Παρατίθεται η ομιλία του Αντιπροέδρου της ΝΔ, Κωστή Χατζηδάκη, στην ημερίδα του Ελληνοβρετανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου με θέμα: «Brexit: Opportunities and Challenges for the U.K, the E.U and Greece during the negotiations and the day after»
«Θα ήθελα να συγχαρώ το Ελληνοβρετανικό Εμπορικό Επιμελητήριο για τη διοργάνωση της σημερινής ημερίδας, η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να συζητήσουμε για ένα ιστορικών διαστάσεων ζήτημα, η εξέλιξη του οποίου θα επηρεάσει -σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό- το μέλλον όλων μας.
Κυρίες και κύριοι, θα είμαι ειλικρινής απέναντί σας. Σε προσωπικό επίπεδο ήλπιζα ότι το Remain θα επικρατήσει στο δημοψήφισμα. Εχοντας περάσει 13 χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είχα την χαρά και την τιμή να συνεργαστώ και να χτίσω φιλίες με πολλούς Βρετανούς συναδέλφους, με τους οποίους, παρά τις επί μέρους διαφορές μας, μοιραζόμασταν ένα κοινό όραμα για την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Δεν ήταν εύκολο, λοιπόν, για μένα, να δεχτώ ότι η Βρετανία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη, μια χώρα με την οποία εμείς οι Ελληνες συνδεόμαστε με παλιούς ιστορικούς, πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς, δεν θα είναι πια μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και οφείλω να πω ξεκάθαρα ακόμα και σήμερα ότι από αυτή την απόφαση θεωρώ προσωπικά ότι θα βγουν ζημιωμένες τόσο η ίδια η ΕΕ όσο και η Βρετανία. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, των μεγάλων μεταναστευτικών ρευμάτων και του περιορισμού των αποστάσεων λόγω των τεχνολογιών, η στενότερη συνεργασία μεταξύ γειτονικών λαών μόνο θετικό αντίκτυπο μπορεί να έχει. Ωστόσο, είναι δεδομένο πως η απόφαση του βρετανικού λαού πρέπει να γίνει σεβαστή.
Ο στόχος, λοιπόν, πλέον, είναι να εξασφαλιστεί μια συμφωνία που διασφαλίζει την καλύτερη δυνατή προοπτική για τους πολίτες της Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη νέα αυτή πραγματικότητα.
Θεωρώ ότι ο καθένας που βρίσκεται εδώ σήμερα αντιλαμβάνεται πως ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας δεν θα είναι εύκολος. Οι δυο πλευρές καλούνται να βρουν σημεία ισορροπίας σε ζητήματα εξαιρετικά σύνθετα, των οποίων οι επιπτώσεις είναι πολυδιάστατες.
Γνωρίζουμε, επίσης, όλοι εκ των προτέρων, πως η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Μεγάλη Βρετανία έχουν διαφορετικά σημεία εκκίνησης σε πολλά εξ αυτών των ζητημάτων. Ολοι, όμως, συμφωνούμε σε μια θεμελιώδη αρχή: Οτι είναι προς το συμφέρον όλων να διαφυλαχθεί η στενή συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών.
Θα ήθελα να σταθώ σε τρεις κεντρικές πτυχές της συνεργασίας αυτής:
1. Η πρώτη έχει να κάνει με τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών που ζουν στη Βρετανία και, αντίστοιχα, με τα δικαιώματα των Βρετανών που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι δεδομένο πως η προάσπιση των δικαιωμάτων αυτών θα αποτελέσει προτεραιότητα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Η Τερέζα Μέι κατέστησε σαφή τη σχετική επιθυμία της στην επιστολή για την ενεργοποίηση του άρθρου 50, ενώ ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο διαπραγματευτής της Κομισιόν για το Brexit, έδωσε, πρόσφατα, διαβεβαιώσεις πως το θέμα αυτό βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας. Δεδομένης της μεγάλης παρουσίας Ελλήνων επιχειρηματιών και φοιτητών στη Βρετανία, η ελληνική πλευρά -πάντως σίγουρα η Νέα Δημοκρατία- έχει ιδιαίτερη ευαισθησία για το θέμα αυτό, επιδιώκοντας την προστασία των δικαιωμάτων τους.
2. Αλλο αδιαπραγμάτευτο ζήτημα είναι αυτό της συνεργασίας σε θέματα άμυνας και ασφάλειας. Οπως υπογράμμισε η Τερέζα Μέι στην επιστολή της, η Ευρώπη αντιμετωπίζει σήμερα τις περισσότερες απειλές μετά το τέλος του Ψυχρού πολέμου και είναι σημαντικό να είναι σε θέση να εξασφαλίσει την ασφάλεια των πολιτών της. Σε μια εποχή τόσο έντονης αστάθειας, ο τομέας αυτός είναι υπερβολικά σημαντικός για να χρησιμοποιηθεί σαν διαπραγματευτικό χαρτί. Αυτό είναι κάτι που τόνισαν σε δηλώσεις τους τόσο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ντόναλντ Τουσκ, όσο και ο Γκι Φερχόφστατ, o διαπραγματευτής του Ευρωκοινοβουλίου για το Brexit.
