Αντιρρήσεις από ΗΠΑ και Αυστραλία
Τεράστια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας με τις χώρες του νότιου Ειρηνικού προωθεί η Κίνα, σε μία κίνηση που θα αύξανε δραματικά την περιφερειακή σφαίρα επιρροής της και ήδη καταγγέλλεται από τις μεγάλες δυνάμεις της περιοχής, όπως η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Το σχέδιο συμφωνίας και το πενταετές πρόγραμμα δράσης που το συνοδεύει θα είναι το αντικείμενο συζήτησης κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Κίνας Γουάνγκ Γι που ξεκίνησε μαραθώνια περιοδεία σε πολλές χώρες της ζώνης του νότιου Ειρηνικού.
Σύμφωνα με τα σχετικά έγγραφα που ήλθαν σε γνώση του AFP, το Πεκίνο θα προτείνει σε δέκα νησιωτικές χώρες του νότιου Ειρηνικού εκατομμύρια δολάρια οικονομικής βοήθειας, την προοπτική συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου, καθώς και την δυνατότητα πρόσβασης στην γιγάντια κινεζική αγορά του 1,4 δισεκατομμυρίου κατοίκων.
Σε αντάλλαγμα, η Κίνα θα αναλάβει την εκπαίδευση των δυνάμεων της αστυνομίας, την οργάνωση της κυβερνοσφάλειας, θα αναπτύξει στενή συνεργασία σε ευαίσθητους τομείς όπως η θαλάσσια χαρτογράφηση και θα εξασφαλίσει ευρεία πρόσβαση στους τοπικούς φυσικούς πόρους.
Το «Κοινό Αναπτυξιακό Οραμα» μπορεί να υιοθετηθεί στις 30 Μαΐου, με την ευκαιρία της προγραμματισμένης συνάντησης του Γουάνγκ Γι με τους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών της περιοχής στα νησιά Φίτζι.
Μία ελκυστική συμφωνία σε σκοτεινό πλαίσιο
Η ζώνη του νοτίου Ειρηνικού έχει εξελιχθεί τους τελευταίους μήνες σε θέατρο σφοδρού ανταγωνισμού ανάμεσα στην Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, την ισχυρότερη δύναμη της περιοχής κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Το Πεκίνο επιδιώκει την επέκταση της στρατιωτικής, πολιτική και οικονομικής του παρουσίας, αλλά τα σχέδια που είχε παρουσιάσει μέχρι στιγμής ήταν περιορισμένα, αποσπασματικά και άνισα.
Το «Κοινό Αναπτυξιακό Οραμα», αν γίνει αποδεκτό, μπορεί να αποδειχθεί σημαντικό σημείο καμπής, διευκολύνοντας μία σειρά αστυνομικών και στρατιωτικών επιχειρήσεων της Κίνας στις χώρες της περιοχής του νοτίου Ειρηνικού.
Επιπλέον, οι πτήσεις ανάμεσα στην Κίνα και τα νησιά του Ειρηνικού θα πολλαπλασιασθούν, το Πεκίνο θα ορίσει τοπικό απεσταλμένο, θα εκπαιδεύσει ειδικό διπλωματικό σώμα του νότιου Ειρηνικού, θα χορηγήσει 2.500 κυβερνητικές υποτροφίες…
Η Κίνα υπέγραψε τον περασμένο μήνα διμερή συμφωνία ασφαλείας με τα Νησιά του Σολομώντα, η οποία καλύπτει σειρά τομέων όπως το εμπόριο, η χρηματοδότηση και οι επενδύσεις, ο τουρισμός, η δημόσια υγεία και η υποστήριξη για την αντιμετώπιση της Covid, η προώθηση της κινεζικής γλώσσας και των πολιτιστικών ανταλλαγών, η πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών…και δίνει μία ιδέα των επιδιώξεων που μπορεί να προωθήσει το Πεκίνο μέσω του «Κοινού Αναπτυξιακού Οράματος».
Ομως ήδη οι δυνάμεις της περιοχής σήμαναν συναγερμό.
Το σχέδιο δείχνει μία «Κίνα που επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή της στην περιοχή του κόσμου όπου η Αυστραλία υπήρξε προνομιακός εταίρος στον τομέα της ασφάλειας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», προειδοποίησε σήμερα ο νέος αυστραλός πρωθυπουργός Αντονι Αλμπανέζι.
