Κόβει με το κοπίδι της και κολλάει, κομμάτι κομμάτι, λεπτά φύλλα ξύλου, διαφορετικού χρώματος πάνω σε επιφάνειες δημιουργώντας μοναδικά έργα τέχνης και αναβιώνοντας την ξεχασμένη τέχνη της μαρκετερί (marquetry).
Μέσα από το εργαστήρι της στη Θεσσαλονίκη, η 34χρονη Φωτεινή Τατάρογλου προσπαθεί να κάνει ευρύτερα γνωστή την ένθετη διακόσμηση, όπως είναι γνωστή η μαρκετερί, διοργανώνοντας σεμινάρια αλλά και δουλεύοντας ακατάπαυστα πάνω στην τέχνη αυτή που μετρά αιώνες, καθώς η χρήση των ξυλόφυλλων χρονολογείται από την Αρχαία Αίγυπτο, το 3000 π.Χ. Η ίδια πάντως, από τότε που θυμάται τον εαυτό της, η εικόνα που τη συνοδεύει είναι αυτή του επιπλοποιού πατέρα της να επιστρέφει από τη δουλειά στο σπίτι, γεμάτος πριονίδια!
«Ο πατέρας μου ήταν μεγάλο ερέθισμα για να προχωρήσω κι εγώ σε σχετικές σπουδές, τελειώνοντας αρχικά το Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου Θεσσαλίας, όπου το θέμα της πτυχιακής μου ήταν η μαρκετερί. Κατάλαβα λοιπόν ότι μού αρέσει πολύ και αποφάσισα να αναβιώσω αυτή την τέχνη που έχει ξεχαστεί πλέον στην Ελλάδα, αν και είχε γνωρίσει ιδιαίτερη άνθιση από το 1950 έως το 1980», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Φωτεινή Τατάρογλου.
Τονίζει επίσης πως αν και υπάρχει ενδιαφέρον από τον κόσμο για την αγορά αντικειμένων με ένθετη διακόσμηση, έχουν απομείνει σχετικά λίγοι τεχνίτες καθώς οι περισσότεροι έχουν συνταξιοδοτηθεί, ενώ πολλοί είναι οι καταναλωτές που δεν αναγνωρίζουν την μαρκετερί και νομίζουν ότι πρόκειται για ζωγραφική στο ξύλο.
«Ειδικά μέσα στην καραντίνα, που αρκετοί δεν είχαν τι να κάνουν, ανακάλυψαν αυτή την τέχνη και μου τηλεφωνούσαν για να συμμετέχουν σε διαδικτυακά σεμινάρια», προσθέτει διευκρινίζοντας ότι μπορείς να κάνεις μαρκετερί, εκτός από έπιπλα, σε πίνακες, σελιδοδείκτες, κοσμήματα ή μουσικά όργανα.
Οπως περιγράφει στην ιστοσελίδα του εργαστηρίου της, «η Marquetry ή η ένθετη διακόσμηση (έννοια που αποδίδεται στα ελληνικά μόνο περιφραστικά) είναι η τέχνη, που περιλαμβάνει την κοπή και τη συναρμολόγηση μικρών ξυλόφυλλων (καπλαμάδων), δημιουργώντας μία εικόνα σε μία σταθερή επιφάνεια και δεν υπάρχει περιορισμός στον σχεδιασμό και στο μέγεθος». Δεν είναι όμως μόνο τα ξυλόφυλλα που μπορούν να δώσουν ένα υψηλής αξίας διακοσμητικό αποτέλεσμα. Υλικά όπως το ασήμι, το δέρμα, ο μπρούντζος, ο χαλκός, το φίλντισι κλπ, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την τελική εμφάνιση ενός διακοσμητικού αντικειμένου, ενός επίπλου ή ενός αξεσουάρ.
«Με αυτή την τεχνική, μπορείς να διακοσμήσεις, ένα τάβλι ή ένα σκάκι, ένα μουσικό όργανο, έναν δίσκο σερβιρίσματος, ένα ξύλινο κουτί ή ένα κόσμημα κι άλλα πολλά ξύλινα αντικείμενα και αξεσουάρ. Μάλιστα, συνήθως για συντήρηση της μαρκετερί μου φέρνουν τάβλι ή σκάκι. Στα παλιά μικροέπιπλα που μπορεί να έχει φθορές η μαρκετερί, μπορώ να την αποκαταστήσω χωρίς να διαφέρει η παλιά από την καινούργια ένθετη διακόσμηση». Στόχος εξάλλου της 34χρονης τεχνίτριας, δεν είναι μόνο ο σχεδιασμός και η δημιουργία αλλά και η διάσωση, επισκευή και επανάχρηση επίπλων ή διακοσμητικών «που σχεδόν έχουν «πεθάνει» ή απ’ τον χρόνο έχουν.. ξεχαστεί».
Αλλωστε η συγκεκριμένη δουλειά, «δεν είναι τόσο δύσκολη όσο χρονοβόρα, χρειάζεται να έχεις καπλαμάδες, όπου αποτυπώνεις το σχέδιο που θέλεις, στη συνέχεια με το κοπίδι ή τη σέγα κόβεις, και η διαδικασία είναι αφαίρεση- πρόσθεση, συναρμολογείς δηλαδή τα κομμάτια που αφαιρείς με τα αντίστοιχα κομμάτια από άλλα χρώματα καπλαμάδων», τονίζει η Φωτεινή Τατάρογλου, που από το 2017, στο εργαστήρι της, με υλικά οικολογικά, βιώσιμα και φιλικά τόσο προς τον άνθρωπο όσο και προς το περιβάλλον προσπαθεί να ενώσει ψηφίδα ψηφίδα το παρελθόν με το μέλλον μιας ξεχασμένης τέχνης…
Νατάσα Καραθάνου
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ
