Την πολυαναμενόμενη και βραβευμένη με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, ταινία του σημαντικού Ιάπωνα δημιουργού Χιροκάζου Κόρε-Έντα «Κλέφτες Καταστημάτων» μπορούν να απολαύσουν αυτή την κινηματογραφική εβδομάδα, που ξεκινάει απόψε, οι φίλοι του καλού, στοχαστικού, κοινωνικού σινεμά. Για αυτούς που προτιμούν το σινεμά της διασκέδασης υπάρχουν ακόμη οκτώ ταινίες, απ’ τις οποίες ξεχωρίζουν η τελευταία γκαγκστερική κωμική περιπέτεια του Ρομέν Γαβρά (ναι, του γιου του διάσημου Κώστα Γαβρά), «Ο Κόσμος σου Ανήκει», το βιογραφικό «Ο υποψήφιος», που βασίζεται στην ιστορία του Αμερικανού Γερουσιαστή Γκάρι Χαρτ και το παιδικό (κινούμενα σχέδια), «Ο Γκριντς». Για τους κινηματογραφικούς συλλέκτες υπάρχει και το ντοκιμαντέρ «Το Βλέμμα του Όρσον Γουέλς».
«Κλέφτες Καταστημάτων»
(«Shoplifters») Δραματική, αστυνομική ταινία, ιαπωνικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία Χιροκάζου Κόρε-Έντα, με τους Σακούρα Άντο, Λίλι Φράνκι, Μάγκου Ματσουόκα, Τζίο Καϊρί κα.
Πριν λίγες ημέρες, στα μέσα του Οκτώβρη, είχαμε πάρει μία πολύ καλή πρόγευση για την αξία του ανερχόμενου Ιάπωνα ιδεολόγου δημιουργού Χιροκάζου Κόρε-Έντα, με το δικαστικό του δράμα «Το τρίτο έγκλημα». Τώρα, με τους «Κλέφτες Καταστημάτων», την ταινία με την οποία κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών και ταυτόχρονα αποτελεί την επίσημη υποβολή της Ιαπωνίας για τα Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, μάλλον ακυρώνει και τις όποιες επιφυλάξεις μας για τις ικανότητές του και την ολοκληρωμένη κινηματογραφική του προσωπικότητα.
Έχοντας γράψει ο ίδιος ένα άρτιο σενάριο, με πολλές -ίσως περισσότερες απ’ όσες πρέπει- λεπτομέρειες και απρόσμενες ανατροπές, φτιάχνει μια ιστορία, με ήρωες που βρίσκονται στα όρια του περιθωρίου, ένα ρεαλιστικά δοσμένο κοινωνικό πορτραίτο των δύσκολων καιρών, στο οποίο αναδεικνύονται οι ανθρώπινες σχέσεις, αλλά κι ένας ύμνος στην ανθρωπιά που κρύβεται μερικές φορές εκεί που δεν το περιμένει κανείς.
Ο σκηνοθέτης, καταπιάνεται με τη μεγάλη εικόνα, καθώς οι πρωταγωνιστές του μπορεί να είναι κατακριτέοι για τις μικροκλοπές που κάνουν – ειδικά στην Ιαπωνία, αλλά αθωώνονται, με συνοπτικές διαδικασίες, από τον σκηνοθέτη, όταν υπάρχουν αυτοί της οικονομικής ελίτ που διαπράττουν πολύ σοβαρότερα εγκλήματα και που επηρεάζουν με αυτά τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
«Οι κλέφτες καταστημάτων» είναι ένα σπαραχτικό φιλμ, ένα γνήσιο δείγμα κοινωνικού κινηματογράφου, μια ταινία που δεν πουλάει φρου φρου και αρώματα και καταφέρνει να σου κλέψει την καρδιά με την ανθρωπιά της και το βαθύ στοχασμό της.
Στα συν της ταινίας και οι πρωταγωνιστές, που δένουν στο ρεαλιστικό κλίμα, ενώ η Σακούρα Άντο είναι εξαιρετική, στο ρόλο της μητέρας.
Μετά από μια εξόρμηση για άλλη μια μικροκλοπή, ο Οσάμου και ο γιος του συναντούν ένα μικρό κορίτσι μέσα στο κρύο. Στην αρχή είναι διστακτικοί να αφήσουν το κορίτσι να μείνει μαζί τους, αλλά η σύζυγος του Οσάμου συμφωνεί να αναλάβουν τη φροντίδα της αφού καταλαβαίνει ότι έχει περάσει μεγάλες δυσκολίες. Αν και η οικογένεια είναι φτωχή, ίσα-ίσα τα βγάζουν πέρα με τις δουλειές τους και τις μικροκλοπές, μοιάζουν να ζουν ευτυχισμένοι μαζί, μέχρι που ένα απρόβλεπτο γεγονός αποκαλύπτει κρυμμένα μυστικά και βάζει σε κίνδυνο τους δεσμούς που τους ενώνουν.
«Ο Κόσμος σου Ανήκει»
(«The World Is Yours») Αστυνομική κωμική περιπέτεια, γαλλικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία του Ρομέν Γαβράς, με τους Καρίμ Λεκλού, Ιζαμπέλ Ατζανί, Βενσάν Κασέλ, Ουλαγιά Αμαμρά, Φρανσουά Νταμιέν κα.
Όπως οι περισσότεροι νεαροί σκηνοθέτες έτσι και ο γιος του Κώστα Γαβρά, Ρομέν, σε αυτή τη χαριτωμένη γκαγκστερική κωμωδία του, θέλει να μιλήσει για τα πάντα. Έτσι χάνοντας ορισμένες φορές το μέτρο δημιουργεί την αίσθηση μίας χαοτικής ταινίας, που ξεκινάει ως γκάγκστερ στόρι, περνάει ως οικογενειακή κομεντί, υπαρξιακό δράμα και όλα αυτά εν μέσω δεκάδων σχολίων για το σήμερα, τις σχέσεις των ανθρώπων και ειδικά μητέρας-γιου, αλλά και για την παγκοσμιοποίηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Βενσάν Κασέλ, σε ένα διακριτικό και δημιουργικό ρόλο ενός κακοποιού σε πτώση, βλέπει και ακούει από το αυτοκόλλητο κινητό του συνεχώς ειδήσεις, αναλύσεις, ιστορίες, συνωμοσιολογίες, που βάζουν στο στόχαστρο την παγκοσμιοποίηση. Είναι φανερό ότι για τον σκηνοθέτη η παγκοσμιοποίηση και οι πολιτικές που την ακολουθούν είναι ένα εύφορο χωράφι για να ανθίσουν οι υπερβολές, οι συνωμοσίες, ακόμη και η παραφροσύνη.
Ας γυρίσουμε όμως στο ύφος της ταινίας, που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία του Ρομέν Γαβρά, ο οποίος πρέπει να παραδεχθούμε ότι ανήκει στους κινηματογραφιστές που γοητεύουν με τις εικόνες τους, με τα γεμάτα πλάνα τους. Η ταινία του φαίνεται να «διασκεδάζει» ένα γκαγκστερικό φιλμ, ενώ ταυτόχρονα κάνει και ένα υφολογικό και αισθητικό άλμα σε εποχές του ’70 και του ’80 συνεπικουρούμενο από τη μουσική εκείνης της περιόδου.
Συμπαθής ο πρωταγωνιστής Καρίμ Λακλού, αλλά την παράσταση την κλέβουν ο Βενσάν Κασέλ και σε ένα ρόλο έκπληξη η Ιζαμπέλ Ατζανί, που φαίνεται να το διασκεδάζει αφάνταστα.
Ο Φρανσουά είναι ένας 30άρης μικροκακοποιός που προσπαθεί να ξεφύγει από την επιρροή της μαμάς του, μίας έμπειρης απατεώνισσας, η οποία έχασε όλες του τις οικονομίες στον τζόγο. Ο μοναδικός τρόπος για να ξεφύγει και να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα, δηλαδή να γίνει ο επίσημος διανομέας γνωστής εταιρίας παγωτών στο Μαρόκο, είναι να βγάλει το κεφάλαιο που του λείπει από μία παράνομη δουλειά, που του έχει προτείνει ο αρχηγός της τοπικής συμμορίας ναρκωτικών. Όταν αποφασίζει να πάει στην Ισπανία για να αγοράσει μία μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών, όπως έχει συμφωνήσει με τον αρχηγό της συμμορίας, θα βρεθεί εκτεθειμένος και σε πολύ δύσκολη θέση, μέχρι που παίρνει την απόφαση να «ενηλικιωθεί» μέσα σε λίγες ώρες…
«Ο Υποψήφιος»
(«The Front Runner») Βιογραφική δραματική ταινία, αμερικανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Τζέισον Ράιτμαν, με τους Χιου Τζάκμαν, Βέρα Φαρμίγκα, Άλφρεντ Μολίνα, Τζ. Κ. Σίμονς κα.
