Ενα από τα λυρικά αριστουργήματα του 20ού αιώνα, η «Υπόθεση Μακρόπουλου» του Λέος Γιάνατσεκ, έρχεται για πρώτη φορά στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στις 20, 23 και 25 Μαΐου στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), σε μουσική διεύθυνση Οντρέι Ολος και σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά.
Το εμβληματικό έργο του Γιάνατσεκ συνδυάζει το υπαρξιακό δράμα με το φανταστικό στοιχείο και μιλά για την ιστορία της διάσημης τραγουδίστριας Εμίλιας Μάρτυ, μιας κυρίας τριακοσίων ετών. Το μυστικό της αιώνιας νιότης της κρύβεται σε ένα ελιξίριο το οποίο παρασκεύασε τον 16ο αιώνα ο Κρητικός αλχημιστής Ιερώνυμος Μακρόπουλος, τότε στην υπηρεσία του αυτοκράτορα Ροδόλφου Β’ και το οποίο δοκίμασε πρώτα στην ίδια του την κόρη, την Ελίνα Μακροπούλου. Η Ελίνα έζησε όλους αυτούς τους αιώνες ως Ευγενία Μοντές, Ελζα Μύλλερ, Εκατερίνα Μίσκιν, Ελλιάν ΜακΓκρέγκορ, διατηρώντας μονάχα τα αρχικά γράμματα του πραγματικού της ονοματεπώνυμου.
Τώρα, ως Εμίλια Μάρτυ, συνειδητοποιεί τον κυνισμό και την απάθεια που έχει επιφέρει η κατάσταση της αιώνιας νιότης και αντιλαμβάνεται πόσα στοιχεία, όπως η αίσθηση ενός σκοπού στη ζωή, οφείλονται στη γνώση ότι η ζωή έχει ένας ορατό τέλος. Ετσι αποφασίζει να αφήσει τον θάνατο να την κυριεύσει.
«Η Εμίλια Μάρτυ βρήκε, χάρη σε μια σκανδαλώδη εύνοια της τύχης (ή ίσως χάρη σ’ ένα ειρωνικό, σαδιστικό παιχνίδι της), το μυστικό της αιώνιας ζωής. Ποιος δεν θα ήθελε να είναι στη θέση της; Και ποιος δεν θα επέστρεφε, σχεδόν τρεισήμισι αιώνες μετά, καθώς το ελιξίριο χάνει την επίδρασή του, για να κάνει τα πάντα προκειμένου να το ξαναβρεί, να «εμβαπτισθεί» ξανά στη δύναμή του και να ζήσει άλλα τόσα χρόνια; Να αιωρηθεί, ξεφεύγοντας από τον νόμο της βαρύτητας, μακριά απ’ αυτόν τον πληκτικό πλανήτη, στον ελεύθερο, άπειρο χωροχρόνο. Κι αυτή ακριβώς τη λυσσαλέα πάλη της με τον χρόνο παρακολουθούμε στο έργο, επί τρεις σχεδόν πράξεις» σημειώνει ο Γιάννης Χουβαρδάς που υπογράφει τη σκηνοθεσία της παραγωγής, ισορροπώντας ανάμεσα στις αποχρώσεις του θρίλερ και της επιστημονικής φαντασίας.
Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, ο Γιάνατσεκ έγραψε ένα «δυσοίωνο προφητικό αριστούργημα»: «Το τελευταίο χρονικό διάστημα, πυκνώνουν οι αναφορές για προχωρημένα επιστημονικά πειράματα που έχουν στόχο την αποφασιστική επιμήκυνση της ζωής, πειράματα που πλησιάζουν μάλιστα πολύ κοντά στην πολυπόθητη επιτυχία. Πιθανότατα, δηλαδή, σε κάποια χρόνια, το όραμα μια ανθρωπότητας γεμάτης αθάνατα όντα θα είναι πραγματικότητα. Ο θάνατος θα έχει νικηθεί. Η ζωή θα έχει θριαμβεύσει. Ποια ζωή, όμως; Παρατηρήστε καλά την Εμίλια Μάρτυ. Είναι ένα απανθρωποποιημένο ον, που ξαναβρίσκει την ανθρωπιά του μόνο στον θάνατο».
Η «Υπόθεση Μακρόπουλου» εγκαινιάζει στην Εθνική Λυρική Σκηνή έναν κύκλο παρουσίασης έργων του Τσέχου Λέος Γιάνατσεκ. Πρόκειται για έναν από τους σπουδαιότερους Ευρωπαίους συνθέτες της όπερας του 20ού αιώνα, ο οποίος ασχολήθηκε σοβαρά με τη λαογραφία και εμπνεύστηκε από την παραδοσιακή μουσική της Βοημίας, της Μοραβίας, όπως επίσης, ευρύτερα, από τη σλαβική μουσική. Ετσι, διαμόρφωσε το δικό του προσωπικό ιδίωμα, όπου στο πλαίσιο της γλώσσας της κεντροευρωπαϊκής κλασικής μουσικής εκπροσώπησε την ιδιαίτερη πατρίδα του.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ
