Οι επιστήμονες δίνουν τις πραγματικές διαστάσεις της τραγωδίας ● 335 πλεονάζοντες θάνατοι στο πρώτο τρίμηνο, κυρίως από καρδιαγγειακά ή/και αναπνευστικά νοσήματα, δηλαδή μέχρι 20 φορές περισσότεροι από όσους είχαν αναφερθεί επισήμως
Σε άρθρο της η ΕΦ.ΣΥΝ πριν δέκα ημέρες, αναφέρει έκθεση του ΚΕΠΥ ( (Κέντρο Ερευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας), με τίτλο «Πλημμύρες και δημόσια υγεία – Oι επιπτώσεις της κακοκαιρίας Daniel στην υγεία του πληθυσμού σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα» των Ηλία Κονδύλη, αναπληρωτή καθηγητή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας- Πολιτικής της Υγείας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ευδοξίας Βαλαβάνη, υποψήφιας διδάκτορος Δημόσιας Υγείας στο ΑΠΘ, Βασίλη Μπέλλου, επίκουρου καθηγητή στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του ΔΠΘ, και Αλέξη Μπένου, ομότιμου καθηγητή Υγιεινής-Κοινωνικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο ΑΠΘ. Η μελέτη της ερευνητικής ομάδας του ΚΕΠΥ έχει δημοσιευτεί και στη διεθνή επιστημονική επιθεώρηση Δημόσιας Υγείας, Journal of Public Health, τον Φεβρουάριο του 2025 (HTTPS://doi.org/10.1093/pubmed/fdaf015).
Στην εν λόγω έκθεση γίνεται λόγος για τις δραματικές συνέπειες της βιβλικής καταστροφής – πλημμύρες του Σεπτέμβρη του 2023
Οι επιστήμονες δίνουν τις πραγματικές διαστάσεις της τραγωδίας ● 335 πλεονάζοντες θάνατοι στο πρώτο τρίμηνο, κυρίως από καρδιαγγειακά ή/και αναπνευστικά νοσήματα, δηλαδή μέχρι 20 φορές περισσότεροι από όσους είχαν αναφερθεί επισήμως , δηλαδή οι 17 νεκροί τις πρώτες μέρες της πλημμύρας, σε σχέση με τους αναμενόμενους θανάτους βάσει των ιστορικών δεδομένων θνησιμότητας στις εν λόγω περιοχές από τα έτη 2015-19.
Μάλιστα οι 281 από τους 335 πλεονάζοντες θανάτους- επήλθαν μετά την πρώτη εβδομάδα της καταστροφικής πλημμύρας, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες μελέτες σχετικά με τις σημαντικές μεσοπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις των πλημμυρών στην υγεία των πληγέντων πληθυσμών.
Τα στοιχεία της τραγωδίας της Θεσσαλίας έφερε στο φως για πρώτη φορά η «Εφ.Συν.», προδημοσιεύοντας κατ’ αποκλειστικότητα νέα έκθεση του ΚΕΠΥ.
Βασικές αιτίες της νοσηρότητας και θνησιμότητας που δέχτηκαν οι πληθυσμοί στις πληγείσες περιοχές, μετά την καταστροφική πλημμύρα του «Ντάνιελ», εκτός των 17 άμεσων θανάτων, είναι οι εξάρσεις λοιμώξεων από λεπτοσπείρωση, σαλμονέλλωση, κολοβακτηρίδιο και από τον ιό του Δυτικού Νείλου, κατά το πρώτο τετράμηνο μετά τις πλημμύρες, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα του ΚΕΠΥ.
Η ερευνητική ομάδα του ΚΕΠΥ υπολόγισε την πλεονάζουσα θνησιμότητα από όλες τις αιτίες θανάτου, κατά τη διάρκεια των τριών μηνών -5 Σεπτεμβρίου έως 3 Δεκεμβρίου 2023- μετά τα πλημμυρικά φαινόμενα στους νομούς της Ελλάδας οι οποίοι επλήγησαν από την κακοκαιρία -Καρδίτσας/Τρικάλων, Μαγνησίας και Φθιώτιδας, συγκρίνοντας τον αριθμό των εβδομαδιαίων θανάτων από όλες τις αιτίες με τον αναμενόμενο αριθμό θανάτων, βάσει ιστορικών δεδομένων θνησιμότητας από τα έτη 2015-2019.
Τα ευρήματα :
Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας της κακοκαιρίας και των επακόλουθων πλημμυρικών φαινομένων:
● Παρατηρήθηκε αύξηση της ολικής θνησιμότητας πάνω από την αναμενόμενη, στη Μαγνησία κατά 39%, στην Καρδίτσα/Τρίκαλα κατά 40% και στη Φθιώτιδα κατά 57%.
● Καταγράφηκαν πλεονάζοντες θάνατοι, στη Μαγνησία 15, στην Καρδίτσα/Τρίκαλα 21 και στη Φθιώτιδα 18.
● Συνολικά, ο αριθμός των πλεοναζόντων θανάτων στους τρεις πληγέντες νομούς ανήλθε στους 54.
Κατά τη διάρκεια των τριών μηνών μετά τις πλημμύρες (5 Σεπτεμβρίου 2023 – 3 Δεκεμβρίου 2023):
● Καταγράφηκαν πλεονάζοντες θάνατοι στη Μαγνησία 78, στην Καρδίτσα/Τρίκαλα 155 και στη Φθιώτιδα 102.
● Συνολικά, ο αριθμός των πλεοναζόντων θανάτων στους τρεις πληγέντες νομούς ανήλθε τους 335.
● Δεν παρατηρήθηκε γενικευμένη αύξηση της θνησιμότητας σε νομούς που δεν επηρεάστηκαν από την κακοκαιρία.
Αιτίες της πλεονάζουσας θνησιμότητας
Από τι προκλήθηκαν οι υπόλοιποι θάνατοι; Οι περισσότεροι -καταδεικνύει η έκθεση- προήλθαν, βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας, από καρδιαγγειακά ή/και αναπνευστικά νοσήματα, κύρια λόγω της γενικευμένης επιδείνωσης των κοινωνικοοικονομικών καθοριστών της υγείας στους πληγέντες πληθυσμούς ή/και της διατάραξης της πρόσβασής τους σε υπηρεσίες υγείας. Η δε κατανομή της πλεονάζουσας θνησιμότητας, εξηγεί η ομάδα του ΚΕΠΥ, βάσει πάλι της διεθνούς βιβλιογραφίας, δεν υπήρξε ομοιόμορφη στους πληγέντες πληθυσμούς: τα χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα στη Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα πλήρωσαν δυσανάλογο τίμημα στην υγεία τους μετά την πλημμύρα.
Ποια ήταν η κακοκαιρία «Ντάνιελ»;
Οι πλημμύρες του Σεπτέμβρη του 2023, κυρίως στη Θεσσαλία αλλά και στη Φθιώτιδα, ήταν το αποτέλεσμα της ραγδαίας καταιγίδας στο πλαίσιο του μεσογειακού κυκλώνα «Ντάνιελ», ο οποίος χτύπησε όλη τη Μεσογειακή λεκάνη, προκαλώντας σημαντικές υλικές καταστροφές αλλά και ανθρώπινες απώλειες (17 άμεσους θανάτους στην Ελλάδα, 7 στην Τουρκία, 4 στη Βουλγαρία και πάνω από 4.000 στη Λιβύη) σε πολλές χώρες της Μεσογείου.
Στην Ελλάδα η πλημμύρα η σχετιζόμενη με την κακοκαιρία «Ντάνιελ» εξελίχθηκε σε δύο φάσεις: α) αρχικά πλημμύρες ταχείας απόκρισης σε διάφορες περιοχές, με κύριο επίκεντρο την περιοχή της Μαγνησίας, β) εν συνεχεία πλημμύρα στον Θεσσαλικό κάμπο, έχοντας έναν μέσο χρόνο απόκρισης, με κύριο μηχανισμό την αστοχία των αναχωμάτων και την υπερχείλιση του Πηνειού ποταμού σε διάφορα σημεία.
Ντάνι Βέργου
