«Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Το μαγικό ταξίδι» είναι ο τίτλος του βιβλίου του Κωστή Στήκα το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα. Ενα παιδικό βιβλίο (εικονογραφημένο ευφάνταστα από την κόρη του συγγραφέα, Σοφία Στήκα), που αποτελεί τη συνέχεια μιας μελέτης για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων η οποία βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2017. Μια έκδοση ικανή να αγαπηθεί όχι μόνο από παιδιά, αλλά και από νέους, ενήλικους αναγνώστες. Στις σελίδες του αρχαιολογικού αυτού παραμυθιού η Σοφία, η Μυρτώ και ο Ηλίας απολαμβάνουν τις χαρές του καλοκαιριού στο νησί της Σύμης, όπου «ψαρεύτηκε», στις αρχές του 20ου αιώνα, το τεχνολογικό θαύμα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί και ο πρώτος υπολογιστής της ανθρωπότητας.
Τι ακριβώς είναι, όμως, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων; Οπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συγγραφέας, πρόκειται για «το απόλυτο διεθνές σύμβολο της καινοτομίας. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ο μεγαλύτερος πολλαπλασιαστής της αγάπης των παιδιών για τις αρχές και τις αξίες του πολιτισμού, αλλά και του ενδιαφέροντος για τα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία, την Αστρονομία, τη Μηχανική, τη Φιλοσοφία και τις επιστήμες». Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων αποδεικνύει με την πρωτότυπη κατασκευή του και την ευφυή λειτουργία του πως στην Ελλάδα δεν γεννήθηκαν μόνο τα γράμματα και η φιλοσοφία, αλλά και οι θετικές επιστήμες και η τεχνολογία. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ήταν εργαλείο αστρονομικής έρευνας, καταγράφοντας τις κινήσεις του Ηλιου, της Σελήνης και των τότε γνωστών πλανητών. Επινοήθηκε και κατασκευάστηκε περί το 100 πΧ (ο εμπνευστής του παραμένει άγνωστος) ενώ στην πίσω πλευρά του υπήρχαν σεληνιακό ημερολόγιο υψηλής ακρίβειας και ο κύκλος τέλεσης των σημαντικότερων αθλητικών γεγονότων (ανάμεσά τους τα Ολύμπια και τα Πύθια).
Με εύγλωττη και πολύχρωμη εικονογράφηση, όπου κάποτε εναλλάσσονται η σκιά με δυνατές λάμψεις φωτός, το «Μαγικό ταξίδι» διηγείται πώς τα τρία παιδιά συναντιούνται κατά τη διάρκεια των θερινών τους διακοπών στη Σύμη για να έρθουν σε επαφή όχι μόνο με τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, αλλά και με τη διαδρομή την οποία διένυσε ο λαμπρός αρχαιολογικός θησαυρός από το εργαστήριο του κατασκευαστή του μέχρι το πλοίο το οποίο τον μετέφερε και ναυάγησε 80 πάνω κάτω χρόνια πριν από η γέννηση του Χριστού. Το βιβλίο μιλάει επίσης για την ανακάλυψη του Μηχανισμού των Αντικυθήρων από σφουγγαράδες της Σύμης το 1900, καθώς και για τη δεξιοσύνη της ξεχασμένης στις ημέρες μας τέχνης των σφουγγαράδων. Ο Στήκας δεν παραλείπει να εξηγήσει στους αναγνώστες του πώς τα ελβετικά ρολόγια φτιάχνονται εδώ και πολλές δεκαετίες με τα γρανάζια που χρησιμοποιεί ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων.
Η έκδοση ολοκληρώνεται με εικόνες από τα σημαντικότερα ευρήματα του ναυαγίου των Αντικυθήρων, παραθέτοντας την πλήρη ιστορία του. Υπάρχει επιπροσθέτως αναλυτική παρουσίαση των ενδείξεων και των λειτουργιών του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, ένα χρονολόγιο με τις σημαντικότερες ημερομηνίες γύρω από το θέμα, ερωτήσεις γνώσεων πολλαπλών επιλογών με απαντήσεις, μια συνταγή για παραδοσιακά βουτυρένια κουλουράκια Σύμης, οδηγίες για το πώς να κατασκευάσουμε ένα χάρτινο καραβάκι και δυο δισέλιδες εικόνες του για να τις χρωματίσουν τα παιδιά, παίζοντας μαζί τους.
Β. Χατζηβασιλείου
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ
