Προσβάσιμος για τους επισκέπτες είναι πλέον ο χώρος του Μεσαιωνικού Κάστρου της Νέας Επιδαύρου, μετά την ολοκλήρωση του κύριου όγκου των εργασιών αποκατάστασης του μνημείου, οι οποίες κράτησαν πάνω από δύο χρόνια.
Χτισμένο στην κορυφή μιας μακρόστενης βραχώδους έκτασης, μήκους 120 μέτρων, πλάτους 15-20 μέτρων και ύψους 80 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, το Κάστρο της Πιάδας, όπως ονομαζόταν παλιά η Νέα Επίδαυρος, αποτελούσε ένα φυσικό οχυρωματικό έργο, καθώς από τη βόρεια και ανατολική πλευρά συνορεύει με το φαράγγι του Βόθυλα, πολύ δυσπρόσιτη περιοχή, ενώ στη νότια και δυτική πλευρά αναρτήθηκε τείχος από πελεκητή πέτρα, πάχους περίπου ενός μέτρου στη βάση του.
Το κάστρο αρχικά κατασκευάστηκε για την προστασία των κατοίκων της Πιάδας, από τους πειρατές και σύντομα εξελίχθηκε σε σύγχρονο οικισμό, οι κάτοικοι του οποίου, λόγω της πανοραμικής θέας του, μπορούσαν να ελέγχουν ολόκληρο το Σαρωνικό, αλλά και τη γύρω περιοχή.
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία που σώζονται, η κατασκευή του κάστρου άρχισε το δεύτερο μισό του 13ου αιώνα, κατά τους βυζαντινούς χρόνους, συμπληρώθηκε από τους Φράγκους και στη συνέχεια από τους Ενετούς, οι οποίοι περί τα μέσα του 15ου αιώνα είχαν κυριαρχήσει στην περιοχή της Αργολίδος, μέχρι το 1481 που επικράτησαν οι Τούρκοι και αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν και να παραδώσουν τα περισσότερα κάστρα της Αργολίδας.
Τις τελευταίες δεκαετίες το κάστρο είχε εγκαταλειφθεί στην τύχη του και είχε φτάσει στα όρια της κατάρρευσης. Το μοναδικό κτήριο που σωζόταν ήταν το εκκλησάκι του Αη Γιάννη του Θεολόγου, στο οποίο κάθε χρόνο στις αρχές Μαίου γινόταν θεία λειτουργία με πρωτοβουλία του πολιτιστικού συλλόγου της Νέας Επιδαύρου.
Πριν από περίπου δύο χρόνια, με κονδύλια της εφορίας αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, άρχισαν οι εργασίες αναστήλωσης του ιστορικού αυτού κάστρου, αποκαταστάθηκε ο πέτρινος τοίχος που αποτελούσε και το βασικό οχυρωματικό έργο, καθώς και ο πύργος που βρισκόταν στο πιο ψηλό σημείο. Παράλληλα ανακαινίστηκε και το εκκλησάκι του Αη Γιάννη, με το μοναδικό ξύλινο μπαλκονάκι του που βλέπει στο φαράγγι του Βόθυλα. Στο εκκλησάκι σώζεται επιγραφή του 1710, καθώς και εντοιχισμένη ανάγλυφη πλάκα με χαραγμένη τη χρονολογία 1708. Παράλληλα, αναστηλώθηκε και άλλο ένα εκκλησάκι που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του κάστρου, μόλις λίγα μέτρα από την είσοδο.
Ο επισκέπτης μπορεί να φτάσει στο κάστρο μέσα από ένα γραφικό πλακόστρωτο δρομάκι, μήκους περίπου 300 μέτρων, που ξεκινά από τον κεντρικό δρόμο και την πλατεία της Α’ Εθνοσυνέλευσης του χωριού, όπου βρίσκεται το μουσείο και η στήλη με τον Φοίνικα που αναγεννιέται από τις στάχτες του. Με τα έργα που έγιναν η πρόσβαση είναι πλέον εύκολη και σύντομη.
Υπενθυμίζεται ότι στην Πιάδα, σημερινή Νέα Επίδαυρο, έλαβε χώρα από τις 20 Δεκεμβρίου 1821 έως 15 Γενάρη 1822 η Α’ Εθνοσυνέλευση του νομοθετικού σώματος του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, από τους πληρεξούσιους που είχαν στείλει οι γερουσίες της Πελοποννήσου, της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών. Στη διάρκεια της Συνέλευσης, πρόεδρος της οποίας εξελέγη ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ψηφίστηκε η διακήρυξη της ανεξαρτησίας, με την οποία όπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο «το Ελληνικόν Έθνος εκήρυξεν ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν». Στη διάρκεια των εργασιών συντάχθηκε το πρώτο συνταγματικό κείμενο της χώρας, που ονομάστηκε Νόμος της Επιδαύρου, συμφωνήθηκε η μορφή του πολιτεύματος, το σχέδιο και τα χρώματα, μπλε και λευκό του Εθνικού μας Συμβόλου, της Ελληνικής Σημαίας, ενώ ως επικρατούσα θρησκεία κηρύχθηκε εκείνη της Ανατολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας.
Η παρούσα δημοτική Αρχή του Δήμου Επιδαύρου έχει δεσμευτεί για τη φωταγώγηση του κάστρου και του περιβάλλοντος χώρου, καθώς και τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων τους καλοκαιρινούς μήνες.
Φανή Καμπάση
