Με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία και το σενάριο ακόμη και για μετάθεση στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, τον Μάρτιο, η ελληνική πλευρά σπεύδει στο τραπέζι των συζητήσεων των Ευρωπαίων ηγετών που ξεκίνησαν στις 10 Δεκεμβρίου.
Ολα τα βλέμματα στρέφονται στη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, ώστε να φανεί ποια θα είναι η στάση της Ευρώπης απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αθήνα και Λευκωσία ζητούν να επιβληθούν κυρώσεις στην γείτονα, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επαναφέρει το αίτημα για εμπάργκο στην πώληση όπλων από χώρες της ΕΕ στην Τουρκία.
Ωστόσο, αναλυτές που μίλησαν στο Sputnik, παρατηρούν ότι σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα πρέπει να «ξεχάσει» την πιθανότητα επιβολής εμπάργκο όπλων των Ευρωπαίων ηγετών προς την Τουρκία.
«Γερμανοί, Ισπανοί και Ιταλοί έχουν πολλαπλά στρατιωτικά συμφέροντα με την Τουρκία ώστε να αφήσουν να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο» επισημαίνει στο Sputnik o διεθνολόγος και γεωστρατηγικός αναλυτής, Θανάσης Δρούγος.
«Οι κυρώσεις στον αμυντικό τομέα, στην κατασκευή οπλικών συστημάτων, θα έδειχναν ότι πραγματικά οι Ευρωπαίοι θέλουν να κάνουν κάτι, όμως η ΕΕ δεν έχει τη δυνατότητα να λάβει τέτοια απόφαση, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν υπόθεση του κάθε κράτους ξεχωριστά» εξηγεί, από την πλευρά του, στο Sputnik o Θέμης Τζήμας, δικηγόρος και μεταδιδακτορικός ερευνητής του ΑΠΘ στο Διεθνές Δίκαιο.
Το σενάριο επανάληψης του «κυπριακού μοντέλου» κυρώσεων
Ενα σενάριο για την έκβαση της Συνόδου προκρίνει την επιβολή ανάλογων κυρώσεων με αυτές που επιβλήθηκαν σχεδόν πριν δύο χρόνια στην Τουρκία για τις δραστηριότητες του τουρκικού ερευνητικού σκάφους Μπαρμπαρός στην Κύπρο.
«Πρόκειται για κυρώσεις με μηδαμινό αποτέλεσμα όπως φάνηκε στην πράξη καθότι αφορούσαν μέλη του πληρώματος του Μπαρμπαρός και τους προμηθευτές των καυσίμων του. Ελπίζω ότι δεν θα υιοθετηθεί αυτή η αστεία λύση» παρατηρεί ο κ. Δρούγος.
Υπενθυμίζεται ότι σε μια προσπάθεια «παγώματος» στις κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης είχε προσπαθήσει να διευρύνει τον κατάλογο των ονομάτων που θα υπόκειντο σε κυρώσεις, στο πλαίσιο της έκτακτης Συνόδου Κορυφής του περασμένου Οκτωβρίου, αλλά τελικά η ΕΕ δεν προέβη στις αντίστοιχες και επιθυμητές -για την Ελλάδα και την Κύπρο- ενέργειες.
Το σενάριο των «σκληρών κυρώσεων»
Το δεύτερο σενάριο, αφορά τις προφορικές τοποθετήσεις του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, για μια σειρά χρηματοπιστωτικών, εμπορικών και αεροπορικών κυρώσεων.
«Είναι από τα σενάρια που έχουν τις λιγότερες πιθανότητες, χωρίς ωστόσο να μπορώ να το αποκλείσω. Το πιο πιθανό είναι οι Ευρωπαίοι να δώσουν το μήνυμα για μια μερική ουσιαστικοποίηση των κυρώσεων και ενεργοποίηση μιας ελαφριάς μορφής τους σε κάποιο μελλοντικό χρόνο, καθιστώντας τον Μπορέλ υπεύθυνο να προχωρήσει σε κάποιο φορτισμένο λόγο υπέρ κάποιων μελλοντικών κυρώσεων. Αρα προσωπικά πιστεύω ότι προκρίνεται μια γραμμή «απαλών κυρώσεων» καθότι θα ήταν δύσκολο να ανακοπεί μια χώρα του βεληνεκούς της Τουρκίας. Θα ήταν αδύνατο, για παράδειγμα, να μπει «φρένο» στις τουρκικές αερογραμμές. Δεν μιλάμε για κάποια υποανάπτυκτη αφρικανική χώρα. Για τον λόγο αυτό δεν αναμένω κάποιο ηχηρό «χαστούκι»», τονίζει ο Θ. Δρούγος.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Θέμης Τζήμας που υποστηρίζει ότι θα υπάρξει κάποια μεσοβέζικη λύση χωρίς κυρώσεις.
