Δυο χρόνια χωρίς τον Κώστα Βουτσά

Από τις τελευταίες απώλειες της αγαπημένης γενιάς τού παλιού ελληνικού σινεμά, που δεν σταμάτησε ποτέ να δουλεύει είτε στον κινηματογράφο και το θέατρο, είτε στην τηλεόραση. Ο Κώστας Βουτσάς, με κοντά 70 χρόνια στο κουρμπέτι, ξεκίνησε από χαμηλά, έγινε πρωταγωνιστής τη χρυσή δεκαετία του ’60, έπαιξε τα πάντα, αλλά χαρακτηρίστηκε ως σπουδαίος κωμικός, ενώ ακόμη και ως βετεράνος δοκίμασε καινούργια πράγματα.
Ο Κώστας Βουτσάς, όμως, πέρασε δύσκολες στιγμές, ειδικά στην παιδική του ηλικία. Είδε τον κομμουνιστή πατέρα του να τρώει ξύλο από ασφαλίτες, έζησε τη μαύρη Κατοχή, συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση, δούλεψε από μικρός για να επιβιώσει μέχρι να πατήσει το θεατρικό σανίδι, ξεκινώντας από τα μπουλούκια.
Πέρασαν δυο χρόνια από τον θάνατό του (26 Φεβρουαρίου 2020), κάτι που δύσκολα μπορούσε να πιστέψουν οι πολυάριθμοι θαυμαστές του, καθώς ο Κώστας Βουτσάς ήταν συνώνυμο της ζωντάνιας, της θετικής ενέργειας, ένας άνθρωπος που λάτρεψε τις γυναίκες, παντρεύτηκε τέσσερις φορές, απέκτησε τρεις κόρες κι έναν γιο από τον τελευταίο του γάμο σε ηλικία 84 ετών.
Αβανταδόρος παπατζής
Ο Κώστας Σαββόπουλος, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1931, στον Βύρωνα Αττικής, παιδί προσφυγικής οικογένειας από τους Επιβάτες Θράκης. Μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και αναγκάστηκε από παιδί να μπει στη βιοπάλη, για να βοηθήσει την οικογένειά του. Ο εργάτης οδοποιίας πατέρας του τα έφερνε δύσκολα πέρα και ο μικρός Κώστας έκανε δουλειές του ποδαριού για να βοηθήσει. Πούλαγε τσιγάρα, έκανε τον αβανταδόρο σε παπατζήδες και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.
Ο κομμουνιστής πατέρας και το ξύλο στην Ασφάλεια
Ο πατέρας του Απόστολος ήταν από τα πρώτα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος, γνωστός στην Ασφάλεια εκείνη την εποχή. Κάποια στιγμή τον τσουβάλιασαν στην Ασφάλεια για να υπογράψει δήλωση μετανοίας και να αφεθεί ελεύθερος. Εκεί πήγαν για να τον δουν η γυναίκα του και τα μικρά του παιδιά, βλέποντας τον πατέρα τους να τρώει ξύλο μπροστά στα μάτια τους. Τον χτυπούσαν με μεταλλικές βέργες, ήταν μέσα στο αίμα και παρότι η γυναίκα του τον θερμοπαρακαλούσε να υπογράψει εκείνος αρνιόταν. Ένα παιδικό, ψυχικό τραύμα που μάλλον ακολούθησε για χρόνια τον δημοφιλή πρωταγωνιστή. Από την περίοδο της Κατοχής αποκόμισε και άλλες δυσάρεστες εμπειρίες, με νεκρούς στους δρόμους, με μυαλά ανθρώπων στους τοίχους.
