Αλμπέρτο Σόρντι: 100 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου γελωτοποιού

Ο Αλμπέρτο Σόρντι, ένας από τους μεγαλύτερους γελωτοποιούς του παγκόσμιου κινηματογράφου μαζί με τον αξεπέραστο Τοτό, αποτελεί εξέχον μέλος της μεγάλης ιταλικής σχολής ηθοποιών που ξεπετάχθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προσφέροντας χιλιάδες ώρες γέλιου, αλλά και αυτής της διακριτικής μελαγχολίας, της πίκρας, που αφήνει η ζωή των απλών λαϊκών ανθρώπων.
Φέτος, συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννησή του (15 Ιουνίου 1920) και είναι μια ευκαιρία να θυμηθούν οι παλιότεροι και να γνωρίσουν οι νεώτεροι το μεγαλείο του, που μαζί με τους συναδέλφους της γενιάς του, συντρόφεψε, έδωσε κουράγιο και στάθηκε δίπλα σε εκατομμύρια απλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, σε καιρούς δύσκολους, αλλά και με την ελπίδα ότι «σιγά- σιγά όλα θα φτιάξουν».
Σήμερα, μια εποχή που μοιάζει βγαλμένη από το πλέον απαισιόδοξο δυστοπικό σενάριο, η απώλεια του Σόρντι και όλων αυτών των μεγάλων ηθοποιών, αλλά και σκηνοθετών, σεναριογράφων, ανθρώπων της τέχνης και του πνεύματος, είναι τεράστια. Το λαϊκό σινεμά και μαζί το γέλιο και το δάκρυ, η ανόθευτη συγκίνηση, υπήρξε το αποκούμπι για τέσσερις γενιές. Στις μέρες μας, μπορεί να υπάρχει διασκέδαση, ψυχαγωγία, συγκίνηση, αλλά δεν υπάρχει το βάθος, το δέσιμο με τους πρωταγωνιστές και το φυσικό πηγαίο ταλέντο τους. Και αυτό το ξέρουμε πολύ καλά και στη χώρα μας.
Ο Λογιστής…
Ο Αλμπέρτο Σόρντι, βέρος Ρωμαίος, ήταν το τελευταίο παιδί από τα πέντε της οικογένειάς του. Ο πατέρας του ήταν μουσικός και η μητέρα του δασκάλα. Μαθητής ακόμη έδινε τις δικές του παραστάσεις με μαριονέτες και συμμετείχε στην παιδική χορωδία στην Καπέλα Σιστίνα. Στα 17 του πήγε στη Δραματική Ακαδημία Τεχνών του Μιλάνου, αλλά λόγω της βαριάς ρωμαϊκής προφοράς απομακρύνθηκε. Τι περίεργο; Αυτή η βαριά προφορά έγινε το σήμα κατατεθέν στην Ιταλία και σε όλο τον κόσμο, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του ‘30 ξεκίνησε τις μεταγλωττίσεις ντουμπλάροντας τον Ολιβερ Χάρντι. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι «ειδικοί» πέφτουν έξω. Βεβαίως, δούλεψε πολύ και ξεκίνησε μαθήματα φωνητικής στην όπερα ως μπάσος. Μάλιστα, μέσα σε όλα σπούδασε και λογιστής παίρνοντας το πτυχίο για χάρη της μητέρας του. Ομως αυτή η εργατικότητα, κόντρα στους ρόλους του που αγαπήσαμε, συνεχίστηκε σχεδόν μέχρι το τέλος της ζωής του.
Ο Τυχεράκιας…
Στα περισσότερα από 50 χρόνια πορείας του στην τέχνη, ο Σόρντι έπαιξε ως δευτεραγωνιστής, συμπρωταγωνιστής, πρωταγωνιστής, σε εκατοντάδες ταινίες, δυο τρεις το χρόνο, αλλά δεν έλειψαν και οι χρονιές με πολύ περισσότερες εμφανίσεις, όπως το 1942 με οκτώ ταινίες! Επίσης, έγραψε σενάρια, σκηνοθέτησε, τραγούδησε. Εκανε τα πάντα και είχε την τύχη να πρωταγωνιστήσει σε ταινίες των Ντίνο Ρίζι, Μάριο Μονιτσέλι, Βιτόριο ντε Σίκα, Φεντερίκο Φελίνι, Λουίτζι Κομεντσίνι, Ετόρε Σκόλα, Φράνκο Ρόσι και Λουίτζι Τζάμπα. Ε, δεν το λες και απλή τύχη…
Ο Εργένης…
Στην προσωπική του ζωή, όταν είχε χρόνο, ο Σόρντι ήταν διακριτικός και γνωστός μόνο για το πάθος του προς την αγαπημένη του ομάδα, τη Ρόμα. Παρέμεινε εργένης σε όλη του τη ζωή, αλλά είχε πολλές ερωτικές σχέσεις, με σημαντικότερη την εννιάχρονη σχέση με την όμορφη, χωρίς όμως ιδιαίτερες επιδόσεις, ηθοποιό Αντρέινα Πανιάνι, που ήταν 15 χρόνια μεγαλύτερή του.
Ο Ανθρωπάκος…
Ο Σόρντι ειδικά στις δεκαετίες ‘50-’60 γνώρισε στιγμές δόξας, καθώς η ερμηνευτική του ωριμότητα συνέπεσε με την εκτόξευση του ιταλικού νεορεαλισμού, που επηρέασε τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Μερικές από τις ταινίες που θα μείνουν για πάντα είναι: «Ο Λευκός Σεΐχης» που γύρισε το 1952 ο Φελίνι, «Οι Βιτελόνι» (1953) και πάλι του «μαέστρο», «Ο Μεγάλος Πόλεμος» (1959), ένα αντιπολεμικό αριστούργημα, σχεδόν άγνωστο σήμερα, που σκηνοθέτησε ο μοναδικός Μάριο Μονιτσέλι. Επίσης, «Οι Τέσσερις Φυγάδες» (1960) του Κομεντσίνι, «Παλιοζωή Παλιόκοσμε» (1961) του κορυφαίου Ντίνο Ρίζι και φυσικά «Ο Ανθρωπάκος» (1977) και πάλι του Ρίζι, που του δίνει το ρόλο της ζωής του, ερμηνεύοντας ένα ανθρωπάκι, καλό χριστιανό, που χάνει τα λογικά του όταν δολοφονείται ο γιος του και μετατρέπεται σε εκδικητή. Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι ακόμη και σε μέτριες ταινίες που έπαιξε, κατάφερνε να δείξει το ταλέντο του, να γλυκάνει τον θεατή.
Λίγα χρόνια πριν πεθάνει (24 Φεβρουαρίου 2004) από καρδιά, στην αγαπημένη του Ρώμη, ο Σόρντι είχε δηλώσει στην Corriere della Serra, για το γέλιο που προσέφερε στο κοινό, ότι «όλες μου οι ταινίες βασίζονται σε πολύ σοβαρά και δραματικά θέματα, πράγματα που υπάρχουν σε ιστορίες της αληθινής ζωής». Πράγματι. Και αυτό ήταν το κατόρθωμά του, να βγάζει γέλιο από την πραγματικότητα, τα βάσανα της αληθινής ζωής.
Χάρης Αναγνωστάκης
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΕ-ΜΠΕ