Ποια η άποψη των εκπροσώπων της νομικής επιστήμης
Στο ερώτημα αν μπορεί και πρέπει να ενταχθεί η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης στο ελληνικό Σύνταγμα, κλήθηκαν να απαντήσουν εκπρόσωποι της νομικής επιστήμης, σε ημερίδα με τίτλο «Συνταγματική αναθεώρηση και βιώσιμη ανάπτυξη» που διοργάνωσε το ΤΕΕ υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων.
«Πολλά λέμε για το Σύνταγμα, τα περισσότερα όμως που έχουν σχέση με την ανάπτυξη δεν είναι συνταγματικού επιπέδου. Το Σύνταγμα δεν είναι ούτε η πανάκεια ούτε η λύδια λίθος, που από τη μία μέρα θα αλλάξει τα πράγματα προς την άλλη κατεύθυνση», επισήμανε μεταξύ άλλων ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του ΣτΕ, Παναγιώτης Πικραμένος. Και πρόσθεσε: «Αν προχωρήσουμε σε μία αναθεώρηση του Συντάγματος, αυτή πρέπει να γίνει σε ένα κλίμα τουλάχιστον μιας κάποιας συναίνεσης. Αυτή τη στιγμή η χώρα δεν είναι στο καλύτερο σημείο της. Μπορεί να αλλάξει το Σύνταγμα το κλίμα; Ναι, θα μπορούσε μέχρι ενός σημείου να διευκολύνει την αλλαγή του κλίματος και θα μπορούσε μέχρι ενός σημείου να γίνουν ορισμένα πράγματα. Το πρόβλημα είναι, αν μπορεί το Σύνταγμα να γίνει λιγότερο διαχωριστικό, να επιτρέψει μία μεγαλύτερη συνέχεια του κράτους».
Από την πλευρά της, η πρόεδρος του ΣτΕ, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τόνισε: «Είναι ήδη στο Σύνταγμα η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης. Η βιώσιμη ανάπτυξη έχει την περιβαλλοντική, την οικονομική και την κοινωνική διάσταση. Στην πάγια νομολογία του δικαστηρίου, η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης είναι ήδη στο Σύνταγμα, άρα δεν θα έβρισκα καμία ανάγκη να ενταχθεί σε ενδεχόμενη αναθεώρηση». Ακόμη υπογράμμισε: «Δεν είναι το Σύνταγμα που εμποδίζει τις επενδύσεις, ούτε το Συμβούλιο της Επικρατείας. Τις επενδύσεις, αν τις δυσκολεύει κάτι, αυτό είναι το σημαντικό κομμάτι της απουσίας ή καθυστέρησης του σχεδιασμού, χωροταξικού, πολεοδομικού, χρήσεων γης, η απουσία δασικών χαρτών, η απουσία κτηματολογίου, ο αποσπασματικός τρόπος και το περίπλοκο της φορολογικής νομοθεσίας, τα προβλήματα στο πεδίο του ανταγωνισμού καθώς επίσης και τα μεγάλα προβλήματα στη νομοθέτηση η οποία είναι αποσπασματική».
Παίρνοντας το λόγο ο α’ αντιπρόεδρος του ΣτΕ, Αθανάσιος Ράντος, σημείωσε: «Ο μεγάλος εχθρός μας είναι οι διατάξεις στο Σύνταγμα, που είναι κενό γράμμα. Σαν συντεταγμένη πολιτεία, πρέπει να καταλάβουμε ότι κάθε διάταξη συνταγματική – για να πείσουμε και την κοινωνία να σέβεται το Σύνταγμα – πρέπει να έχει ένα ρυθμιστικό περιεχόμενο το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί. Όσο βάζουμε καινούριες διατάξεις που κάποια στιγμή θα παραβιαστούν, κάνουμε κακό στην κοινωνία. Ξεκινώντας με αυτό το δεδομένο, ο δικαστής πρέπει να δει τι από αυτά μπορεί να εφαρμοστεί και πώς, κι αν θα δημιουργήσει προβλήματα».
«Υπάρχουν τρία σημεία στο Σύνταγμα που θέλουν αναθεώρηση κι έχουν αποδειχθεί αποτυχημένα» πρόσθεσε ο κ. Ράντος. «Είναι η πρόωρη διάλυση της Βουλής για μη εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Είναι το θέμα της επιλογής των ανεξάρτητων αρχών με την πολύ αυξημένη δυσλειτουργική πλειοψηφία κι είναι και το θέμα της ευθύνης των υπουργών. Αυτά τα τρία θέματα πρέπει να αλλάξουν».
Ακόμη ο κ. Ράντος υπογράμμισε: «Η βιώσιμη ανάπτυξη με το περιεχόμενο το συγκεκριμένο, είναι δεδομένη και δεν αμφισβητείται. Υπάρχουν κάποιοι που στον όρο «βιώσιμη ανάπτυξη» δίνουν ένα γενικό περιεχόμενο. Βιώσιμη δημόσια διοίκηση, βιώσιμη φορολογική πολιτική. Αυτό δεν είναι θέμα του άρθρου 24. Ή θα πάρεις το άρθρο 25 με τις γενικές αρχές, ή το άρθρο 2 με την αξία του ανθρώπου. Από το άρθρο 24, σημασία ουσιαστική και για τον πολίτη και για την κοινωνία, είναι το ζήτημα των δασικών εκτάσεων των προ του 1975. Δεν μπορούμε το 2018 και το 2019 να ψάχνουμε να βρούμε τι ήταν δάσος το 1970. Αυτό πρέπει να αλλάξει».
Όσον αφορά το ερώτημα αν χρειάζονται νέες, περισσότερες ή λιγότερες συνταγματικές προβλέψεις για ανάπτυξη, προστασία του περιβάλλοντος και δημοσιονομική πειθαρχία, ο κ. Ράντος τόνισε ότι «πρόκειται για πολιτικό ζήτημα». «Υπάρχει το σύμφωνο σταθερότητας στο πεδίο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας μείνουμε στο ευρωπαϊκό δίκαιο, το οποίο, ούτως ή άλλως είναι δεσμευτικό, και η περίπτωση της Ιταλίας δείχνει πόσο δεσμευτικό είναι», συμπλήρωσε.
«Η ανάπτυξη δεν διατάσσεται κι επιτυγχάνεται με συνταγματικές διατάξεις. Η ανάπτυξη επιτυγχάνεται με εμπιστοσύνη και σταθερότητα πολιτική. Αν αυτό δεν το ‘χουμε, μην προσδοκούμε πολλά πράγματα» κατέληξε ο κ. Ράντος.
Ιωάννα Καρδάρα
Τρία σημεία στο Σύνταγμα που θέλουν αναθεώρηση γιατί έχουν αποδειχθεί αποτυχημένα
-Η πρόωρη διάλυση της Βουλής για μη εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας
-Η επιλογή των ανεξάρτητων αρχών με πολύ αυξημένη δυσλειτουργική πλειοψηφία
-Το θέμα της ευθύνης των υπουργών
Α’ Αντιπρόεδρος του ΣτΕ
Αθ. Ράντος