Από τα μπουλούκια στο σινεμά
Παρά ταύτα θα καταφέρει να σπουδάσει στη Δραματική Σχολή του Μακεδονικού Ωδείου, απ’ όπου αποφοίτησε το 1953 και χωρίς αναστολές μπήκε σε περιπλανώμενους θεατρικούς θιάσους, τα περίφημα μπουλούκια. Το 1953 θα πάρει το βάπτισμα του πυρός στο σινεμά, παίζοντας ένα ρολάκι στο φιλμ “Ο Μπαμπάς Εκπαιδεύεται” με πρωταγωνιστή τον Πέτρο Κυριακό. Θα ακολουθήσουν ακόμη δυο τρεις μικροί ρόλοι -ανάμεσά τους και στην κλασική κωμωδία “Η Κυρά μας η Μαμή” για να έρθει το 1961, όπου θα συμπρωταγωνιστήσει δίπλα στον ήδη καταξιωμένο Κώστα Χατζηχρήστο στην κωμωδία “Ο Σκληρός Ανδρας”, ενώ ένα χαρακτηριστικό και ιδιαιτέρως πικάντικο ρόλο θα έχει και η παντοτινή του φίλη Μάρθα Καραγιάννη.
Το νερό έμπαινε στο αυλάκι για τον Βουτσά και θα αρχίσει να παίρνει καλούς δεύτερους ρόλους σε πολλές ταινίες, κερδίζοντας σαφώς τις εντυπώσεις, πολλές φορές και από τους πρωταγωνιστές. Μερικά παραδείγματα είναι τα φιλμ “Ο Θόδωρος και το Δίκανο”, “Νόμος 4000”. Ετσι θα έρθει και η πρώτη του τεράστια επιτυχία σε πρωταγωνιστικό ρόλο στην κωμωδία του 1962 “Μερικοί το Προτιμούν Κρύο” ως Κλεόπας, παίζοντας δίπλα στον Ντίνο Ηλιόπουλο, τη Ζωή Λάσκαρη, την Ρένα Βλαχοπούλου και τον Βαγγέλη Βουλγαρίδη.
Από την Αλέκα στην Αλίκη
Ο Κώστας Βουτσάς, όμως, είχε ιδιαίτερη επιτυχία και στις γυναίκες. Ενας από τους πρώτους του έρωτες ήταν με την ηθοποιό Αλέκα Στρατηγού, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 γνωρίστηκε με την Σπεράντζα Βρανά, με την οποία έφτασε μέχρι τον αρραβώνα. Μάλιστα, στη βιογραφία της, η Βρανά τον είχε χαρακτηρίσει για εκείνη την περίοδο του έρωτά τους ως ζηλιάρη κι έναν άνθρωπο που θα έκανε ό,τι μπορούσε για να ανέβει στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Προφανώς τα παιδικά τραύματα, που ακολουθούσαν τον Βουτσά, με την καταραμένη φτώχεια, την εικόνα τού ξυλοφορτωμένου πατέρα και την Κατοχή, τον είχαν επηρεάσει και τον έκαναν έναν άνθρωπο που ήθελε να ξεφύγει από τις βασανιστικές μνήμες του, να σταματήσει να φοβάται ότι μπορεί να χτυπήσει η πόρτα και να είναι ο χωροφύλακας…
Ο πρώτος του γάμος θα είναι με την χορεύτρια και ηθοποιό Ερρικα Μπρόγερ το 1966. Θα ακολουθήσουν ακόμη δυο γάμοι, με τη Θεανώ Παπασπύρου και την ηθοποιό Εύη Καραγιάννη. Τελευταία του σύζυγος ήταν η κατά 39 χρόνια μικρότερή του ηθοποιός, Αλίκη Κατσαβού, με την οποία θα παντρευτούν το 2016 και θα αποκτήσουν ένα γιο.
Ενα έξυπνο μούτρο
Επιστρέφοντας στην καλλιτεχνική του πορεία, το 1963, ανάμεσα στις πέντε ταινίες που έπαιξε, θα πρωταγωνιστήσει και στις πετυχημένες κωμωδίες “Ενα Κορίτσι για Δύο”, δίπλα στον Αλέκο Αλεξανδράκη και “Ο Φίλος μου ο Λευτεράκης” δίπλα στον Ντίνο Ηλιόπουλο. Τον επόμενο χρόνο θα πρωταγωνιστήσει, δίπλα σε ένα ευρύ καστ δημοφιλών ηθοποιών, στην κωμωδία “Κάτι να Καίει”. Το 1965 θα αυξηθούν οι υποχρεώσεις του, με ακόμη περισσότερες ταινίες, απ’ τις οποίες ξεχωρίζουν οι κωμωδίες “Ενα Εξυπνο Εξυπνο Μούτρο”, δίπλα στους Βασίλη Αυλωνίτη και Νίκο Ρίζο και “Κορίτσια για Φίλημα”, δίνοντας ρεσιτάλ ως Κώστας Καλιακούδας και το περίφημο «έχω και κότερο, πάμε μια βόλτα…». Ο Βουτσάς, εκφραστικός, μεταδίδει ενέργεια, υπηρετεί αξιοθαύμαστα τόσο το σλάπστικ και άλλα είδη κωμωδίας, όσο και το μιούζικαλ και παρότι εμφανώς άσχετος με τον χορό, είναι απολαυστικός με τις φούρλες του.
