Άλωση της Τριπολιτσάς, έξοδος του Μεσολογγίου, καταστροφή των Ψαρών, Ναυμαχία του Ναυαρίνου… Γεγονότα – σταθμοί στην Ελληνική Επανάσταση, που όμως σε πολλούς διαφεύγει η ακριβής χρονολογία που συνέβησαν ή ποιοι πρωταγωνίστησαν στο καθένα. Δύο φίλοι «τοποθέτησαν» σε έναν ψηφιακό χάρτη – χρονολόγιο εκατοντάδες ορόσημα της περιόδου 1821-1832, με στόχο να ξεδιαλύνουν το περίπλοκο ιστορικό σκηνικό.
Μάχες, συμφωνίες, διπλωματικό παρασκήνιο, αλληλουχία γεγονότων και καταστάσεων, στο μυαλό πολλών ανθρώπων φαντάζουν ως ένα άναρχο παζλ. Όλα όμως …μπαίνουν στη θέση τους και βγάζουν νόημα, με ένα κλικ στον διαδικτυακό χάρτη «Ελληνική επανάσταση 1821».
«Πέρυσι, με αφορμή την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, άρχισα να ψάχνω πληροφορίες για να τις προσθέσω στις σκονισμένες αναμνήσεις από τα σχολικά χρόνια που είχαν μείνει στο χρονοντούλαπο. Βρήκα λοιπόν τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου εκείνης και τα σημείωνα σε χαρτιά με χρονολογική σειρά. Ταυτόχρονα, εμπνεύστηκα από ένα κανάλι στο youtube που ασχολείται με σημαντικά ιστορικά πρόσωπα και στο τέλος κάθε βίντεο δείχνει σε χάρτη τα μέρη όπου έδρασαν και αποφάσισα να κάνω το ίδιο», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο δημιουργός του διαδικτυακού χάρτη Χρήστος Αγαθόπουλος.
Καθώς συγκέντρωνε τα ιστορικά γεγονότα, διαπίστωσε ότι ο όγκος τους είναι πολύ μεγάλος και απευθύνθηκε σε έναν φίλο του, τον Χάρη Βαδιβούλη, για να τον βοηθήσει. «Διαμοιραστήκαμε ό,τι είχα συγκεντρώσει έως εκείνη τη στιγμή, βρήκε κι αυτός αρκετό υλικό ακόμη, και μετά χωρίσαμε τις χρονολογίες που ήταν ο καθένας υπεύθυνος να “καρφιτσώσει” στον χάρτη», εξηγεί ο κ. Αγαθόπουλος.
Ο χάρτης έχει δημιουργηθεί σε φόρμα Google Maps. Αριστερά βρίσκεται ένα υπόμνημα που εξηγεί τι σημαίνει το καθένα από τα δεκαπέντε σύμβολα που θα συναντήσει ο χρήστης. Ένα εικονίδιο σημαίνει ότι έγινε μάχη και νίκησαν οι Έλληνες, ένα άλλο ότι τη μάχη κέρδισαν οι Οθωμανοί, με άλλο συμβολίζονται οι σφαγές και οι λεηλασίες, άλλο υποδηλώνει την εξέγερση μιας περιοχής και άλλο την υπογραφή συνθήκης ή διατάγματος. «Κάτω από το υπόμνημα, μπορεί κάποιος να δει τα γεγονότα με χρονολογική σειρά. Πατώντας πάνω στο γεγονός θα τού δείξει πού είχε συμβεί στον χάρτη, θα διαβάσει μία μικρή περιγραφή, ενώ αν θέλει να μάθει περισσότερα, μπορεί να ανοίξει την πηγή που παραθέτουμε», εξηγεί ο 25χρονος δημιουργός.
«Μέσα από τον χάρτη είναι πολύ πιο εύκολο να βρει κάποιος τα γεγονότα, να καταλάβει πού διαδραματίστηκαν και υπό ποιες συνθήκες και όλο αυτό είναι πολύ διαφορετικό από τις πληροφορίες που διαβάζει κάποιος σε ένα βιβλίο. Το ουσιαστικότερο όμως είναι πως μπορείς να δεις ότι έγινε κάποια μάχη ή υπογράφηκε κάποια συνθήκη σε μέρη που ζούμε σήμερα, που δείχνει ότι το παρελθόν είναι συνδεδεμένο με τον τωρινό κόσμο, δεν είναι κάτι που συνέβη και πέρασε», συμπληρώνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο συνδημιουργός του χάρτη Χάρης Βαδιβούλης.
Οι δύο φίλοι γνωρίστηκαν στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας όπου σπούδαζαν, ο μεν Χρήστος πολιτικός μηχανικός, ο δε Χάρης γεωπονία. Το γεγονός ότι σήμερα τους χωρίζουν πολλά χιλιόμετρα, δεν στάθηκε εμπόδιο στη συνεργασία τους, η οποία καλλιεργήθηκε λόγω της κοινής τους αγάπης για την ιστορία.
«Από μικρή ηλικία μού άρεσε να ακούω ιστορίες και αφηγήσεις. Μεγαλύτερος ακόμη πιο συνειδητά, γιατί κατάλαβα ότι πρέπει να γνωρίζουμε ιστορία για να καταλαβαίνουμε καλύτερα το παρόν, το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα και ζούμε έτσι όπως ζούμε και πώς κάποιες καταστάσεις έχουν διαμορφώσει όλα αυτά», λέει ο 27χρονος γεωπόνος.
«Στόχος μας είναι να μοιραστούμε τη γνώση με τους ανθρώπους που δεν ξέρουν πολλά για την Ελληνική Επανάσταση -όπως ήμασταν κι εμείς πριν ασχοληθούμε με αυτό το εγχείρημα- και να ασχοληθεί λίγο παραπάνω με τα γεγονότα του τόπου του», προσθέτει ο 25χρονος πολιτικός μηχανικός.
Κύρια πηγή των δύο νέων αποτέλεσε το διαδίκτυο, βιβλία από τις προσωπικές τους συλλογές, ένα χρονολόγιο του στρατού, αλλά και τοπικές ιστοσελίδες περιοχών όπου έγιναν μικρότερες μάχες ή συγκρούσεις, με λιγότερο γνωστές πληροφορίες. Οι δυο τους τονίζουν ότι η δουλειά τους είναι ερασιτεχνική και προτρέπουν τον κόσμο να επικοινωνήσει για όποιες βελτιώσεις ή διορθώσεις. «Σίγουρα έχει λάθη, δεν είμαστε ιστορικοί. Είμαστε όμως ανοιχτοί να μας επισημάνουν οι γνώστες τα σημεία που θέλουν βελτίωση ή αλλαγή», λέει ο κ. Βαδιβούλης.
Σύμφωνα με τον κ. Αγαθόπουλο, έχει ήδη υπάρξει μεμονωμένο ενδιαφέρον από δασκάλους και καθηγητές που θέλησαν να χρησιμοποιήσουν το συγκεκριμένο χάρτη στην εκπαιδευτική διαδικασία, κάτι που ελπίζουν να προσελκύσει και άλλους συναδέλφους τους, που θα καταλάβουν την αξία του ως εργαλείο μάθησης για τα νεότερα παιδιά.
Ο χάρτης είναι διαθέσιμος στο: Ελληνική Επανάσταση 1821
Βαρβάρα Καζαντζίδου
Φωτογραφία ΑΠΕ-ΜΠΕ/ Χρήστος Αγαθόπουλος και Χάρης Βαδιβούλης
Ψηφιακός χάρτης της Ελληνικής Επανάστασης
