Αλλάζει τα δεδομένα στην επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας, από κυβερνήσεις αντιμέτωπες με την πανδημία, η πρόσφατη απόφαση Δικαστηρίου στη Χάγη, σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση της Ολλανδίας με το μέτρο της νυχτερινής απαγόρευσης «παραβιάζει το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας»;
Το δικαστήριο ανέφερε στην απόφασή του ότι η απαγόρευση που ισχύει από 21:00 έως 04:30, επιβλήθηκε από νόμο που αναφέρει έκτακτη ανάγκη, ενώ δεν υπήρχε «οξεία κατάσταση έκτακτης ανάγκης» και πως στερείται νομικής θεμελίωσης.
Λίγες ώρες αργότερα ένα ανώτερο δικαστήριο αποφάσισε ότι η απαγόρευση της κυκλοφορίας θα μπορούσε να παραμείνει σε ισχύ εν αναμονή της προσφυγής που θα γίνει σήμερα.
«Στην Ολλανδία είναι σύνηθες να υπάρχουν τέτοιες αντιφάσεις, καθώς η δικαστική και εκτελεστική εξουσία είναι αρκετά ανεξάρτητες, αν και η συγκεκριμένη περίπτωση πηγαίνει ενάντια στο βαθύ ολλανδικό πνεύμα των ελευθεριών του πολίτη και, επομένως, υπάρχει μια μεγάλη και γενικότερη δυσαρέσκεια, όσον αφορά στον περιορισμό της κυκλοφορίας. Για αυτό το λόγο και υπήρξαν τόσο έντονες διαμαρτυρίες στους δρόμους» μας εξηγεί ο βαθύς γνώστης της ολλανδικής ιδιοσυγκρασίας Τρύφων Μπαμπίλης, ανθρωπολόγος κι επιστημονικός υπεύθυνος Κοινωνικών Επιστημών στο Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών και διδάκτωρ Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Λέιντεν.
«Σίγουρα το γεγονός πάντως της διένεξης για το θέμα του περιορισμού στη κυκλοφορία αποτυπώνει την κρίση που υπάρχει αυτή την στιγμή στην Ολλανδία, αλλά φυσικά και σε όλες τις χώρες που έχουν να διαχειριστούν το θέμα των ορίων του “κράτους έκτακτης ανάγκης”. Το ερώτημα είναι μέχρι ποιο σημείο μπορεί μια κυβέρνηση να παρέμβει στη ζωή των πολιτών».
Γιατί υπήρξαν τόσο έντονες αντιδράσεις αποκλειστικά στην Ολλανδία; «Στην Ολλανδία η συζήτηση αρχίζει να γίνεται πιο έντονη γιατί είναι πράγματι μια πολύ φιλελεύθερη κοινωνία, με μια μακρά ιστορία ελευθεριών και δικαιωμάτων των πολιτών. Παρόλο, δηλαδή, που ακολουθεί τα προτάγματα του νεοφιλελευθερισμού μερικές φορές με οργουελικά μέτρα, τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, όπως η ελευθερία της μετακίνησης, θεωρούνται αδιαπραγμάτευτα, ιδίως στον βαθμό που αυτά τα μέτρα ξυπνούν τις τραγικές μνήμες της Γερμανικής κατοχής της Ολλανδίας» απαντά ο ανθρωπολόγος.
Όποια κι αν είναι η τελική απόφαση του ολλανδικού δικαστηρίου σήμερα, οι αντεγκλήσεις που βρήκαν την δικαστική οδό αναδεικνύουν ένα μείζον θέμα για τις ευρωπαϊκές χώρες. Το συμφέρον της πολιτείας να περιορίσει την πανδημία «έχει μεγαλύτερη βαρύτητα» ή οι ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών;
«Αυτή τη στιγμή είναι φανερό ότι έχουμε πολύ μεγάλη παράταση της κρίσης. Ξέραμε ότι από ένα σημείο και πέρα η διατήρηση του μέτρου της απαγόρευσης της κυκλοφορίας θα γινόταν εξαιρετικά επιβαρυντική για τα δικαιώματα» επισημαίνει ο συνταγματολόγος Γιάννης Τασσόπουλος.
«Όσο η κατάσταση διαιωνίζεται, ενώπιον μάλιστα της δυσοίωνης προοπτικής της μη ικανής προληπτικής αντιμετώπισης της πανδημίας μέσω των εμβολίων, κι ενόψει των λουκέτων που απειλούν μαζικά τις επιχειρήσεις, δημιουργείται έντονα η αντίληψη της υποχρέωσης των κρατών και της ΕΕ να βρουν εναλλακτικές λύσεις, ώστε να μην παραταθεί η απαγόρευση».
«Σε τι ενοχλεί η μετακίνηση το βράδυ όταν τα κέντρα εστίασης είναι κλειστά;» αναρωτιέται ο συνταγματολόγος. «Είναι υπερβολικό όλο αυτό που συμβαίνει. Όλα αυτά κάποια στιγμή οδηγούν στο ρήγματα του αδιαπέραστου τείχους των απόλυτων απαγορεύσεων. Είναι λοιπόν αναπόφευκτο να αρχίσει να έχουμε ρήγματα στις απαγορεύσεις» προβλέπει.
Το Σύνταγμα προβλέπει ποιο πρέπει είναι το όριο των περιορισμών; Υπάρχει σαφής διαχωρισμός;
«Προβλέπει διαδικαστικές εγγυήσεις και όρια περιορισμών με την αρχή της αναλογικότητας. Από εκεί και πέρα, κινούμαστε με τα εμπειρικά δεδομένα που θα προκύψουν κάθε φορά, επειδή ζούμε σε πρωτόγνωρες καταστάσεις, για το κατά πόσο θα διατηρηθούν τα μέτρα» απαντά ο κ. Τασσόπουλο.
«Δεν μπορείς να απαντήσεις αφηρημένα στο ερώτημα μέχρι πότε θα αναστέλλονται οι ελευθερίες», συνεχίζει ο συνταγματολόγος.
«Οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται βάσει της εξέλιξης της πανδημίας. Δεν σημαίνει ότι βγήκε μια δικαστική απόφαση και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι είναι προβληματικός ο περιορισμός της ελευθερίας. Το αν συνεχίζεται το lockdown εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και από τα επιστημονικά δεδομένα. Ο χρόνος δεν λειτουργεί ωστόσο υπέρ των περιορισμών» συνοψίζει ο κ. Τασσόπουλος.
Πηγή: Sputniknews, Ιωάννα Κλεφτόγιαννη
Η απόφαση δικαστηρίου για την «παράνομη» απαγόρευση κυκλοφορίας ανοίγει το δρόμο για «επαναστάσεις»;