Σίγουρα ο Τζέισον Ράιτμαν κάνει μία σχετικά ενδιαφέρουσα ταινία, αλλά όχι σημαντική. Βασιζόμενος στην αληθινή ιστορία του χαρισματικού Γερουσιαστή Γκάρι Χαρτ, που το 1987 ήταν το φαβορί των Δημοκρατικών για το προεδρικό χρίσμα, αλλά «κάηκε» από μία εξωσυζυγική σχέση, ο σκηνοθέτης του καλογυρισμένου «Ραντεβού στον Αέρα», μάλλον περνάει κάτω από τον πήχη, δεδομένου ότι ακόμη και μια ματιά στο διαδίκτυο για την ιστορία του παραλίγο υποψήφιου, σου δίνει την εντύπωση ότι μπορεί να είναι η αφετηρία για ένα πολιτικό θρίλερ αντάξιο των κλασικών του είδους κι όχι απλώς η καταγραφή μίας ιστορίας με άτυχους πολιτικούς και κίτρινους δημοσιογράφους που εισβάλλουν στην ιδιωτική ζωή, για ένα ακόμη πρωτοσέλιδο που πουλάει. Ίσως να φταίει και η αδυναμία του Καναδού σκηνοθέτη να απαντήσει στα ερωτήματα που βάζει ο ίδιος. Επίσης, μάλλον τον έχει προλάβει η ίδια η ζωή, με όλα αυτά που βλέπουμε, διαβάζουμε και ακούμε για τους πολιτικούς σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η άνοδος και η πτώση του χαρισματικού Γερουσιαστή Γκάρι Χαρτ, που το 1987 είχε κερδίσει τις εντυπώσεις των νεαρών ψηφοφόρων και είχε θεωρηθεί το αδιαμφισβήτητο φαβορί των Δημοκρατικών, για το προεδρικό χρίσμα, όταν η προεκλογική του εκστρατεία έμεινε στα μισά καθώς αποκαλύφθηκε μια εξωσυζυγική σχέση που είχε. Ο Τύπος και ειδικά ο κίτρινος τον αναγκάζει να εγκαταλείψει την πολιτική και να μείνει με την απορία τι θα είχε κάνει κόντρα στον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών και μακαρίτη πια, Τζορτζ Μπους…
«Kursk»
(«Kursk») Δραματική περιπέτεια, διεθνούς συμπαραγωγής (Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο) του 2018, σε σκηνοθεσία Τόμας Βίντερμπεργκ, με τους Κόλιν Φερθ, Ματίας Σχούναρντς, Λέα Σεϊντού, Μαξ φον Σίντοφ κα.
Ακόμη μία ταινία που βασίζεται σε ένα ιστορικό γεγονός και που θα ήθελε να είναι αγωνίας και συγκίνησης, αλλά καταλήγει σε μελοδραματική περιπέτεια, με όλα τα κλισέ του είδους και την επιφανειακή αντιμετώπιση μιας τραγικής ιστορίας. Μπορεί ο σκηνοθέτης Τόμας Βίντερμπεργκ να βάζει όλα τα συστατικά που απαιτούνται για το στόρι του, τη βύθιση του ρωσικού πυρηνικού υποβρυχίου «Kursk» στην άγρια θάλασσα του Μπάρεντς τον Αύγουστο του 2000, αλλά τελικώς αποδεικνύεται ότι χωρίς έμπνευση και ταλέντο αυτά δεν αρκούν, όπως δεν αρκεί και η πληθώρα γνωστών και βραβευμένων ηθοποιών. Εννοείται ότι η ταινία διαθέτει και τις απαραίτητες αιχμές κατά της Ρωσίας, που μπορεί να δώσουν ικανοποίηση σε ένα κόσμο που πιστεύει ότι απειλείται από την υπερδύναμη.
