Σε τεντωμένο σχοινί η οικονομία της Τουρκίας – Οδηγείται σε κραχ και capital control;

Τούρκοι πολιτικοί παράγοντες, αναλυτές-δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί αναλύουν στο Sputnik τη δυσχερή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η γείτων, σχολιάζοντας ταυτόχρονα την ξαφνική απόσυρση της Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που αποτελούσε το ύστατο σωσίβιο των γυναικών θυμάτων βίας.
Σε νέα οικονομική περιδίνηση έχει περιέλθει η Τουρκία, μετά την αιφνιδιαστική απόφαση του Πρόεδρου της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να καθαιρέσει τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, Νάτζι Αμπάλ και να τον αντικαταστήσει με τον οικονομολόγο και πολιτικό, Σαχάπ Καβτζίογλου, που είναι μέλος του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ και ομοϊδεάτης του στο ζήτημα των επιτοκίων!
Σε ένα χωρίς σταματημό ντόμινο εξελίξεων, η τουρκική λίρα έκανε αβυσσαλέα νέα βουτιά έως και 17% και το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης διέκοψε δύο φορές το πρωί τις συναλλαγές του.
Αναλυτές κάνουν ήδη λόγο για μίνι κραχ προβλέποντας την επιβολή capital control, την ώρα που ο πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της Τουρκίας και πρόεδρος του κόμματος DEVA, Αλί Μπαμπατζάν, ειρωνευόμενος τον Τούρκο Προέδρο, δήλωσε: «Ο Ερντογάν ας ορίσει τον εαυτό του ως κεντρικό τραπεζίτη».
Στο μεταξύ, ένταση έχει ξεσπάσει και για την απόσυρση από τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που προστάτευε τις γυναίκες από τη βία, και προκάλεσε την αντίδραση του Ύπατου Εκπρόσωπου της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ και του Αμερικανού Προέδρου, Τζο Μπάιντεν.
Ο Τούρκος αναλυτής Α. Σενιούζ, παρ’ όλα αυτά, δεν ανησυχεί αν και τα διεθνή πρακτορεία κάνουν λόγο για μίνι κραχ στην τουρκική Οικονομία.
«Δεν είναι η πρώτη φορά που ζούμε την υποτίμηση της λίρας. Η τουρκική οικονομία θα επιβιώσει με κάποιο τρόπο ξανά. Παρόλο που τον Απρίλιο μπορεί η ισοτιμία της λίρας με το δολάριο από 7,72 να γίνει 10,5 προς 1. Οικονομολόγος δεν είμαι. Αλλά δεν βλέπω πιθανό να χρειάζεται η κυβέρνηση τη βοήθεια του ΔΝΤ. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι τόσο ισχυρός όσο παλαιότερα, αλλά ακόμη δεν έχει εμφανιστεί μια πολιτική εναλλακτική ακόμα στο προσκήνιο».
Η αποχώρηση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και η πιθανότητα των capital controls
«Αντιπολίτευση ο Τούρκος πρόεδρος δεν έχει…» επιβεβαιώνει η Τουρκάλα δημοσιογράφος, Ντέρια Γκαλιμπά. «Σκεφτείτε ότι το CHP ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει στο ΣτΕ για να ζητήσει την ακύρωση του ΠΔ για την αποχώρηση από τη Σύμβαση της Κων/πολης, για την προστασία των γυναικών από τη βία (και την ενδοοικογενειακή) σαν να γίνονται όλα βάσει νόμων, στο πλαίσιο ενός κράτους Δικαίου. Είναι εφιαλτικά αυτά που γίνονται στη χώρα».
Γιατί αποφάσισε όμως τη συγκεκριμένη στιγμή, που οι σχέσεις του και με την ΕΕ και με τις ΗΠΑ είναι αρκετά τεταμένες και δοκιμάζονται, να προβεί στη συγκεκριμένη απόφαση;
«Δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ποιος είναι ο λόγος πάντοτε όταν πρόκειται για τον απρόβλεπτο Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν» απαντά η Ντέρια.