Για πάντα ΑΕΚ
Τα επόμενα χρόνια, μέχρι την απαξίωση του εμπορικού παλιού σινεμά, θα γυρίσει δεκάδες ταινίες, θα γίνει αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής, καθώς οι ταινίες πλέον βασίζονται αποκλειστικά στον ίδιο, ενώ πλέον η μανιέρα θα κυριαρχήσει των υποκριτικών ικανοτήτων του. Μερικές απ’ τις καλύτερες εμφανίσεις του θα είναι στις ταινίες “Νύχτα Γάμου” κάνοντας έναν άβγαλτο Κωνσταντινοπολίτη δίπλα στην Μάρθα Καραγιάννη, “Το Ανθρωπάκι”, πάλι δίπλα στην Καραγιάννη, ενώ ο κύκλος αυτός θα κλείσει με την “πολιτική” κωμωδία “Ενα Τανκς στο Κρεβάτι μου”, στον ρόλο ενός φοβισμένου ψιλικατζή στα χρόνια της Χούντας. Είναι και η μοναδική ταινία με πολιτικό θέμα, αν και περιορισμένης σημασίας και ενδιαφέροντος, παρότι όπως δήλωνε ήταν ψηφοφόρος του ΚΚΕ, ενώ ποτέ δεν οργανώθηκε στο κόμμα. Αντιθέτως, ήταν γνωστός για την τρέλα του με την ΑΕΚ, την οποία υποστήριζε ένθερμα από την παιδική του ηλικία.
Από τον Κώτσο στον Οδυσσέα
Τα επόμενα χρόνια, ο δρόμος θα είναι κατηφορικός με ασήμαντες έως κακές ταινίες -και βιντεοταινίες- του τύπου “Σερίφης ο Μηχανοφάγος”, “Ο Κώτσος και οι Εξωγήινοι”, “Ο Κώτσος στην ΕΟΚ”, “Ο Ιππότης της Λακούβας”, μέχρι που θα έρθει το 1984 ένας από τους συμπαθέστερους εκπροσώπους του νέου ελληνικού σινεμά, ο Βασίλης Βαφέας, να του δώσει την ευκαιρία να παίξει κάτι εντελώς διαφορετικό από τα συνήθη στην ταινία “Ο Ερωτας του Οδυσσέα”, με την οποία κέρδισε και το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Με τον Βαφέα θα συνεργαστούν σε ακόμη δυο- τρεις ταινίες, ενώ θα συνεχίσει να παίζει και σε εμπορικές, αλλά ασήμαντες, ταινίες.
Γλυκιά ανάμνηση
Πριν δυο χρόνια, ο αγαπημένος ηθοποιός θα πεθάνει στο νοσοκομείο Αττικόν από καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια σε ηλικία 88 ετών. Εφυγε σχεδόν όρθιος, αφού μέχρι να μπει στο νοσοκομείο δούλευε κανονικά στο θέατρο και γλένταγε κανονικά. Πριν την κηδεία του, η σορός του τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα για να τον αποχαιρετήσει το πολυάριθμο κοινό που τον αγάπησε. Ο Κώστας Βουτσάς εκτός από τα παιδιά του, θα αφήσει πίσω του μια γλυκιά ανάμνηση ενός ανθρώπου που μετέδιδε τη χαρά της ζωής, μοίραζε το γέλιο και με τις ασπρόμαυρες ή έγχρωμες ταινίες του, δεν έχει σημασία, μια Ελλάδα μαγική, ανθρώπινη, γοητευτική για πάντα.
Χάρης Αναγνωστάκης