Καλούνται, οι δανειολήπτες που έχουν εκκρεμείς οφειλές να απευθυνθούν στην Εταιρεία Διαχείρισης που διαχειρίζεται το δάνειό τους για να ξεκινήσουν την αναζήτηση συναινετικής επίλυσης της υπόθεσης
Καλούνται, οι δανειολήπτες που έχουν εκκρεμείς οφειλές να απευθυνθούν στην Εταιρεία Διαχείρισης που διαχειρίζεται το δάνειό τους, σε όποιο στάδιο και εάν βρίσκεται η υπόθεσή τους, ακόμη και εάν έχουν εκκινήσει οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, ή ακόμη και εάν επίκειται πλειστηριασμός ακινήτου, και να ξεκινήσουν την αναζήτηση συναινετικής επίλυσης της υπόθεσης.
Αφήσαμε να καθήσει ο κουρνιαχτός των συζητήσεων και αντιπαραθέσεων μετά την τελεσίδικη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για το ζήτημα της νομιμοποίησης των Εταιρειών Διαχείρισης να πραγματοποιούν πλειστηριασμούς, και επιχειρούμε να δώσουμε τα εργαλεία εκείνα, που θα βοηθήσουν τον δανειολήπτη και όχι τον στρατηγικό κακοπληρωτή, να σώσει το όποιο περιουσιακό του στοιχείο.
Το σίγουρο είναι ότι οι πλειστηριασμοί έχουν γίνει πεδίο κομματικής αντιπαράθεσης με απώτερο στόχο την άντληση ψηφοφόρων, καθώς είμαστε μια ανάσα από τις εκλογές.
Σύμφωνα με την Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ), τα πραγματικά στοιχεία για το μεγάλο πρόβλημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (κόκκινων δανείων) είναι:
1. Οι πρώτες κατοικίες των ευάλωτων νοικοκυριών είναι πολύ μικρότερο ποσοστό, από αυτό που λέγεται.
Ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά, κανένα από αυτά δεν απειλείται με τον κίνδυνο απώλειας της 1ης κατοικίας, καθώς αμέσως με την έκδοση της σχετικής βεβαίωσης ευαλώτου και την ένταξη στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, ο Νόμος επιβάλλει την αναστολή κάθε ενέργειας αναγκαστικής εκτέλεσης.
2. Οι Εταιρείες Διαχείρισης έχουν ως προτεραιότητά τους την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών και βιώσιμων λύσεων για την αποπληρωμή των εκκρεμών οφειλών.
Αντιθέτως, η αναγκαστική εκτέλεση συνιστά την έσχατη καταφυγή, στην οποία καταλήγουν μόνον όταν έχει εξαντληθεί κάθε άλλη δυνατή λύση, είτε για αντικειμενικούς λόγους, είτε επειδή οι οφειλέτες αρνούνται να συνεργαστούν παρά τις επανειλημμένες και μακρόχρονες προσπάθειες που πάντοτε -και καθ’υπέρβαση κάθε ρυθμιστικής υποχρέωσης- καταβάλλονται από τα μέλη της ΕΕΔΑΔΠ στην κατεύθυνση αυτή.
Επομένως:
Δεν μπορεί να εκκινήσει καμία διαδικασία αναγκαστικής είσπραξης, εάν προηγουμένως ο οφειλέτης δεν έχει κληθεί να ρυθμίσει συμβιβαστικά τις οφειλές του.
Και στις διμερείς ρυθμίσεις που συμφωνούνται μεταξύ οφειλετών και servicers, προβλέπονται σημαντικά κουρέματα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ένωσης, στα στεγαστικά δάνεια οι ρυθμίσεις περιλαμβάνουν σε πολλές περιπτώσεις άφεση χρέους που κυμαίνεται μεταξύ 35% – 40%, στα καταναλωτικά 50% – 65%, στα δάνεια μικρών επιχειρήσεων (SB) 55% και στα μεγάλα εταιρικά δάνεια (Wholesale) περίπου 40%.
Διευκρινίζεται, πάντως, ότι τα ποσοστά αυτά αφορούν μέσους όρους και σε καμία περίπτωση “κανόνα”, αφού το κούρεμα που ενδεχομένως περιλαμβάνει κάθε ρύθμιση συνδέεται άρρηκτα με τις οικονομικές δυνατότητες και η περιουσιακή κατάσταση των οφειλετών διαφέρουν και εξετάζονται κατά περίπτωση.
