Σε νέα τροχιά το Ωδείο Αθηνών

Εκσυγχρονισμένο και ολοκληρωμένο αναμένεται να παραδοθεί στο κοινό το κτίριο του Ωδείου Αθηνών μέσα στο τρέχον έτος, τιμώντας τα 150 χρόνια από την ίδρυση του. Το νέο κτίριο φέρνει άνεμο αισιοδοξίας για την αναβάθμιση του ρόλου του Ωδείου στην εκπαίδευση και τις τέχνες καθώς η εικόνα της χρόνιας εγκατάλειψης του εμβληματικού κτιρίου που κατασκεύασε τη δεκαετία του ‘70 ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος αλλάζει και προσαρμόζεται στις λειτουργικές ανάγκες τού σήμερα, διατηρώντας ταυτόχρονα τις λιτές, αυστηρές γραμμές του σπουδαίου αρχιτέκτονα.
Το κτίριο, επιτομή του μοντερνισμού με την εξαιρετική ποικιλία των χώρων του, τους εσωτερικούς διαδρόμους, τις εναλλαγές φωτός, παραδόθηκε το 1976 στο Ωδείο, χωρίς ωστόσο να ολοκληρωθεί ο κήπος, η είσοδος και οι κατώτεροι χώροι καθώς προοριζόταν να αποτελέσει μέρος ενός ευρύτερου κτιριακού συγκροτήματος το οποίο οραματίστηκε ο Ι. Δεσποτόπουλος όπου θα συγκεντρώνονταν όλες οι μορφές τέχνης.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν και με τα έργα αναβάθμισης των γειτονικών κτιρίων του πολιτιστικού κέντρου της Αθήνας – Μέγαρο Μουσικής, Εθνική Πινακοθήκη, Βυζαντινό Μουσείο, Κυκλαδικής Τέχνης, Μουσείο Μπενάκη, Μουσείο Γουλανδρή – το Ωδείο Αθηνών εξακολουθούσε να παραμένει απόμακρο και αινιγματικό, σε εκκρεμότητα μέσα στον ιστό της πόλης.
Οι εργασίες που είναι σε εξέλιξη προβλέπουν ένα ανανεωμένο αμφιθέατρο 600 θέσεων, μαζί με τους βοηθητικούς χώρους και του υπόγειου πειραματικού πολυχώρου τύπου black box δυναμικότητας 200 θέσεων, το οποίο θα μπορεί να μετατρέπεται εύκολα σε τέσσερις συνεδριακές αίθουσες με δυνατότητες συνένωσής τους. Παράλληλα, διαμορφώνεται η είσοδος του κτιρίου με χώρους για εκθέσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις, ενώ στο ισόγειο προς την οδό Ρηγίλλης δημιουργείται το καφέ και το εστιατόριο του Ωδείου. Το δεύτερο υπόγειο της βόρειας πλευράς μεταμορφώνεται σε κέντρο μουσικής τεχνολογίας, χώρο υποστήριξης της νεανικής πολιτισμικής επιχειρηματικότητας και χώρο ανάπτυξης της διδασκαλίας εξ αποστάσεως στον τομέα της μουσικής εκπαίδευσης.
Την αρχική απορία «πώς είναι δυνατόν στο κέντρο μιας μεγάλης πρωτεύουσας, λίγα μέτρα από το προεδρικό Μέγαρο να υπάρχει ένα μνημείο αρχιτεκτονικής υπογεγραμμένο από τον Ιωάννη Δεσποτόπουλο και να σαπίζει ημιτελές και εγκαταλειμμένο» εξέφρασε ο πρόεδρος του Ωδείου Αθηνών Νίκος Τσούχλος, σε σχετική συνέντευξη Τύπου, πιάνοντας το νήμα από την αρχή.
«Αυτή η σκέψη φαίνεται υπήρξε πειστική για όλους τους ανθρώπους οι οποίοι μας στήριξαν, ιδιώτες και πολιτιστικά ιδρύματα, που με τις χορηγίες τους ύψους κατ’ αρχήν 600 χιλιάδων ευρώ, έγινε δυνατή η προετοιμασία με τις μελέτες προκειμένου το έργο αποκατάστασης και ολοκλήρωσης να διεκδικήσει προγράμματα, αρχικά του Δήμου Αθηναίων επί δημαρχίας Καμίνη και στη συνέχεια να ενταχτεί στην Περιφέρεια Αττικής. Το αρχιτεκτονικό μας σχέδιο για το Ωδείο Αθηνών είναι ελαφρώς διαφορετικό από εκείνο που περιγράφεται στην πολεοδομική άδεια του 1980 (επρόκειτο για την κατασκευή μιας διώροφης Μουσικής Ακαδημίας). Τώρα, με την ολοκλήρωση των πολύ σημαντικών υποδομών14 χιλιάδων τ.μ., αλλάζουμε κατεύθυνση και μπορούμε να δώσουμε προτεραιότητα στους νέους καλλιτέχνες οι οποίοι, για παράδειγμα, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους και έως την ένταξη τους στην «αγορά» εργασίας του πολιτισμού θα μπορούν για ένα διάστημα να παρουσιάζουν πρωτοβουλίες τους και να τις στηρίζουμε με κάθε δυνατό τρόπο».
Το έργο αποπεράτωσης και εκσυγχρονισμού των κτιριακών εγκαταστάσεων του Ωδείου Αθηνών, χρηματοδοτείται με 7 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια Αττικής μέσω ΕΤΠΑ. Επιπρόσθετα, η Περιφέρεια Αττικής χρηματοδοτεί με 790.000 ευρώ τη ψηφιοποίηση και αρχειοθέτηση του πολύτιμου Ιστορικού Αρχείου του Ωδείου, ο όγκος του οποίου ανέρχεται σε 830.000 σελίδες.
Το κτίριο κηρύχτηκε νεότερο μνημείο το 2017, από το υπουργείο Πολιτισμού. «Διατηρήσαμε το πνεύμα και την γεωμετρία του, αλλά επειδή ποτέ δεν ολοκληρώθηκε δεν είχαμε κάποιο «λείψανο» να διατηρήσουμε. Ο σπουδαίος Ιωάννης Δεσποτόπουλος ανέπτυσσε διαδοχικές μελέτες του κτιρίου, άφησε χιλιάδες σχέδια αναζητώντας απαντήσεις στο έργο. Εμείς προσπαθήσαμε να καλύψουμε σύγχρονες ανάγκες» παρατήρησε η αρχιτέκτονας Ηβη Νανοπούλου, διευθύνουσα σύμβουλος του γραφείου μελετών «Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες ΑΕΜ». Ανέφερε ως παράδειγμα την αποκατάσταση με σύγχρονη ακουστική στην ηχομόνωση του αμφιθεάτρου.
Νατάσσας Δομνάκη
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