«Αν και πίσω από την απόσυρση από τη Σύμβαση ξέρουμε τι βρίσκεται: είναι το 1% που παίρνει το Saadet Partisi (σ.σ. το υπερσυντηρητικό Ισλαμικό Κόμμα της Ευδαιμονίας). Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από έναν μήνα ο Ερντογάν επισκέφτηκε δυο φορές ένα εμβληματικό μέλος του Saadet Partisi, τον Ογούζχαν Ασίλτουρκ, στο σπίτι του (κάτι που συνιστά μεγάλη τιμή και υποχώρηση εκ μέρους του Τούρκου Προέδρου), ο οποίος δήλωσε μετά τη δεύτερη επίσκεψη του Ερντογάν, μεταξύ άλλων, «πρέπει να ξεφορτωθεί η Τουρκία και αυτή τη Σύμβαση». Πού να φανταζόταν κανείς ότι από αυτή τη δήλωση θα «προέκυπτε» Προεδρικό Διάταγμα;».
«Το πρόβλημα στη Τουρκία είναι ότι όλες οι κοινωνικές δυνάμεις τελούν υπό πίεση. Οι γυναικείες διαδηλώσεις που οργανώθηκαν μετά την κατάργηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης ήταν ασθενικές, παρόλο που υπάρχει δημόσια δυσαρέσκεια και τα κόμματα της Αντιπολίτευσης ασκούν κριτική δεν έχει γίνει ορατή ακόμα κάποια σοβαρή αντίδραση» συνοψίζει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, Ιλχάν Ουγκζέλ, σχετικά με την κατάργηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.
Στα της Οικονομίας, και η Ντέρια Γκαλιμπά δεν γνωρίζει τους κανόνες της νεοφιλελεύθερης οικονομίας, αλλά καταθέτει έκπληκτη «ο Οίκος Fitch Ratings διπλασίασε προχθές την πρόβλεψη του για την ανάπτυξη της Τουρκίας από 3 και κάτι σε 6 και κάτι… Μπορεί αυτό να πραγματοποιηθεί; Κανείς δεν ξέρει;».
Θα αναγκαστεί η χώρα να κάνει capital control; «Ιστορικά ποτέ η Τουρκία δεν μπήκε σε πλήρες καθεστώς capital control» επισημαίνει ο Σενιούζ. «Ωστόσο, δεν θα ήταν απίθανο με Πρόεδρο τον Ερντογάν».
«Ζούμε την ίδια κρίση ακριβώς με αυτή που βιώσαμε όταν ο γαμπρός του Ερντογάν Αλμπαϊράκ απομακρυνόταν από το Υπουργείο Οικονομικών. Και τότε η λίρα είχε καταποντιστεί. Μπορεί να πέσει κι άλλο, αλλά η τουρκική κοινωνία είναι χαλκέντερη αποδεδειγμένα και μαθημένη σε χτυπήματα και μεταπτώσεις» εξηγεί η Τουρκάλα δημοσιογράφος Μ. Αρκάν.
«Η αγορά αντιδρά στα καπρίτσια του Ερντογάν» σχολιάζει στο Sputnik το μέλος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP, Τζ. Γιουκσέλ, που δεν μας πείθει ότι το κόμμα του έχει αντιδράσει μέχρι στιγμής αποφασιστικά.
«Το CHP είναι σε στάση αναμονής» αμύνεται ο Γιουκσέλ.
«Γιατί για ακόμη μια φορά ο Ερντογάν προσπαθεί να αλλάξει την ατζέντα. Το βασικό πρόβλημα παραμένει η Οικονομία. Όποτε κρημνίζεται η λίρα μάς λέει: δείτε τι μας κάνουν οι δυτικοί και τα βρώμικα παιχνίδια της ΕΕ και των ΗΠΑ. Όλη αυτή η παράνοια είναι μέρος της ζωής και της καθημερινότητάς μας».
Ιωάννα Κλεφτόγιαννη