Το K-141 KURSK, ένα ρωσικό πυρηνικό υποβρύχιο βυθίστηκε στον πυθμένα της θάλασσας του Μπάρεντς, τον Αύγουστο του 2000. Επρόκειτο για μια απλή ναυτική άσκηση που όμως είχε τραγική κατάληξη, με τη ρωσική κυβέρνηση να αρνείται – για πέντε μέρες – τη βοήθεια από τις ξένες κυβερνήσεις, προτού τελικά συμφωνήσει να δεχθεί τη συνδρομή της βρετανικής και της νορβηγικής κυβέρνησης.
«Προσευχήσου Πριν Πεθάνεις»
(«A Prayer Before Dawn») Περιπέτεια, διεθνούς συμπαραγωγής (ΗΠΑ, Βρετανία, Κίνα, Γαλλία) του 2017, σε σκηνοθεσία Ζαν-Στεφάν Σοβέρ, με πρωταγωνιστή τον Τζο Κόουλ.
Υπέρμετρα ωμή περιπέτεια φυλακής και πολύ ξύλου και βαρβαρότητας, που προσπαθεί να δημιουργήσει ένα σχόλιο για τη ζωή μέσα και έξω από τα κάγκελα, αλλά δεν τα καταφέρνει καθώς αυτό που σου μένει είναι μία βαναυσότητα, η οποία δεν αντέχεται όση υπομονή και να κάνεις.
Πρωταγωνιστεί ο Τζο Κόουλ του «Peaky Blinders», τον οποίο λυπάσαι όχι τόσο για το ξύλο και αυτά που περνάει στις φυλακές της Ταϊλάνδης, όσο για την απόφασή του να παίξει σε αυτή την ταινία.
Η αληθινή ιστορία του Βρετανού Μπίλι Μουρ, ενός νεαρού μποξέρ που οδηγείται σε μια από τις πιο κακόφημες φυλακές της Ταϊλάνδης. Αρνούμενος να πεθάνει στη φυλακή, ο Μπίλι θα αρχίσει να εκπαιδεύεται στη φονική πολεμική τέχνη Μουάι Τάι, μια διαδικασία που θα τον κάνει να ανακαλύψει την έννοια της φιλίας, σε ένα απίστευτο ταξίδι προς τη λύτρωση.
«Mortal Engines»
(«Mortal Engines») Περιπέτεια φαντασίας, αμερικανικής-νεοζηλανδικής παραγωγής του 2018,σε σκηνοθεσία Κρίστιαν Ρίβερς, με τους Χιούγκο Γουίβινγκ, Χέρα Χίλμαρ, Ρόμπερτ Σίχαν, Τζιχάε, Ρόναν Ράφτερι, Λέιλα Τζόρτζ, Πάτρικ Μαλαχάιντ, Στέφεν Λανγκ κα.
Φαντασμαγορική περιπέτεια φαντασίας ή φουτουριστικό παραμύθι, που όμως κινείται σε ένα δυστοπικό και παράξενο κόσμο, ο οποίος έχει καταστραφεί οικολογικά και τεχνολογικά από πυρηνικές και βιολογικές βόμβες και οι πόλεις πλέον κινούνται πάνω σε… τροχούς. Ταινία βασισμένη στο βιβλίο του Φίλιπ Ριβ και με την υπογραφή των παραγωγών του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» και του «Χόμπιτ», με τον σκηνοθέτη Πίτερ Τζάκσον να συνυπογράφει το σενάριο και τον Κρίστιαν Ρίβερς («Κινγκ Κονγκ») να σκηνοθετεί.
Η ζωή του Τομ, ενός μαθητευόμενου ιστορικού από το Λονδίνο, ο οποίος δεν έχει ζήσει ποτέ έξω από τα σύνορα της κινούμενης πόλης του, θα αλλάξει δραματικά όταν θα βρεθεί στο δρόμο του η Έστερ, μια μοναχική και ατρόμητη κοπέλα που θα έρχεται στην αγγλική μεγαλούπολη. Η Έστερ έχει μοναδικό σκοπό της ζωής της να δολοφονήσει τον δήμαρχο του Λονδίνου, ο οποίος ευθύνεται για τον θάνατο της μητέρας της….
«Το Βλέμμα του Όρσον Γουέλς»
(«The Eyes of Orson Welles») Βιογραφικό ντοκιμαντέρ, βρετανικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία Μαρκ Κάζινς.
