Δέκα χρόνια χωρίς την Σμαρούλα Γιούλη

Το αθώο της βλέμμα, τα εκφραστικά μάτια, το καλοσχηματισμένο στόμα, η παιδική φωνή, το χάρισμά της να ελκύει την κάμερα, την έφεραν από τα παιδικά της χρόνια στα στούντιο του ελληνικού σινεμά, όταν ακόμη δεν υπήρχαν ούτε οι στοιχειώδεις υποδομές και οι διευθυντές φωτογραφίες έψαχναν για λίγο ρεύμα και δυνατές λάμπες. Η Σμαρούλα Γιούλη, δεν είναι μια τυχαία περίπτωση για το ελληνικό σινεμά. Ήταν το πρώτο παιδί θαύμα, έγινε πρωταγωνίστρια πριν ενηλικιωθεί, αγαπημένη και θαυμαστά αξιόπιστη ηθοποιός του Φίνου και στην ακμή της παράτησε τον κινηματογράφο, για αυτό που λάτρευε: το θέατρο.
Σήμερα συμπληρώνονται δέκα χρόνια από το θάνατό της (7 Μαρτίου 2012), και είναι ευκαιρία να θυμηθούμε την πολυσήμαντη καλλιτεχνική της πορεία, τις σημαντικότερες στιγμές της στα πρώτα δειλά βήματα του ελληνικού σινεμά, αλλά και τη γενναιοδωρία της, την αγάπη της για τους νέους ηθοποιούς και τον έρωτά της για τον άντρα της, τον Βαγγέλη Λιβαδά, ο αδόκητος χαμός του οποίου τής έκοψε τη θέληση για ζωή.
Η Φωνή της Καρδιάς
Η Σμαρούλα Γιούλη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1930, ενώ από παιδί έδειξε την κλήση της στην υποκριτική, σε δύσκολες εποχές. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Δημήτρη Ροντήρη και συνέχισε να βελτιώνεται υποκριτικά σπουδάζοντας χορό και τραγούδι. Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε σε ηλικία μόλις 12 ετών, στη δεύτερη ταινία της Φίνος Φιλμ “Η Φωνή της Καρδιάς” που γύρισε το 1943 ο Δημήτρης Ιωαννόπουλος, δίπλα στον σπουδαίο θεατράνθρωπο Αιμίλιο Βεάκη. Πριν ακόμη τελειώσει τις σπουδές της στην υποκριτική θα μπει στο θίασο του Μίμη Φωτόπουλου και θα παίξει το 1949 στο έργο “Καραντίνα στον έρωτα”, ενώ το 1952 θα πρωταγωνιστήσει στα “Χαρούμενα Νιάτα”.
Έλα στον Θείο
Το 1950, όμως, θα προηγηθεί η πρώτη της επιτυχία στον κινηματογράφο, με την αξιολάτρευτη κωμωδία του πρωτάρη, τότε, συγγραφέα Νίκου Τσιφόρου “Έλα στον Θείο”, πρωταγωνιστώντας δίπλα στον Μίμη Φωτόπουλο και τον Νίκο Σταυρίδη, στον καλύτερο ίσως ρόλο της καριέρας του δεύτερου, υποδυόμενος έναν ρέμπελο νεαρό, που ο θείος του θέλει να τον βάλει στον ίσιο δρόμο και να τον παντρέψει με ένα καλό κορίτσι. Φυσικά την, παιδούλα ακόμη, Σμαρούλα. Δύο χρόνια πριν είχε παίξει στο δράμα “Χαμένοι Άγγελοι” δίπλα στην Ειρήνη Παπά και τον Φωτόπουλο και αμέσως μετά (1949) στο δράμα κατοχής “Τελευταία Αποστολή”, με τους Βασίλη Διαμαντόπουλο και Νίκο Τζόγια, ενώ και τις δύο ταινίες είχε σκηνοθετήσει ο Τσιφόρος.
Το Σωφεράκι
Η Σμαρούλα Γιούλη ήταν ήδη βασική πρωταγωνίστρια του Φίνου, ενώ και στο θέατρο είχε αρχίσει να διαγράφει μια αξιοπρόσεκτη πορεία, δίπλα στην Κυρία Κατερίνα. Το 1953 θα πρωταγωνιστήσει και πάλι δίπλα στον Μίμη Φωτόπουλο, σε μία από τις καλύτερες ταινίες του ελληνικού σινεμά, την αθάνατη κωμωδία του Γιώργου Τζαβέλλα “Το Σωφεράκι”, υποδυόμενη μια φτωχή εργαζόμενη κοπέλα που ερωτεύεται έναν αθεράπευτο γλεντζέ. Ένας ρόλος που θα την καταστήσει μία από τις αγαπημένες πρωταγωνίστριες του ελληνικού κοινού. Μία δικαιολογημένα τεράστια επιτυχία που έκοψε σε πρώτη προβολή κοντά 200.000 εισιτήρια, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση ανάμεσα στις 22 ταινίες της χρονιάς. Εδώ βεβαίως πρέπει να σημειωθεί ότι “πρώτη προβολή” σημαίνει τα εισιτήρια που κόπηκαν μόνο σε Αθήνα και Πειραιά, ενώ είναι σχεδόν αδύνατο να υπολογιστεί πόσες εκατοντάδες χιλιάδες εισιτήρια κόπηκαν στην υπόλοιπη Ελλάδα. Κάτι που ισχύει και για όλες τις ταινίες του παλιού ελληνικού σινεμά.
Μόνο για Σένα
Η Σμαρούλα Γιούλη θα πρωταγωνιστήσει συνολικά σε 23 ταινίες, μέχρι το 1965, όταν θα πάρει την απόφαση να σταματήσει να παίζει στον κινηματογράφο για να αφοσιωθεί στο θέατρο. Μέσα σε αυτά τα 12 χρόνια, θα παίξει σε αρκετές αξιόλογες ταινίες, πάντα με αξιοπρόσεκτες ερμηνείες. Μερικές από τις -και προσωπικές- επιτυχίες της είναι “Γλέντι, Λεφτά και Αγάπη” (1955), με τους Ντίνο Ηλιόπουλο, Νίκο Ρίζο και Βασίλη Αυλωνίτη, στην κλασική κωμωδία “Η Καφετζού” (1956) δίπλα στην εξαίσια Γεωργία Βασιλειάδου και τον Μίμη Φωτόπουλο, “Φτωχαδάκια και Λεφτάδες” (1961) με Σταυρίδη και Φωτόπουλο, “Ο Θόδωρος και το Δίκανο” (1962) με τον Φωτόπουλο να κάνει τον αυστηρό πατέρα της, ενώ το 1965 θα εμφανιστεί για τελευταία φορά στη μεγάλη οθόνη στο δράμα “Μόνο για Σένα”.
Θέατρο και μόνο θέατρο
Το 1958 θα παντρευτεί τον θεατρικό παραγωγό Βαγγέλη Λιβαδά, έναν θεατράνθρωπο απ’ αυτούς που προσέφεραν πολλά στον χώρο. Γρήγορα απέκτησε δικό της θίασο, ανεβάζοντας σημαντικές παραστάσεις, ενώ έδωσε ιδιαίτερο βάρος στο ελληνικό θέατρο, παρουσιάζοντας έργα Ελλήνων συγγραφέων, όπως Σπύρου Μελά, Παύλου Παλαιολόγου, Δημήτρη Ψαθά, Γεωργίου Ρούσσου, Γιώργου Τζαβέλλα, Κώστα Μουρσελά, συνεργαζόμενη με τους καλύτερους σκηνοθέτες της εποχής.
Κάνοντας μόδα το μιούζικαλ
Τη δεκαετία του ’80 θα πάρει μία ακόμη στροφή στη θεατρική της πορεία, καθώς ξεδιπλώνει το ταλέντο της στο μιούζικαλ, ανεβάζοντας πολυδάπανες παραγωγές, με τα γνωστά έργα “Σικάγο”, “Η Γυναίκα της Χρονιάς”, “Μάγκες και Κούκλες”, “Hello Ντόλι” και “Sweet Charity” στο υπερσύγχρονο θέατρο “Σμαρούλα”, που είχε κατασκευάσει προς τιμήν της ο σύζυγός της Βαγγέλης Λιβαδάς. Από τη δεκαετία του ’90 αραίωσε τις εμφανίσεις της στο σανίδι, λόγω κάποιων προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε, ενώ οι τελευταίες παραστάσεις που πρωταγωνίστησε ήταν το “Αταίριαστο Ζευγάρι” του Νιλ Σάιμον και η “Φιλουμένα Μαρτουράνο” του Εντουάρντο ντε Φιλίπο.
Με την αποχώρησή της από το σανίδι, θα ρίξει, μαζί με τον σύζυγό της, το βάρος της στους νέους ηθοποιούς, πιστεύοντας στο ταλέντο τους, στηρίζοντας τις προσπάθειές τους, κατακτώντας την αναγνώριση και τον σεβασμό από πολλούς πρωταγωνιστές των επόμενων χρόνων.
Στις κουίντες των ουρανών
Στις 27 Μαρτίου του 2011, μία πυρκαγιά, που πιθανώς οφείλεται σε θερμάστρα, στο σπίτι τους, στη Γλυφάδα, θα αφήσει νεκρό τον Βαγγέλη Λιβαδά, ενώ η Σμαρούλα Γιούλη, σε κατάσταση σοκ, καθώς είχε προσπαθήσει να τον σώσει από τις φλόγες κι ενώ είχε αναπνευστικά προβλήματα, αρνείται να τον αποχωριστεί. Ο θάνατος του αγαπημένου της συζύγου θα της κοστίσει, ακριβά, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία της και σχεδόν έναν χρόνο μετά θα αφήσει την τελευταία της πνοή, για να τον ακολουθήσει στις μαγικές κουίντες των ουρανών.
Χάρης Αναγνωστάκης