3. Το τρίτο ζήτημα είναι αυτό των οικονομικών δεσμών. Κυρίως, δηλαδή, το ζήτημα της ενιαίας αγοράς. Η συγκεκριμένη μορφή που θα πάρουν οι δεσμοί αυτοί θα χρειαστεί μεγάλο διάστημα για να καθοριστεί οριστικά, και η περίοδος της μετάβασης θα έχει, κατά πάσα πιθανότητα, αρνητικές επιπτώσεις στις εμπορικές σχέσεις, ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών. Μολονότι και οι δύο πλευρές αντιλαμβάνονται ότι δεν γίνεται να υπάρχουν δικαιώματα χωρίς αντίστοιχες υποχρεώσεις, είναι αναμενόμενο πως θα υπάρξουν διαφωνίες κατά τις διαπραγματεύσεις. Τόσο η Βρετανία, όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση, αναγνωρίζουν πως είναι προς το συμφέρον όλων να διατηρηθούν ομαλές εμπορικές σχέσεις, ώστε να αποφευχθούν οικονομικές αναταράξεις σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο. Αποκλείεται, πιστεύω, να βρεθεί μια λύση με βάση την οποία θα είναι η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος. Καμία πλευρά, δηλαδή, δεν μπορεί να κερδίσει τα πάντα σε αυτή τη διαπραγμάτευση χωρίς να θυσιάσει τίποτα. Ωστόσο, η μακροχρόνια εκκρεμότητα σε αυτό το ζήτημα θα ζημιώσει και τις δύο πλευρές.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Μεγάλη Βρετανία, παρ’ ότι δεν πρόκειται πλέον να πορεύονται ως μέλη της ίδιας ένωσης, δεν μπορούν και να απομακρυνθούν πάρα πολύ. Ούτε γεωγραφικά, ούτε πολιτικά, ούτε οικονομικά, ούτε πολιτισμικά. Και, κυρίως, βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλές από τις ίδιες μεγάλες προκλήσεις.
Αναφέρομαι στη μεταναστευτική κρίση, η οποία βρήκε την Ευρώπη απροετοίμαστη, με αποτέλεσμα να προκύψουν ζητήματα τόσο ανθρωπιστικής φύσεως, όσο και στον τομέα της ασφάλειας.
Αναφέρομαι, επίσης, στην κρίση ανταγωνιστικότητας που πλήττει την Ευρώπη εδώ και αρκετά χρόνια. Η παγκοσμιοποίηση έχει προκαλέσει τη μετακίνηση θέσεων εργασίας σε χώρες όπως η Κίνα, προκαλώντας αποβιομηχανοποίηση και οδηγώντας πολλούς Ευρωπαίους στην ανεργία.
Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις έχουν οδηγήσει στην άνοδο των ακραίων φωνών που παρουσιάζουν τον απομονωτισμό ως τη μαγική λύση για όλα τα προβλήματα. Το έχει βιώσει και η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία από πρώτο χέρι.
Οι συνταγές του χθες, όμως, δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα του σήμερα. Η Μεγάλη Βρετανία και ακόμα, ίσως, περισσότερο η Ευρωπαϊκή Ενωση, θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους πολίτες τους μόνο όταν προχωρήσουν στις αλλαγές που χρειάζονται οι οικονομίες τους ώστε να γίνουν ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Αξιοποιώντας τα πολλά ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα, ενισχύοντας την καινοτομία και στηρίζοντας τη δημιουργία πλούτου και ποιοτικών νέων θέσεων εργασίας. Δεν είμαι προσωπικά βέβαιος ότι από αυτή την άποψη το Brexit μπορεί να ωφελήσει ούτε την Ευρωπαϊκή Ενωση των 27, ούτε τη Μεγάλη Βρετανία. Ωστόσο, η γεωγραφική και οικονομική εγγύτητα θα διατηρήσουν, είμαι βέβαιος, ένα πλαίσιο μιας ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Μεγάλης Βρετανίας στην οικονομία.
Αλλά και στο επίπεδο των αξιών, δεν μπορούμε να γυρνάμε την πλάτη μας στις διεθνείς εξελίξεις. Εχουμε ιστορικό χρέος να προασπίσουμε τις δυτικές αξίες όπως η δημοκρατία και η ελευθερία της έκφρασης, σε μια εποχή που αυτές δέχονται επιθέσεις σε πολλά μέτωπα. Και αυτό θα το καταφέρουμε μόνο ως ενεργά μέλη της παγκόσμιας κοινότητας.
Κυρίες και κύριοι, δεν γνωρίζω, όπως δεν γνωρίζει, άλλωστε, κανείς, ποια μορφή θα πάρει η νέα σχέση μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Μεγάλης Βρετανίας.
Είμαι βέβαιος, όμως, ότι οι δεσμοί μας θα παραμείνουν ισχυροί, και πως θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μαζί για μια ισχυρή Ευρώπη που θα πρωταγωνιστεί στο διεθνές στερέωμα και θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να κυριαρχήσουν η δημοκρατία και η ελευθερία σε όλο τον πλανήτη και να εξασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον για τους πολίτες της Ευρώπης και του κόσμου».
Κ. Χατζηδάκης για Brexit: «Ηλπιζα ότι το Remain θα επικρατήσει στο δημοψήφισμα»
