Masterclass στο πλαίσιο του 27ου ΦΝΘ
Εμβληματικά μουσικά έργα, όπως η 5η Συμφωνία του Μάλερ δεν μπορούν να αναπαραχθούν από μια μηχανή. Και αυτό γιατί η μουσική έχει τόσες πολλές εκφάνσεις, τόσες πολλές πτυχές. Ουσιαστικά έχει πτυχές σχεδόν ανθρώπινης ύπαρξης, τόνισε ο τραγουδιστής – τραγουδοποιός Κωστής Μαραβέγιας στo masterclass με θέμα «Η επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην τέχνη» που διοργανώθηκε στο πλαίσιο του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Οι εκφάνσεις αυτές είναι πολύ βαθιά, είναι τόσο ριζωμένα μέσα στην ανθρώπινη οντότητα που είναι δύσκολο κάποιος να τις ανασύρει και να τις βάλει σε ένα τραπέζι, να τις παραμετροποιήσει και να πει θα κάνω αυτό και αυτό, επισήμανε o τραγουδιστής προσθέτοντας ότι πιστεύει στον υπερβατικό χαρακτήρα της τέχνης, κάτι που δεν μπορεί να αποδοθεί εκλογικευμένα, δεν μπορεί να αποδοθεί με «κομπιούτερ και αριθμούς».
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν αυτονομήθηκε, είναι ακόμη εργαλείο, εκτίμησε ο Κωστής Μαραβέγιας σημειώνοντας ότι η μεγάλη, βαθιά ένστασή του είναι στο ότι δεν πρόκειται για «καθρέφτη του ανθρώπου», αλλά για ένα κατασκεύασμα εταιρειών που πια δρουν ανεξέλεγκτα από οποιονδήποτε.
«Πρέπει να ρυθμιστεί από μια ομάδα επιστημόνων, φιλοσόφων, κοινωνιολόγων, ανθρωπολόγων που θα συνεργάζονται για να πηγαίνει βήμα βήμα και με αργό ρυθμό. Η Ευρώπη ακόμα αντιστέκεται και θέτει όρους και αργά βήματα και εποπτεύει τη διαδικασία στις εταιρείες που ασχολούνται με την ΤΝ» ανέφερε.
Η τέχνη έχει ένα πολύ ιδιαίτερο προσωπικό στοιχείο το οποίο η Τεχνητή Νοημοσύνη καλείται -με ένα ερωτηματικό – να μιμηθεί ή να εκφράσει. Ερωτήματα που προκύπτουν είναι «πού βρίσκεται η Τεχνητή Νοημοσύνη, στην έμπνευση, στην έρευνα, στη δημιουργική διαδικασία, στην εκτέλεση;» τόνισε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας και Τεχνολογίας Γιάννης Σταματέλλος, ο οποίος συντόνισε τη συζήτηση για τις δυνατότητες και τις προκλήσεις της χρήσης ΤΝ στην τέχνη.
Eισάγουμε αλγόριθμους σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής μας
«Είναι σημαντικό να διατηρούμε κριτική προοπτική στο πώς αλληλεπιδράμε με αλγόριθμους» τόνισε η καλλιτέχνις και καθηγήτρια στο UCLA, Λόρεν Λι ΜακΚάρθι μέσω βιντεοσύνδεσης από το Λος Άντζελες.
Η Λόρεν Λι ΜακΚάρθι αναφέρθηκε στην εικαστική εγκατάστασή της «Lauren: Anyone Home?» που εγκαινιάστηκε χθες στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, στο πλαίσιο του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Το πρότζεκτ της, όπως εξήγησε, άρχισε το 2017 όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά η ψηφιακή βοηθός Alexa ως τεχνολογία. Η Λόρεν Λι ΜακΚάρθι τοποθέτησε ηλεκτρονικές συσκευές σε σπίτια ανθρώπων που δήλωσαν συμμετοχή στο πρότζεκτ. «Τα θέματα που ερεύνησα είναι τι σημαίνει να βάζεις την τεχνολογία και την Τεχνητή Νοημοσύνη σε προσωπικούς χώρους, όπως τα σπίτια μας και πώς διαμορφώνουν τις σχέσεις μας κάμερες και συσκευές που μας πωλούνται για να διευκολύνουν τη ζωή μας, τόνισε. Εισάγοντας τον αυτοματισμό, εισάγουμε την επιτήρηση, εισάγουμε αλγόριθμους σχεδόν σε κάθε πτυχή της καθημερινής μας ζωής» παρατήρησε η καλλιτέχνις», η οποία αποκάλυψε ότι κατά κάποιο τρόπο ζήλεψε την Alexa.