Ντοκιμαντέρ για έναν από τους ιδιοφυέστερους κινηματογραφιστές όλων των εποχών, μία ταινία για τους λάτρεις του Όρσον Γουέλς, για κινηματογραφικούς συλλέκτες και σπουδαστές του σινεμά. Ο Όρσον Γουέλς, μπορεί για τους νεότερους να είναι ένα απλώς σημαντικό όνομα της κινηματογραφικής ιστορίας, αλλά σίγουρα αξίζει να ανακαλύψουν το έργο του, για να καταλάβουν τι σημαίνει καλλιτεχνική οξύνοια, δημιουργική φαντασία, αφηγητική δεινότητα, να μπορείς να κάνεις θαύματα και άμα λάχει να τα καταστρέφεις. Για όσους δουν το φιλμ, που γυρίστηκε μετά την απόφαση της κόρης του να ανοίξει για πρώτη φορά τα αρχεία του αξέχαστου δημιουργού, είναι ίσως μια αφορμή να ανακαλύψουν τον Γουέλς, αν και το σωστό είναι να ξεκινήσει κάποιος από την αρχή:
Τον «Πολίτη Κέιν», ταινία ορόσημο για τον παγκόσμιο κινηματογράφο, ένα από τα καλύτερα φιλμ όλων των εποχών, που γύρισε ο Γουέλς σε ηλικία μόλις 25 χρόνων. Είναι η πρώτη του ταινία, την οποία σκηνοθέτησε, έκανε την παραγωγή της, συνέγραψε το σενάριο με τον Χέρμαν Μάνκιεβιτς και πρωταγωνίστησε. Ένα πραγματικό αριστούργημα, με απίστευτες για την εποχή της αφηγηματικές καινοτομίες, ένας καλλιτεχνικός θησαυρός, μία από τις αφορμές για να ενταχθεί ο κινηματογράφος στις τέχνες. Όμως ο Όρσον Γουέλς δεν εξαντλείται με αυτή την ταινία του μόνο. Ο Μαρκ Κάζινς, ένας από τους καλύτερους ντοκιμαντερίστες σήμερα, προσπαθεί να προσεγγίσει τον άνθρωπο και τον καλλιτέχνη πίσω από το μύθο, μέσα από ντοκουμέντα και αρχεία που ήταν άγνωστα μέχρι τώρα, επιχειρώντας ταυτόχρονα να εισχωρήσει στο μυαλό του, κάτι που μάλλον είναι άπιαστο όνειρο.
Το Πάρκο του Τρόμου
(«Hell Fest») Ταινία τρόμου, αμερικανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Γκρέγκορ Πλότκιν, με τους Μπεξ Τέιλορ – Κλάους, Τόνι Τοντ, Ρέιν Εντουαρντς κα.
Ακόμη μία νεανική ταινία τρόμου, για ένα ακόμη «Halloween» που θα μετατραπεί σε εφιάλτη. Τόση… πρωτοτυπία πραγματικά δεν αντέχεται.
Μία φοιτήτρια επισκέπτεται την παιδική της φίλη και τη συγκάτοικό της την εποχή του Halloween, που σημαίνει ότι όπως όλοι θα πάνε και αυτές στο «Πάρκο του Τρόμου», ένα εποχικό λούνα παρκ, με τρενάκια τρόμου και ένα σωρό άλλα τρομακτικά παιχνίδια. Ανάμεσα στους εκατοντάδες επισκέπτες αυτή τη φορά υπάρχει και ένας που δεν έχει έρθει για να διασκεδάσει, αλλά για να κυνηγήσει….
«Ο Γκριντς»
(«Grinch») Παιδική ταινία κινούμενων σχεδίων, αμερικανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία των Σκοτ Μοσιέ και Γιάροου Τσένι.
Διασκεδαστικό παραμύθι με τις φωνές του Γιώργου Καπουτζίδη και της Έφης Παπαθεοδώρου στη μεταγλωττισμένη εκδοσή της.
Ένας κυνικός γκρινιάρης, ο Γκριντς, αποφασίζει να εκδικηθεί το πνεύμα των ημερών, να κλέψει τα Χριστούγεννα και να τα εξαφανίσει μια για πάντα. Δεν φαντάζεται όμως ότι η καρδιά του θα γλυκάνει και τα σχέδια του θα ανατραπούν εξαιτίας του γενναιόδωρου πνεύματος ενός μικρού κοριτσιού.
Χάρης Αναγνωστάκης
