«Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας (EIC) στην αξιοποίηση της Ελληνικής Ερευνας και Καινοτομίας», ήταν το αντικείμενο ενημέρωσης της ειδικής κοινοβουλευτικής μόνιμης επιτροπής Ερευνας και Τεχνολογίας από την κ. Κεφαλά.
Οσον αφορά την καινοτομία, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην επιτροπή, η Ελλάδα βρίσκεται στην ομάδα των χωρών με μέτριες επιδόσεις, πίσω από την Πορτογαλία, τη Λιθουανία, την Τσεχία, την Ισπανία, τη Σλοβενία, τη Μάλτα, την Κύπρο και την Ιταλία. Ωστόσο, στο διάστημα 2014-2021 η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο κατά 25,9% στην κατάταξη και είναι μία από τις πέντε χώρες που σημείωσαν βελτίωση άνω του 25%. Οι άλλες τέσσερις χώρες είναι η Εσθονία, η Κύπρος, η Λιθουανία και η Ιταλία. Η Σουηδία εξακολουθεί να είναι ο πρωτοπόρος καινοτομίας στην Ε.Ε., ακολουθούμενη από τη Φιλανδία, τη Δανία και το Βέλγιο, με επιδόσεις καινοτομίας πολύ υψηλότερες από το μέσο όρο της Ε.Ε..
“Η Ελλάδα έχει λάβει περί τα 59 εκατομμύρια ευρώ από το EIC από το 2014, σε σύνολο χρηματοδοτήσεων ύψους 6,4 δισεκατομμυρίων. Είναι προφανές, ότι η συμμετοχή της χώρας μας στο EIC είναι αρκετά μικρή, τόσο σε αριθμό προτάσεων, όσο και χρηματοδότησης και επικεντρώνεται κυρίως στα προγράμματα έρευνας και σε χαμηλότερο βαθμό στη χρηματοδότηση νεοφυών και αναπτυσσόμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που καινοτομούν.
Εχουμε μια αναλογία 70/30, με το 70 να είναι η έρευνα, σε αριθμό επιλεγμένων προτάσεων και 60/40 στη χρηματοδότηση”, ενημέρωσε την επιτροπή η κ. Κεφαλά. Η ίδια πρόσθεσε ότι “η Ελλάδα υστερεί σε αριθμό συμμετοχών, έχοντας μόλις το 2,5% του συνόλου, αλλά και στη ληφθείσα χρηματοδότηση, όπου συγκεντρώνει κάτω του 1% από τα 6,4 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν δοθεί από το 2014 μέχρι σήμερα. Αντίθετα, η Ισπανία, η Γερμανία και η Γαλλία, έχουν λάβει η καθεμία χρηματοδότηση που ξεπερνάει τα 600 εκατομμύρια ευρώ μέχρι ώρας και βρίσκονται πρώτες σε κατάταξη.
Ποιά περιοχή παράγει έρευνα και σε τι
Βάσει των στοιχείων που παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής, η Ελλάδα, βρίσκεται στις τρεις τελευταίες θέσεις, μαζί με την Ουγγαρία και την Εσθονία. Στο πρόγραμμα «Accelerator», όπου είναι και το κυρίαρχο πρόγραμμα χρηματοδότησης νεοφυών επιχειρήσεων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αναπτύσσουν πρωτοπόρες υπηρεσίες ή προϊόντα, στην Ελλάδα έχουν χρηματοδοτηθεί μόνο 32 έργα, με συνολική χρηματοδότηση σχεδόν 13 εκατομμύρια ευρώ και μόνο ένα από αυτά έλαβε και μετοχική συμμετοχή. Ως προς τη γεωγραφική κατανομή των έργων, τα 18 από τα 32 έργα, δηλαδή πάνω από το 56%, προτάθηκαν από εταιρείες με έδρα την Αττική. Σύμφωνα με όσα ανέφερε η κ. Κεφαλά, από αυτές τις 32 επιχειρήσεις που έλαβαν χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Accelerator, οι περισσότερες δραστηριοποιούνται στον τομέα της πληροφορικής και ακολουθούν αυτές που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Το μοναδικό έργο που έλαβε πέραν της επιδότησης και μετοχική συμμετοχή από το EIC Fund, αφορά σε μία εντυπωσιακή καινοτομία της εταιρείας «BRITE SOLAR», με έδρα τη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Το «Pone&Power», είναι το μοναδικό διαφανές γυαλί, ηλιακό πάνελ και παράγει καθαρή φωτοβολταϊκή ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει στο φως να περνά μέσα από θερμοκήπια ή και παράθυρα εμπορικών κτιρίων. Ετσι, όσον αφορά τις καλλιέργειες, υπάρχει σημαντική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε σύγκριση με άλλες μεθόδους και σημαντική μείωση του ενεργειακού κόστους.
Στο άλλο πρόγραμμα του EIC, το PATHFINDER, η Ελλάδα έχει χρηματοδοτηθεί για 72 έργα, με σύνολο χρηματοδότησης 36 εκατομμύρια ευρώ. Τα έργα έρευνας, αφορούν κυρίως σε έρευνα σε ιατρική τεχνολογία και διάγνωση, αλλά και πληροφορική, νανοτεχνολογία, ενεργειακούς και περιβαλλοντικούς τομείς.
Παρόλο που η συμμετοχή της Ελλάδας είναι υψηλότερη στο PATHFINDER, που είναι το πρόγραμμα έρευνας σε σχέση με το Accelerator, παραμένει συγκριτικά χαμηλή με 2,2 στο σύνολο, τόσο σε επιλεγμένες προτάσεις όσο και σε χρηματοδότηση. Ενα από τα έργα που έχουν χρηματοδοτηθεί από το PATHFINDER, είναι το «Free out pot», με συντονιστή το Ιδρυμα Ερευνας και Τεχνολογίας και συμμετέχοντες, πέραν της Ελλάδας, από Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία, συμπεριλαμβανομένου και του Γαλλικού Ινστιτούτου «Παστέρ». Το έργο έχει λάβει χρηματοδότηση 3 εκατομμύρια ευρώ, για την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών εργαλείων και μεθόδων μοριακής διάγνωσης, με γρήγορο τρόπο και χωρίς να απαιτούνται εξελιγμένα και σύνθετα διαγνωστικά εργαλεία. Το έργο είναι σε εξέλιξη, με προθεσμία ολοκλήρωσης το 2023.
“Ο στόχος μας λοιπόν πρέπει να είναι, οι νεοφυείς επιχειρήσεις που θα ιδρυθούν, να μπορέσουν να αναπτυχθούν και να γίνουν «πόνυ», να γίνουν «κένταυροι» και «μονόκεροι» και ακόμα παραπάνω σε αξία. Στην παρούσα φάση στην Ελλάδα, μετράμε μεν πολλούς υποστηρικτικούς φορείς, αλλά λίγους «μονόκερους», παρόλο βέβαια που παρουσιάζουν αυξητική τάση”, είπε η κ. Κεφαλά και πρόσθεσε:
“Συμμετέχουμε περισσότερο στην έρευνα και στα πρώιμα στάδια και λιγότερο, ως νεοφυείς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι διεξάγουμε και παράγουμε έρευνα, που όμως δεν οδηγεί σε καινοτόμα προϊόντα εμπορικά εκμεταλλεύσιμα. Στα στοιχεία συμμετοχής στο EIC συγκεκριμένα, είδαμε, ότι μόνο κατά 30% αιτούμαστε και λαμβάνουμε κονδύλια για «start-ups» και καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ το 70% των χρημάτων που λαμβάνουμε, το λαμβάνουμε για έρευνα. Επίσης, γενικά, η συμμετοχή της Ελλάδας στα προγράμματα του IEC, είναι πολύ χαμηλή. Τα θετικά που παρατηρούμε, χρειάζονται και αυτά επιμονή και σημαντική ενίσχυση, καθώς υπολείπονται των ευρωπαϊκών μέσων όρων”.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν είναι ο αριθμός των πατεντών ως μεμονωμένος δείκτης που μετράει, αλλά είναι το πόσες από αυτές τις πατέντες θα μπορέσουν τελικά να οδηγήσουν σε νέα εκμεταλλεύσιμα επιχειρηματικά προϊόντα”