Επειδή είμαι ντροπαλή ευχήθηκα να δεχόμουν και εγώ την πρόσκληση να μπω στη ζωή κάποιου, να έχω την άμεση οικειότητα που δόθηκε στην Alexa, ανέφερε.
«Και έτσι ανέπτυξα ένα σχέδιο για να προσπαθήσω να γίνω Alexa, δημιούργησα έναν ιστότοπο όπου όσοι επιθυμούσαν εγγράφονταν για να έχουν τη Lauren στο σπίτι τους και μετά πήγαινα σε αυτά και τοποθετούσα κάμερες και συσκευές. Μπορώ να ακολουθώ τους ανθρώπους από δωμάτιο σε δωμάτιο, ανάβοντας τα φώτα πριν από εκείνους. Μπορώ να φροντίζω το σπίτι, να ποτίζω τα φυτά. Μου ζήτησαν να ενορχηστρώσω την ατμόσφαιρα του ραντεβού, βρίσκοντας ακριβώς το σωστό τραγούδι για την κατάλληλη στιγμή» περιέγραψε.
«Πόσο όμως θέλουμε αυτά τα συστήματα να μας παρακινούν και να μας κατευθύνουν, πώς θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη, ώστε να μπορεί πραγματικά να είναι ένα δημιουργικό εργαλείο και όχι απλώς κάτι που επιβάλλεται;» είπε.
Το θέατρο και το κοινό του είχαν πάντα καχυποψία για την τεχνολογία
Στο θέατρο υπάρχουν τρία συστατικά, ο ζωντανός οργανισμός, ο ηθοποιός επί σκηνής, ο συγγραφέας, το μέσον με το οποίο θα επικοινωνήσουμε που είναι το κείμενο, συνήθως μία φανταστική ιστορία και υπάρχει και το κοινό, τόνισε η ηθοποιός Στεφανία Γουλιώτη.
«Μου αρέσει να λέω και να σκέφτομαι ότι είμαστε τρεις άνθρωποι, ακόμα κι αν το κοινό είναι χιλιάδες. Σκέφτομαι λοιπόν τι είναι αυτό που μας φέρνει και τους τρεις μαζί κοντά. Για μένα ξεκινάει από ένα μεγάλο μυστήριο, δηλαδή ξεκινάει από την έμπνευση του συγγραφέα, ο οποίος ξεκινάει με κάτι που δεν καταλαβαίνει. Ταυτόχρονα υπάρχει το κοινό το οποίο θέλει να πάει να δει κάτι για να ταυτιστεί, γιατί κι εκείνο κάτι δεν καταλαβαίνει. Και ταυτόχρονα υπάρχει ο ηθοποιός που μάλλον διάλεξε αυτή τη δουλειά, γιατί κι αυτός κάτι δεν καταλαβαίνει. Άρα έχουμε μια συνάντηση μέσα από ένα “δεν ξέρω” μέσα από ένα μυστήριο, κάτι που μας απασχολεί σε σχέση με τη ζωή, με τον θάνατο, με τον έρωτα, με την ηθική, με το ο,τιδήποτε, μας είναι άγνωστο, μας είναι απρόβλεπτο» επισήμανε η ηθοποιός.
«Εδώ λοιπόν ξεκινάει για μένα το κομμάτι της ηθικής, της σχέσης, της πρακτικής του θεάτρου και των μηχανών. Οι μηχανές έχουν την απάντηση. Οι μηχανές έχουν την επίλυση του προβλήματος στο δευτερόλεπτο. Όταν οι μηχανές λοιπόν ξέρουν, αναρωτιέμαι πώς ο αλγόριθμος θα καλύψει αυτό το κενό και θα με απομακρύνει από τον υπαρξιακό λόγο για τον οποίο ξεκίνησα να βγω στο θέατρο ή ξεκίνησα να παίζω θέατρο, ή ξεκίνησα να γράφω ένα θεατρικό έργο»υπογράμμισε.