3. Οι Εταιρείες Διαχείρισης παρέχουν πλήθος δυνατοτήτων ρύθμισης σε οποιοδήποτε οφειλέτη επιθυμεί να ρυθμίσει με βιώσιμους όρους την οφειλή του. Καλούνται, επομένως, οι δανειολήπτες που έχουν εκκρεμείς οφειλές να απευθυνθούν στην Εταιρεία Διαχείρισης που διαχειρίζεται το δάνειό τους, σε όποιο στάδιο και εάν βρίσκεται η υπόθεσή τους, ακόμη και εάν έχουν εκκινήσει οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, ή ακόμη και εάν επίκειται πλειστηριασμός ακινήτου.
Οι Εταιρείες Διαχείρισης Δανείων εστιάζουν στη συναινετική επίλυση της υπόθεσης, με τρόπο που θα λαμβάνει υπόψη τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα για κάθε οφειλέτη ξεχωριστά και με τρόπο που θα συνάδει με τη μακροπρόθεσμη δυνατότητά του να εξυπηρετεί τη συμφωνημένη ρύθμιση και λαμβάνοντας φυσικά υπόψη και τις εγκεκριμένες πιστωτικές πολιτικές από τους επενδυτές (ιδιοκτήτες των χαρτοφυλακίων).
Είναι αυτονόητο ότι σε περίπτωση συμφωνίας για συναινετική επίλυση, οι Εταιρείες Διαχείρισης αναστέλλουν αμέσως τις ενέργειες αναγκαστικής εκτέλεσης, σε οποιοδήποτε στάδιο και εάν βρίσκονται.
4. Πέρα όμως από την βέλτιστη επιλογή της διμερούς συμφωνίας, η Πολιτεία έχει θεσπίσει σειρά μηχανισμών και εναλλακτικών λύσεων για κατηγορίες οφειλετών.
ΕΥΑΛΩΤΟΙ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ
Όσον αφορά ειδικότερα τους ευάλωτους δανειολήπτες, το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα (Ν. 4916/2022) προσφέρει τις ακόλουθες δυνατότητες:
* Παροχή κρατικής επιδότησης για την πληρωμή της δόσης του στεγαστικού δανείου των ευάλωτων οφειλετών από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως για 15 μήνες.
* Αναστολή όλων των διαδικασιών αναγκαστικού πλειστηριασμού επί της πρώτης κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη, για όσο χρόνο ο οφειλέτης έχει υπαχθεί στο Πρόγραμμα και επωφελείται της επιδότησης.
* Τέθηκε σε λειτουργία από την 1η Φεβρουαρίου 2023 η πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, μέσω της οποίας παρέχεται η βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη.
* Χρήση των διευκολύνσεων που παρέχει ο υπό σύσταση Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, μέσω του οποίου οι ευάλωτοι οφειλέτες μπορούν να πετύχουν τη διατήρηση της 1ης κατοικίας για δώδεκα (12) έτη μέσω σύμβασης μακροχρόνιας μίσθωσης, αλλά και την επαναγορά του ακινήτου μετά τη λήξη της παραπάνω περιόδου.
Τρεις λύσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας
1. Ενδιάμεσο Πρόγραμμα: Όποιος δανειολήπτης πληροί τα κριτήρια του ευαλώτου, μπορεί να καταθέσει αίτημα προστασίας στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα μέσω της σχετικής πλατφόρμας στον ιστότοπο της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Μόλις η αίτηση εγκριθεί, εκτός από πλήρη προστασία από τους πλειστηριασμούς, οι δανειολήπτες λαμβάνουν επιδότηση της δόσης του στεγαστικού τους δανείου από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως.
Ο ορισμός του “ευάλωτου οφειλέτη” είναι συγκεκριμένος και βασίζεται σε αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Για να λάβει κανείς τη βεβαίωση μέσω της ειδικής πλατφόρμας, θα πρέπει να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
β) η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
Το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα λειτουργεί έως “γέφυρα” ανάμεσα στη λήξη των προηγούμενων μέτρων προστασίας της πρώτης κατοικίας και τη σύσταση του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που αναμένεται, να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024.
Μέχρι στιγμής, πάντως, η προσέλευση των ευάλωτων οφειλετών στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα είναι εξαιρετικά περιορισμένη (μόλις 118 οριστικές αιτήσεις και 20 υπαγωγές) και ο βασικός λόγος είναι ότι απαιτείται από τον αιτούντα να συναινέσει προκαταβολικά για την εκχώρηση του ακινήτου του στον Φορέα.