Ο αυστραλός πρωθυπουργός ανακοίνωσε εντατικότερη δέσμευση της Αυστραλίας στον Ειρηνικό, με την χορήγηση 500 εκατομμυρίων για την εκπαίδευση στην άμυνα και την ναυτική ασφάλεια, καθώς και για την χρηματοδότηση υποδομών για την αντιμετώπιση της κλιματική αλλαγής.
Σήμερα, η υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας Πένι Γουόνγκ βρίσκεται στα νησιά Φίτζι για να παρουσιάσει και να συζητήσει τα σχέδια αυτά.
Στην Ουάσινγκτον, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις συμβούλευσε τις χώρες του νοτίου Ειρηνικού να είναι καχύποπτες απέναντι στην «σκοτεινή» συμφωνία που προτείνει το Πεκίνο.
«Ανησυχούμε για το γεγονός ότι οι συμφωνίες αυτές μπορεί να συζητηθούν σε εσπευσμένο και αδιαφανές πλαίσιο», δήλωσε χθες υπενθυμίζοντας ότι οι ενδιαφερόμενες χώρες θα πρέπει να κάνουν την επιλογή τους.
Και η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Τζασίντα Αρντερν δήλωσε ότι θεωρεί «τον Ειρηνικό οικογένειά μας και, κατά συνέπεια, όταν υπάρχουν ανάγκες (ασφαλείας), είμαστε έτοιμοι και διατεθειμένοι να ανταποκριθούμε στην έκκληση».
Σε επιστολή του που απευθύνεται στους ομολόγους του στον νότιο Ειρηνικό, ο πρόεδρος των Ομόσπονδων Πολιτειών της Μικρονησίας Ντέιβιντ Πανουέλο προειδοποίησε ότι με την πρώτη ματιά η κινεζική πρόταση φαίνεται «ελκυστική», αλλά μπορεί να δώσει στην Κίνα τα μέσα «για να αποκτήσει πρόσβαση και έλεγχο στην περιοχή μας».
«Ελεγχος και παρακολούθηση»
Ο Ντέιβιντ Πανουέλο χαρακτήρισε «ανειλικρινείς» τις προτάσεις του Πεκίνου. «Θα εξασφαλίσουν κινεζική επιρροή στην κυβέρνηση, κινεζικό οικονομικό έλεγχο σε ορισμένες βιομηχανίες κλειδιά, καθώς και μαζική παρακολούθηση» των τηλεφωνικών και των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Ο πρόεδρος Ομόσπονδων Πολιτειών της Μικρονησίας βλέπει στο σχέδιο της Κίνας απόπειρα για την «αδιάρρηκτη μαζί της σύνδεση των οικονομιών και των κοινωνιών μας» για την εξυπηρέτηση του μακροπρόθεσμου στόχου της : «κατάληψη της Ταϊβάν, ει δυνατόν ειρηνικά, εν ανάγκη με πόλεμο».
Η Μικρονησία – ομοσπονδία τεσσάρων κρατών που σχηματίζονται από 600 μικρά νησιά και ατόλες στο ύψος του Ισημερινού – απολαμβάνει από το 1980 καθεστώς ελεύθερης σύνδεσης με τις ΗΠΑ, το οποίο της εγγυάται συνεργασία στον αναπτυξιακό τομέα και στρατιωτική προστασία.
Ομως, άλλες χώρες της περιοχής μπορεί να θέλγονται από τα θετικά σημεία του σχεδίου συμφωνίας με την Κίνα.
Η συμφωνία ανάμεσα στα Νησιά του Σολομώντα και την Κίνα εισάγει μία σύμπραξη ασφαλείας, αορίστου πλαισίου, που οδήγησαν στην Ουάσινγκτον και την Καμπέρα να ανησυχούν για μόνιμη στρατιωτική παρουσία της Κίνας στο αρχιπέλαγος.
Ο κινέζος υπουργός Εξωτερικών ξεκίνησε σήμερα πανηγυρικά από την Χονιάρα, πρωτεύουσα των Νησιών του Σολομώντα, την περιοδεία του στις χώρες της περιοχής του νοτίου Ειρηνικού που αποτελούν στόχο του «Κοινού Αναπτυξιακού Οράματος».