Το θέατρο και οι παραστατικές τέχνες είχαν από πάντα μια καχυποψία, με την τεχνολογία. Το ίδιο καχύποπτο είναι και το κοινό. Γιατί χάνει το λάθος, τόνισε η Στεφανία Γουλιώτη.
Το σώμα έχει αρχίσει να χάνεται εδώ και καιρό
Ο εικαστικός καλλιτέχνης και σκηνοθέτης Γιώργος Δρίβας εκτίμησε ότι η τέχνη έχει περάσει από πολλά στάδια και έχει επηρεαστεί τόσο πολύ από την εκάστοτε τεχνολογία που το τι είναι ψεύτικο και τι είναι αληθινό συζητιόταν κάθε φορά σε όλη την ιστορία της τέχνης.
«Αν κανείς ψάξει τις συζητήσεις που γίνονταν, όταν προέκυψε το Photoshop που είναι περίπου 20, 25, 30 χρόνια πριν, ήταν πολύ παρόμοιες με τις σημερινές, αν η φωτογραφία με το Photoshop είναι κανονική φωτογραφία, αν ο φωτογράφος που το χρησιμοποιεί θεωρείται φωτογράφος» σημείωσε. Το σώμα έχει αρχίσει να χάνεται εδώ και καιρό.
Το θέμα που προκύπτει με τη χρήση της ΤΝ, σύμφωνα με τον κ. Δρίβα, είναι ότι το σώμα έχει αρχίσει να χάνεται εδώ και καιρό. «Δεν φταίει η ΤΝ μόνο, φταίει και το ίντερνετ πολλά πράγματα τα κάνω, ψηφιακά. Υπάρχει μια αποσωματοποίηση των κοινωνιών όλο και περισσότερο. Το ότι δεν θα χρειάζεται να πάω για γύρισμα και να μην έχω αυτή τη συλλογική χημεία, το ότι θα κάνω την ταινία μόνος μου είναι ένα θέμα. Θα είναι μια καλή ταινία ενδεχομένως, θα είναι μια διαφορετική ταινία σίγουρα και δεν θα γίνει από 30 σώματα, θα γίνει από ένα.
Τόνισε ακόμη ότι αισθάνεται πως βρισκόμαστε στην αρχή της μετα- ανθρωπόκαινου εποχής και αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι δεν είμαστε απαραίτητα οι καλύτεροι του πλανήτη, ούτε οι πιο έξυπνοι και αυτό είναι που μας έχει φέρει σε μια ανησυχία.
Στόχος της εκδήλωσης είναι να βρούμε ορισμένες απαντήσεις στα ερωτήματα «πώς μας επηρεάζει η Τεχνητή Νοημοσύνη, τι πρέπει να προσέξουμε, πώς μπορούμε να συνυπάρξουμε» ανέφερε η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό.
«Θέλουμε να πυροδοτήσουμε μία συζήτηση σε σχέση με την ΤΝ και πως η ΤΝ που μπορεί να ειναι καταλύτης θετικών εξελίξεων. Πρέπει να το δούμε με έναν τρόπο που θα έχει επίδραση θετική στην καθημερινότητά μας και να συζητήσουμε για το πάντρεμα τεχνολογίας και τέχνης για να μπορέσουν να υπάρξουν αποτελέσματα που θα βοηθήσουν τον δημιουργό και όχι να τον αντικαταστήσουν» υπογράμμισε ο Δημήτρης Μιχαλάκης, executive Director OTE Group, Corporate Communications, Sustainability and Channel Productions.
Το masterclass AI and ART EXPERIENCE powered by TELEKOM διοραργανώθηκε στο πλαίσιο του αφιερώματος του Φεστιβάλ «ΑΙ, μια αναπόδραστη νοημοσύνη».
Κατερίνα Γιαννίκη