Ενδιάμεσο πρόγραμμα Κρατικής στήριξης 1ης κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών
Το ενδιάμεσο πρόγραμμα απευθύνεται σε ευάλωτους οφειλέτες που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος είναι:
• Κρατική επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου των ευάλωτων οφειλετών
• Κρατική επιδότηση από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως
• Κρατική επιδότηση μηνιαίας δόσης δανείων για 15 μήνες
• Αναστολή μέτρων των πιστωτών (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις)
Τα εν λόγω κριτήρια ελέγχονται και διασταυρώνονται κατά την έκδοση βεβαίωσης ευάλωτου, η οποία είναι απαραίτητη για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα και εκδίδεται από ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Η υποβολή όλων αιτήσεων ολοκληρώνεται με το πέρας των 15 μηνών, δηλαδή μέχρι τις 15.12.2023 ή μέχρι τη λειτουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, όποιο γεγονός συμβεί πρώτο.
2. Πρόγραμμα στήριξης συνεπών δανειοληπτών: Σύμφωνα με τη λύση που ενέκριναν τράπεζες και ΥΠΟΙΚ για τη στήριξη των ευάλωτων αλλά συνεπών οφειλετών στεγαστικών δανείων, 30.000 δικαιούχοι θα λαμβάνουν επιδότηση ίση με τη μισή αύξηση της δόσης του στεγαστικού τους που οφείλεται στην άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά τρεις μονάδες βάσης από τον περασμένο Ιούλιο.
3. Εξωδικαστικός: Πιο μόνιμο και δομικό χαρακτήρα, ως μέτρο ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, έχει ο εξωδικαστικός μηχανισμός. Δικαιούχοι για ένταξη στον εξωδικαστικό -που ρυθμίζει συνολικά τις οφειλές των ιδιωτών και των επιχειρήσεων σε τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικούς φορείς με τη συνδρομή αλγόριθμου- δε είναι μόνο οι “κόκκινοι” οφειλέτες, αλλά και οι ενήμεροι που έχουν υποστεί μείωση εισοδήματος άνω του 20%.
Κατά τα έτη 2020 – 2022, το 83% των ανακτήσεων των Εταιρειών-μελών της ΕΕΔΑΔΠ από Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια προήλθε από συναινετικές διευθετήσεις, ενώ μόνο το 17% των ανακτήσεων προήλθε από πλειστηριασμούς.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Για τις επιχειρήσεις, οι διμερείς ρυθμίσεις προσφέρουν μία πραγματική δεύτερη ευκαιρία για βιώσιμη ανάπτυξη, με αναδιαρθρώσεις που δεν εξαντλούν την κερδοφορία (EBITDA) για αποπληρωμή των δανείων, αλλά επιτρέπουν την αξιοποίησή της ως κεφάλαιο κίνησης.
Επίσης, οι Εταιρείες Διαχείρισης παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες για την ένταξη των επιχειρήσεων που εξυγιαίνονται σε όλα τα διαθέσιμα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα επιδοτήσεων και χρηματοδότησης (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης κ.ά.).
Για να σωθεί το σπίτι από πλειστηριασμό, ενώ έχει χρέη θα πρέπει «να έχει υπαχθεί στον Νόμο Κατσέλη, να έχει ρυθμίσεις στο δάνειο του, είτε μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού, είτε με απευθείας διαπραγμάτευση με την τράπεζα αλλά και όποιος είναι ευάλωτος οφειλέτης, αρκεί να αποδείξει ότι πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Όποιος δεν έχει κάποιο από τα προαναφερόμενα, για οποιοδήποτε ποσό μπορεί να κατασχεθεί το σπίτι του».
«Ρεκόρ» πλειστηριασμών το 2022 «Οι πλειστηριασμοί το 2022 έχουν εκτιναχθεί.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι από τον Νοέμβριο του 2020 μέχρι τον Μάιο του 2021 δεν έγινε κανένας πλειστηριασμός λόγω καραντίνας. Επίσης, τον Αύγουστο, δεν γίνονται ποτέ πλειστηριασμοί. Άρα ένα 7μηνο της προηγούμενης χρονιάς που δεν έγινε κανένας πλειστηριασμός, είχε ως αποτέλεσμα να μετατεθούν όλοι για το 2022», σύμφωνα με το δικηγόρο κο Σιδέρη.
