Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση του το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (Κ.Ε.Π.Κ.Α) η Κομισιόν προχώρησε σε νέους κανόνες λειτουργίας των αγορών ενέργειας πιο υποστηρικτικοί για το πορτοφόλι των καταναλωτών .
Τα Ευρωπαϊκά όργανα συμφώνησαν τους νέους κανόνες λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου το Νοέμβριο του 2023 και της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος το Δεκέμβριο του 2023.
Οι νέοι κανόνες φέρνουν σημαντικές βελτιώσεις, για τους καταναλωτές:
Νέοι κανόνες για την παροχή φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος:
Τα κράτη – μέλη πρέπει να προστατεύουν τους ευάλωτους καταναλωτές και αυτούς που υποφέρουν από ενεργειακή φτώχεια από διακοπή παροχής φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι πάροχοι δεν πρέπει να καταγγέλλουν τη σύμβαση, ή να διακόπτουν την παροχή φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, κατά τη διάρκεια δικαστικής, ή εξωδικαστικής διαπραγμάτευσης, που σχετίζεται με αίτημα διακοπής της παροχής.
Τα κράτη – μέλη πρέπει να ορίσουν ένα πάροχο τελευταίου καταφυγίου και για το φυσικό αέριο και για το ηλεκτρικό ρεύμα, ώστε να διασφαλίσουν τη συνέχιση της παροχής, σε περίπτωση χρεωκοπίας.
Ο πάροχος τελευταίου καταφυγίου πρέπει να ενθαρρύνει τους καταναλωτές να επιλέξουν τις φθηνότερες προσφορές της αγοράς.
Πριν την υπογραφή του συμβολαίου για παροχή φυσικού αερίου ή/και ηλεκτρικού ρεύματος, πρέπει να παρέχεται στον καταναλωτή, μια περίληψη της σύμβασης, η οποία πρέπει να περιέχει, απαραίτητα, αν η τιμή είναι σταθερή, ή κυμαινόμενη, ή δυναμική, τρόπους πληρωμής, προσφορές, επιπλέον υπηρεσίες και εκπτώσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρέχει οδηγίες για το θέμα αυτό.
Οι νέοι Κανόνες για την παροχή φυσικού αερίου
Οι πάροχοι φυσικού αερίου πρέπει να παρέχουν πληροφόρηση, στις προσφορές τους, για ένα εργαλείο σύγκρισης τιμών, το οποίο θα καλύπτει όλη την αγορά και η πληροφόρηση, που θα δίνει θα είναι ακριβής και επίκαιρη.
Τα κράτη – μέλη έχουν την ελευθερία να ρυθμίζουν τις τιμές του φυσικού αερίου, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο και αναλογικό. Σε περίπτωση που τα κράτη – μέλη αποφασίσουν να μη ρυθμίζουν τις τιμές, θα πρέπει να λάβουν επαρκή μέτρα, για τους ευάλωτους και ενεργειακά φτωχούς καταναλωτές.
Οι καταναλωτές πρέπει να μπορούν να ζητούν τον τερματισμό της παροχής μεμονωμένων υπηρεσιών, από πακέτα υπηρεσιών.
Τα κράτη – μέλη πρέπει να προχωρήσουν στην εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, μόνο μετά από αξιολόγηση κόστους και οφέλους, που θα εντοπίζει καθαρά οφέλη για τους καταναλωτές. Τα κράτη – μέλη έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χωριστές αξιολογήσεις, ανά κατηγορία καταναλωτών.
Εάν οι πάροχοι προβάλουν ότι η προσφορά τους παρέχει περιβαλλοντική προστασία, ο ισχυρισμός τους πρέπει να υποστηρίζεται από ξεκάθαρες, αντικειμενικές και δημόσια διαθέσιμες και αποδεικνυόμενες δεσμεύσεις του παρόχου. Σε περίπτωση παροχής ανανεώσιμου αερίου ή αερίου χαμηλών ανθρακικών εκπομπών, ο ισχυρισμός του παρόχου πρέπει να πιστοποιείται, σύμφωνα με τους κανόνες της Οδηγίας για το φυσικό αέριο.
Τα κράτη – μέλη πρέπει να απαιτήσουν από τους διαχειριστές δικτύων διανομής φυσικού αερίου να διαμορφώσουν σχέδια παροπλισμού δικτύου, όταν αναμένεται μείωση ζήτησης φυσικού αερίου. Αυτά τα σχέδια παροπλισμού θα βασίζονται σε σχέδια θέρμανσης και ψύξης, που θα διαμορφώνονται από τους δήμους, μετά από διαβούλευση με τους εταίρους. Οι καταναλωτές πρέπει να ενημερώνονται επαρκώς και εκ των προτέρων, για την σχεδιαζόμενη ημερομηνία και να λαμβάνουν πληροφόρηση και συμβουλές, για βιώσιμες επιλογές θέρμανσης. Τα κράτη – μέλη πρέπει να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για τους ευάλωτους και τους ενεργειακά φτωχούς καταναλωτές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρέχει οδηγίες για το θέμα αυτό.
Τα κράτη – μέλη μπορούν να αναμειγνύουν λιγότερο από 2% υδρογόνο, στα δίκτυα φυσικού αερίου.
Τα κράτη – μέλη μπορούν να επιτρέψουν τη χρηματοδότηση των δικτύων υδρογόνου, από το ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο, μόνον όταν η χρηματοδότηση μόνο από υδρογόνο δεν είναι βιώσιμη, τα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν προέρχονται από συγκεκριμένη χρέωση και η χρηματοδότηση αυτή έχει εγκριθεί από την ανεξάρτητη εθνική αρχή.
Νέοι κανόνες για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος
Τα κράτη – μέλη θα διασφαλίσουν ότι οι πάροχοι δε θα μπορούν να τροποποιήσουν μονομερώς τους όρους συμβάσεων σταθερής τιμής, ούτε να τις καταγγείλουν πριν τη λήξη τους.
Τα κράτη – μέλη θα διασφαλίσουν ότι οι πάροχοι με πάνω από 200.000 πελάτες, ή τουλάχιστον ένας πάροχος ανά χώρα, θα προσφέρει συμβάσεις και σταθερής και κυμαινόμενης και δυναμικής τιμής, με εξαίρεση τους παρόχους που προσφέρουν μόνο συμβάσεις με δυναμική τιμή και την περίπτωση ότι υπάρχει ευρεία επιλογή συμβάσεων σταθερής τιμής, για τους καταναλωτές.
Οι καταναλωτές πρέπει να μπορούν να μοιραστούν την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τα ηλιακά τους πάνελ και αυτό μπορεί να αφορά όλη τη χώρα ή κάποιες γεωγραφικές περιοχές, ανάλογα με την απόφαση του κράτους – μέλους. Οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πρόσβαση σε εθελοντικά υποδείγματα συμβάσεων, για να διευκολυνθεί ο διαμοιρασμός της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πρόσβαση σε διαδικασίες εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, σε περίπτωση διαφωνίας με άλλους συμμετέχοντες.
Οι Εθνικοί Ρυθμιστές πρέπει να κάνουν ελέγχους των παρόχων, ώστε να αποφεύγεται η χρεοκοπία.
Σε περίπτωση έκτακτων συνθηκών (αύξηση της τιμής 2,5 φορές πάνω από το μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών και τουλάχιστον στα 180 ευρώ ανά MWh), τα κράτη – μέλη μπορούν να επιβάλλουν ρύθμιση τιμών κάτω του κόστους, εφόσον το Συμβούλιο κηρύξει την Ένωση σε κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας έπειτα από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) θα αξιολογήσει την ανάγκη διαμόρφωσης τυποποιημένων Διμερών Συμβάσεων Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Από το 2027, η επιδότηση για νέες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών θα γίνεται μέσω συμβολαίων επί της διαφοράς (CfDs). Τα κράτη – μέλη θα μπορούν να εξαιρέσουν μικρές εγκαταστάσεις παραγωγής και σε προγράμματα επίδειξης.
Τα κράτη – μέλη πρέπει να έχουν ενσωματώσει αυτούς τους κανόνες στην εθνική τους νομοθεσία, μέχρι τις αρχές του 2026.
Καλούμε την Ελληνική Κυβέρνηση να τους ενσωματώσει, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, για να σταματήσει μέχρι ενός σημείου, η σημερινή ασυδοσία της αγοράς ενέργειας.