«Αν λάβουμε υπόψιν το σενάριο επιβολής των κυρώσεων, θα δούμε ότι ούτε στην Κύπρο έγινε κάτι. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία χωρίς να τραυματιστεί και η ίδια οικονομικά. Η Τουρκία έχει στενή σύνδεση με τα ευρωπαϊκά τραπεζικά συστήματα» εξηγεί.
Το σενάριο μετάθεσης στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου
Το τρίτο σενάριο είναι να τηρήσει η ΕΕ εκ νέου στάση αναμονής για τις τουρκικές ενέργειες και να μεταθέσει το ζήτημα για τη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου, περιμένοντας και μια παράλληλη σύμπλευση με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ από τον Μάρτιο που θα έχει αναλάβει καθήκοντα.
«Είναι πολύ πιθανό να επιχειρήσουν να διαπιστώσουν εάν η Τουρκία θα προχωρήσει σε νέες κινήσεις με τα γεωτρύπανα της. Πολύ πιθανό, επίσης, να θελήσουν να δώσουν χρόνο στην κυβέρνηση Μπάιντεν να ξεδιπλώσει τις προθέσεις της αναφορικά με την Τουρκία. Αν και το πιθανότερο ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα θέσει σε πρώτο πλάνο τη ρωσοτουρκική συμφωνία των S-400 και θα ασχοληθεί πολύ αργότερα με τα ελληνοτουρκικά» σημειώνει ο Θανάσης Δρούγος.
Από την πλευρά του, ο Θέμης Τζήμας σημειώνει ότι εάν η κατάσταση φτάσει ως τον Μάρτιο χωρίς κυρώσεις στην Τουρκία, γεγονός που ο ίδιος «βλέπει» ως υπαρκτό σενάριο, αυτό θα έχει τεράστιο πολιτικό κόστος για την ελληνική κυβέρνηση.
Την ίδια στιγμή εκτιμά πως φαίνεται η διγλωσσία της ΕΕ και των ΗΠΑ απέναντι στα ελληνοτουρκικά, στοχεύοντας στη θωράκιση των κοινών συμφερόντων τους με την Τουρκία.
«Και οι δυο ζητούν το ελάχιστο δυνατό από την Τουρκία, το οποίο εκείνη δεν είναι αποφασισμένη να δώσει καθότι αποτελεί το ισχυρό διαπραγματευτικό της χαρτί. Οι ΗΠΑ ζητούν από τους Τούρκους να μη συνεργαστούν με τη Ρωσία στους S-400 και βάζουν σε δεύτερο πλάνο τα υπόλοιπα. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι ζητούν από τους Τούρκους να σταματήσει η ένταση στο Αιγαίο καθότι δεν μπορούν να τη διαχειριστούν και θέτουν επίσης σε δεύτερη μοίρα τους τζιχαντιστές, το μεταναστευτικό κι άλλα ζητήματα».
Αιτία φέρεται να είναι η Γερμανία και οι στενές οικονομικές σχέσεις της με την Τουρκία.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πριν από την επίσκεψή του στο Αζερμπαϊτζάν, έδειξε ξεκάθαρα την αδιαφορία του για την ενδεχόμενη επιβολή κυρώσεων από την πλευρά της ΕΕ: «Οποιαδήποτε απόφαση για κυρώσεις που θα ληφθεί κατά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ δεν είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, δεν αφορά την Τουρκία» είχε δηλώσει.
«Ο Ερντογάν δεν ενδιαφέρεται για τις κυρώσεις καθότι σύνηψε μια συμφωνία με το Κατάρ και εκ του αποτελέσματος θα έχει εισροή μεγάλων κεφαλαίων στην τουρκική οικονομία που αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα τον τελευταίο καιρό» συνοψίζει ο Θανάσης Δρούγος.
Λάμπρος Ζαχαρής
Τι αναφέρουν διπλωματικές πηγές για τη στάση της Ελλάδας στη Σύνοδο Κορυφής
Διπλωματικές πηγές υποστήριξαν στο Sputnik ότι η ελληνική πλευρά θα ασκήσει όλα τα διπλωματικά μέσα ώστε να υιοθετηθεί μια σειρά μέτρων απέναντι στην Τουρκία, πιέζοντας προς διαρκή αναθεώρηση του κειμένου των συμπερασμάτων, αν αυτό είναι δυνατό.
«Πρόκειται για μια στρατηγική που η ελληνική πλευρά έχει υιοθετήσει στο παρελθόν. Παράλληλα είναι μεγάλη η εκστρατεία που έχει κάνει σε διπλωματικό επίπεδο η Ελλάδα ώστε να βρει συμμάχους μέσα στην ΕΕ που να υποστηρίζουν το δίκαιο αίτημα των κυρώσεων. Επιπλέον η ελληνική πλευρά θα σταθεί στο αίτημα αυτόματων κυρώσεων» αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Πριν λίγες μέρες, οι ευρωβουλευτές Ελίζα Βόζενμπεργκ και Στέλιος Κούλογλου υποστήριξαν στο Sputnik ότι θα είναι δύσκολο να υιοθετηθούν κυρώσεις ουσίας από την ΕΕ.
