Έλεγχοι στην αγορά και εορταστικά καλάθια
Στα ράφια των σούπερ μάρκετ βρίσκονται ήδη τα καινούργια ταμπελάκια που υποδεικνύουν τα προϊόντα ευρείας κατανάλωσης τα οποία έχουν ενταχθεί στην πρωτοβουλία μείωσης τιμών. Σημειώνεται ότι η σήμανση δεν είναι η ίδια σε όλα τα σούπερ μάρκετ καθώς κάθε επιχείρηση επιλέγει τον δικό της τρόπο για την ειδική σήμανση.
Πρόκειται για τη νέα πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης που αφορά σε μειώσεις τιμών στο ράφι που «τρέχει» από τις 22 Οκτωβρίου.
Όπως προκύπτει από την ανανεωμένη λίστα που δόθηκε στη δημοσιότητα, περισσότερα από 500 κωδικοί – και συγκεκριμένα 523 – από 54 συνολικά εταιρείες τροφίμων και λοιπών βασικών αγαθών φιγουράρουν πλέον στα ράφια των σούπερ μάρκετ όλης της χώρας με μειώσεις τιμών από 5% έως 24%. Η πρωτοβουλία έχει αναπτύξει μια δυναμική και καθημερινά οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης ενημερώνονται για νέους κωδικούς που προστίθενται στη λίστα. Όπως αναφέρουν πήγες της αγοράς, σύντομα αναμένεται ο αριθμός να ξεπεράσει τον αρχικό στόχο των 600 κωδικών.
Σημειώνεται ότι ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος σε συνάντηση που είχε με εκπροσώπους της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας συνέστησε εντατικοποίηση των προσπαθειών από την πλευρά του οργανωμένου λιανεμπορίου, ώστε να αποδώσει τα μέγιστα η νέα πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης για μειώσεις τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με στόχο την ανάσχεση της ακρίβειας. O υπουργός ζήτησε από τους εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ να επεκτείνουν τον στόχο για μειώσεις τιμών σε περισσότερους από 600 κωδικούς, να παρατείνουν χρονικά τη διάρκεια της πρωτοβουλίας, καθώς και να τοποθετήσουν ειδική σήμανση στα ράφια των σούπερ μάρκετ με στόχο τη διευκόλυνση των καταναλωτών.
«Την προσπάθεια για να αποκλιμακωθούν οι τιμές δεν πρόκειται να τη σταματήσουμε ποτέ, μας ενδιαφέρουν τα νοικοκυριά που τα φέρνουν δύσκολα βόλτα και φυσικά η μεσαία τάξη» ανέφερε σε δηλώσεις του ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος. «Το τελευταίο εξάμηνο ο πληθωρισμός στα τρόφιμα είναι κάτω από 1% -έχουμε τον μισό πληθωρισμό διατροφής από την ΕΕ- και ειδικότερα στα σούπερ μάρκετ έχουμε αρνητικό πληθωρισμό μεταξύ 1 και 2%» σημείωσε ο υπουργός ενώ προσέθεσε: «Αυτό που βιώσαμε όλοι τα προηγούμενα χρόνια, εξαιτίας της πανδημίας και των δύο πολέμων που δυστυχώς συνεχίζονται, το τελευταίο εξάμηνο έχει φρενάρει και κινείται σε μία περιοχή πέριξ του μηδενός».
Έλεγχοι στην αγορά και εορταστικά καλάθια
Την ίδια ώρα οι έλεγχοι στην αγορά εντατικοποιούνται. Μάλιστα, ο κ. Θεοδωρικάκος αναφέρθηκε πρόσφατα στον εξαπλασιασμό των προστίμων αλλά και την επέκταση του μέτρου περιορισμού του περιθωρίου κέρδους και σε χρονικό διάστημα εντός του 2025 και εξήγησε πως «η στρατηγική που ακολουθούμε είναι πιέσεις, έλεγχοι και διάλογος για μείωση των τιμών». Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε ότι συζητά με τους εκπροσώπους της αγοράς την επέκταση του μέτρου μείωσης των τιμών και ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των παραπλανητικών εκπτώσεων.
Ταυτόχρονα επέμεινε στα μέτρα ενίσχυσης των ελεγκτικών μηχανισμών και στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη να ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί των περιφερειών.
Στο ίδιο πλαίσιο, το υπουργείο αναμένεται και εφέτος να προχωρήσει στην εφαρμογή εορταστικών καλαθιών με στόχο να διευκολυνθούν οι αγορές των καταναλωτών ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Η σχετική δράση θα εφαρμοστεί για τρίτη διαδοχική χρονιά, ενώ αναμένεται να τεθεί σε ισχύ περί τα μέσα Δεκεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι το «καλάθι των Χριστουγέννων» αποτελεί την εορταστική εκδοχή της πρωτοβουλίας «καλάθι του νοικοκυριού» με στόχο τη μέγιστη δυνατή συγκράτηση των ανατιμήσεων στα βασικά είδη διατροφής που χρειάζεται κάθε νοικοκυριό για το εορταστικό τραπέζι. Στόχος είναι το νέο «καλάθι των Χριστουγέννων» να έχει την ίδια σύσταση με το περυσινό και να κινηθεί στο ίδιο εύρος τιμών. Πέρυσι η πρωτοβουλία τέθηκε σε ισχύ από τις 13 Δεκεμβρίου 2023 έως και τις 3 Ιανουαρίου 2024, με το καλάθι να περιλαμβάνει έξι βασικές για το εορταστικό τραπέζι κατηγορίες τροφίμων και συγκεκριμένα: αρνί, κατσίκι, γαλοπούλα, τσουρέκι, βασιλόπιτα, σοκολάτα. Την πρώτη χρονιά της εφαρμογής του το «καλάθι των Χριστουγέννων» τέθηκε σε ισχύ από τις 14 Δεκεμβρίου 2022 έως και τις 4 Ιανουαρίου 2023 με προϊόντα όπως η γαλοπούλα, το μοσχάρι, το τσουρέκι ή η βασιλόπιτα και η σοκολάτα.
Εκτός από το «καλάθι των Χριστουγέννων» δεν αποκλείεται να τεθεί σε ισχύ και το «καλάθι του ‘Αη Βασίλη» που αφορά στην αγορά παιδικών παιχνιδιών αποκλειστικά για την περίοδο των γιορτών. Σε αυτό συμμετέχουν πολλές αλυσίδες παιχνιδιών – μικρότερες και μεγαλύτερες – καθώς και γνωστές αλυσίδες ηλεκτρονικών ειδών. Πέρυσι, το «καλάθι του Αη Βασίλη» τέθηκε σε ισχύ στις 15 Δεκεμβρίου 2023 και διήρκησε έως και τις 11 Ιανουαρίου 2024. Οι κατηγορίες, όπως ίσχυαν πέρυσι, είναι οι εξής: επιτραπέζια / παζλ, παιχνίδια με κούκλες, κουκλόσπιτα και άλλα αξεσουάρ (παιχνίδια μίμησης), βρεφικά παιχνίδια, φιγούρες δράσης, παιχνίδια κατασκευών και δημιουργίας (π.χ. παιχνίδια με τουβλάκια), οχήματα – τηλεκατευθυνόμενα, ηλεκτρονικά παιχνίδια, αθλητικά παιχνίδια (π.χ. μπάλες, παιδικές μπασκέτες και τέρματα), λούτρινα, μουσικά παιχνίδια.
Ανοδική η πορεία του τζίρου το εννεάμηνο
Σε θετική πορεία συνεχίζει να βρίσκεται η αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (καταστήματα τροφίμων άνω των 100 τ.μ., Ηπειρωτική Ελλάδα, Κρήτη & Νησιά Ιουνίου & Αιγαίου). Συγκεκριμένα, το εννεάμηνο του 2024 ο τζίρος αυξήθηκε 3,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή χρονική περίοδο (στοιχεία YTD έως 29 Σεπτεμβρίου 2024). Σύμφωνα με την NielsenIQ , η αύξηση του τζίρου οδηγείται το τρέχον έτος από τους πωλούμενους όγκους και όχι τις τιμές, όπως συνέβαινε το 2023.
Σε επίπεδο κατηγοριών, η τάση αυτή οδηγείται κυρίως από τα τρόφιμα, τόσο τα φρέσκα (+4,5%) όσο και τα τυποποιημένα (+4,3%), με τα bazaar προϊόντα να εμφανίζουν την πιο μετριοπαθή ανάπτυξη, στο +1,8%. Την ίδια στιγμή οι μεγάλες FMCG κατηγορίες της οικιακής χρήσης παρουσιάζουν μείωση των πωλήσεών τους σε αξία (στο -1%) ενώ τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής στο σύνολό τους αναπτύσσονται κατά 2,4%. Και στις δύο μεγάλες αυτές κατηγορίες του μη τρόφιμου παρουσιάζονται αποπληθωριστικές τάσεις, ενώ στον αντίποδα, τα τρόφιμα και ποτά είναι αυτά, στα οποία φαίνεται αυξημένη η μέση πωλούμενη τιμή, σε σχέση με το 2023.
Σύμφωνα με την NielsenIQ, αυτό που διαφαίνεται από τη συστηματική μελέτη των στοιχείων της αγοράς είναι ότι η Ελλάδα ακολουθεί την παγκόσμια τάση, όπου η κατανάλωση είναι αυτή που οδηγεί την αύξηση του τζίρου, ενώ οι τιμές συνεχίζουν σταθερά να αποκλιμακώνονται.
Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της παγκόσμιας έρευνας Consumer Outlook της NielsenIQ, οι καταναλωτές φαίνεται να έχουν βελτιωμένη ψυχολογία και να νιώθουν πως υπάρχει μεγαλύτερη σταθερότητα, σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Παρ’ όλα αυτά παραμένουν ακόμη διστακτικοί όσον αφορά στις δαπάνες τους, ενώ η άνοδος στις τιμές των τροφίμων παραμένει η μεγαλύτερη ανησυχία για τους καταναλωτές, σε όλες τις ηπείρους.
Αυτή η διστακτικότητα, σε συνδυασμό με την μειωμένη αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, έχει, μεταξύ άλλων, συμβάλει στο γεγονός ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας συνεχίζουν να καταλαμβάνουν το 1/4 του καλαθιού του μέσου νοικοκυριού (YTD μερίδιο αγοράς: 24,7%). Μάλιστα, οι όγκοι για τα private label αυξάνονται με περισσότερο γοργούς ρυθμούς σε σχέση με το σύνολο των FMCGs (+5,7% vs +3,6%), κυρίως λόγω της αρνητικής τάσης, που εμφανίζει η μέση τιμής πώλησής τους, στο -1,1%.
Μ.Τσ.
