του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*
Δραματική μείωση σημειώνεται στη γονιμότητα των ανδρών παγκοσμίως σε όλο τον δυτικό κόσμο. Σύμφωνα με μια τελευταία μελέτη Βρετανών και Δανών ερευνητών, από το Πανεπιστήμιο Brunel του Λονδίνου και το πανεπιστημιακό νοσοκομείο Rigshospitalet της Κοπεγχάγης, που δημοσιεύτηκε προ ημερών στην επιθεώρηση Environment International, εκτός των άλλων παραγόντων που προκαλούν αυτή τη μείωση, πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν τα πλαστικά, οι διοξίνες και η παρακεταμόλη στο περιβάλλον. Οπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές, η ταχεία μείωση της ανδρικής γονιμότητας είναι μια σοβαρή ένδειξη για τη σχέση ανάμεσα στην υγεία των πληθυσμών και την ποιότητα του περιβάλλοντός τους. Σύμφωνα με τις μετρήσεις τους, οι συγκεντρώσεις των παραγόντων που επηρρεάζουν αρνητικά το ανδρικό σπέρμα είναι είκοσι φορές πάνω από το όριο κινδύνου.
Η μείωση της γονιμότητας ήταν 50% με 60% σε διάστημα μικρότερο από 40 χρόνια, σύμφωνα με την πιο εμπεριστατωμένη έρευνα για το θέμα αυτό που έκανε το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και δημοσιεύτηκε το 2017.
Mια άλλη μελέτη τώρα, Κινέζων επιστημόνων, που δημοσιεύτηκε επίσης στην Environment International, και είναι η πρώτη του είδους διεθνώς, απέδειξε ότι η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο μη δυνατότητας τεκνοποίησης στον γενικό πληθυσμό.
Μια άλλη μελέτη επί δείγματος 600 γυναικών σε μια αμερικανική κλινική γονιμότητας έδειξε επίσης ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με μειωμένο αριθμό ώριμων ωαρίων στις ωοθήκες.
Από προηγούμενες μελέτες είναι εξάλλου γνωστό ότι ο μολυσμένος αέρας προκαλεί πρόωρους τοκετούς και γεννήσεις ελλιποβαρών νεογνών. Συνήθη επίπεδα διοξειδίου του αζώτου έχουν την ίδια αρνητική επίδραση που έχει και το κάπνισμα στην αύξηση των κινδύνων αποβολής, ενώ τα σωματίδια της ρύπανσης ανευρίσκονται στον πλακούντα. Πολλές μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με αρνητικά φαινόμενα στην εγκυμοσύνη.
Διαισθητικά, «ιατροφιλοσοφικά» αν θέλετε, πρέπει να θεωρηθεί ιδιαίτερα κακό σημάδι το ότι η διαρκής επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος πλήττει τώρα τον ίδιο τον κεντρικό μηχανισμό αναπαραγωγής του είδους, που συνδέεται με το ένα από τα δύο πιο ισχυρά ένστικτα όλων των ζωντανών οργανισμών, αυτό της διαιώνισης του είδους, και είναι από τους πλέον προστατευμένους.
Αλλά βέβαια τα προβλήματα γονιμότητας είναι μόνο μερικά από τα όλο και πιο έντονα προβλήματα υγείας που δημιουργεί η κάθε είδους επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος του ανθρώπου που συνεχίζεται με εκθετικά αυξανόμενους ρυθμούς τα τελευταία εβδομήντα χρόνια.
Και αν τα πλαστικά και η ρύπανση της ατμόσφαιρας είναι δύο ιδιαίτερα επιβαρυντικοί παράγοντες, υπάρχουν και αναρίθμητοι άλλοι.
Σχεδόν όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν πια φτάσει στο σημείο που τροποποιούν τις πιο βασικές σταθερές του φυσικού και βιολογικού συστήματος της Γης, του ανθρώπινου σώματος, ακόμα και του ανθρώπινου γονιδιώματος και, φυσικά, του ανθρώπινου μυαλού. Αποκορύφωμα όλων αυτών των διαδικασιών που αποσταθεροποιούν τους ίδιους τους όρους ύπαρξης της ανθρωπότητας, η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη, που απειλεί την επιβίωση των ανώτερων μορφών ζωής στη Γη.
Πρακτικά, αντιμετωπίζουμε τα φαινόμενα με πολύ περιορισμένα μέτρα, αν τα αντιμετωπίζουμε, ελπίζοντας ότι θα φύγουν από μόνο του. Δεν θα φύγουν ασφαλώς, μάλλον εμείς και οι απόγονοί μας της επόμενης, το πολύ και της μεθεπόμενης γενεάς θα φύγουμε, αν δεν μεσολαβήσει μια ριζική αλλαγή του πολιτισμού μας, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.
(*) Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος
Από προηγούμενες μελέτες είναι εξάλλου γνωστό ότι ο μολυσμένος αέρας προκαλεί πρόωρους τοκετούς και γεννήσεις ελλιποβαρών νεογνών.
Συνήθη επίπεδα διοξειδίου του αζώτου έχουν την ίδια αρνητική επίδραση που έχει και το κάπνισμα στην αύξηση των κινδύνων αποβολής, ενώ τα σωματίδια της ρύπανσης ανευρίσκονται στον πλακούντα. Πολλές μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με αρνητικά φαινόμενα στην εγκυμοσύνη.
