«Ελλειμματική» χαρακτήρισε τη σημερινή διπλωματία ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και κάλεσε τους κυβερνώντες να επανέλθουν σε πρωτοβουλίες παρελθόντων ετών και κυβερνήσεων – Το Κυπριακό θύμα της «θεωρίας των χαμένων ευκαιρίων»
Επισημάνσεις από την εμπειρία του σε διάφορα πόστα στο χαρτοφυλάκιο της διπλωματίας μοιράστηκε κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο του Βήματος για τα 50 χρόνια Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής, ο Νίκος Κοτζιάς, τόσο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις όσο και για το Κυπριακό, «το αγαπημένο του», όπως το χαρακτήρισε, θέμα.
«Ζούμε σε μια περίοδο μεγάλων κρίσεων. Έχουμε την κρίση Ουκρανίας – Ρωσίας, την άδικη επέμβαση της Ρωσίας. Έχουμε την αποσταθεροποίηση της Βοσνίας, από όπου μπορούν να κατρακυλήσουν κρισιακά φαινόμενα προς τον Νότο. Έχουμε στη Μέση Ανατολή τη σύγκρουση που δείχνει να επεκτείνεται και αλλάζει τους συσχετισμούς. Σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία εμφανίζεται να έχει δυναμώσει γεωπολιτικά. Αλλά η πείρα μου, μου λέει ότι έχει δυναμώσει και διπλωματικά. Όταν παγώνουν οι σχέσεις με την Τουρκία, μεγαλώνει η επιθετικότητά της», εκτίμησε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και παρακάλεσε τους κυβερνώντες να επανέλθουν σε πρωτοβουλίες παρελθόντων ετών και κυβερνήσεων, όπως της Ρόδου, για την προστασία των θρησκευτικών μειονοτήτων.
Ειδικά για τη διπλωματία, ο κ. Κοτζιάς διέγνωσε έλλειμμα σήμερα, καθώς δεν ενεργοποιεί κάποιους όρους, όπως για την περίπτωση προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, που, όπως είπε «δεν μπορούμε να πάμε έχοντας πάνω από το κεφάλι μας το casus belli», όχι δηλαδή υπό το βάρος εργαλείων αμφισβήτησης, καθώς επίσης να ορίσουμε αιγιαλίτιδες ζώνες, αφού δεν μπορούν να οριστούν με δικαστικές αποφάσεις.
Οι τέσσερις βασικές στρατηγικές της Τουρκίας
Σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η γείτονα χρησιμοποιεί τέσσερις βασικές στρατηγικές στις σχέσεις της με την Ελλάδα:
- την αναθεωρητική, αλλά με την ιδιαιτερότητα ότι ο αναθεωρητισμός της Άγκυραε επανέρχεται, με αιτήματα που συνδέοονται με την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας και αποικιοκρατίας
- την προσπάθεια της να μετατρέψει την Ελλάδα – όχι με πόλεμο – σε μικρό θεσμικό εταίρο: «θέλει να θυμόμαστε ότι εμείς είμαστε ο junior κι εκείνη ο senior»
- την φινλανδοποίηση της Ελλάδας, έχοντας την αντίληψη ότι για να εξασκήσουμε τα δικαιώματα μας, πρέπει πρώτα αυτά να γίνουν αποδεκτά από εκείνη (αιγιαλίτιδα, ελληνικά νησιά ΑΟΖ)
- την υποχωρητικότητα που αντί να τη σπάσουμε με την υπεροχή διεθνούς δικαίου αφήνουμε να υπάρχει κι έτσι η Τουρκία να εξασκεί τέτοια κυριαρχικά δικαιώματα
Το Κυπριακό
Ιδιαίτερα για το Κυπριακό ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι πρέπει να διατηρήσουμε την επιτυχία των διαπραγματεύσεων του Κραν Μοντανά, καθώς είναι «άλλο λύση και άλλο ρύθμιση νομιμοποίησης μιας σχέσης. Στο Κυπριακό συχνά κινδυνεύσαμε να θεωρήσουμε ως λύση κάποιες ρυθμίσεις που νομιμοποιούσαν τα τετελεσμένα.
Πολλές από τις ευκαιρίες για την επίλυση του Κυπριακού τις απέρριψαν οι Τούρκοι, δεν χρειάζεται να τις πάρουμε πάνω μας. Κάτω από την θεωρία των χαμένων ευκαιριών, εξαφανίστηκαν, λόγω των αναίτιων υποχωρήσεων, σημαντικά ζητήματα που κέρδισε η Κύπρος, όπως επί Γιάννου Κρανιδιώτη την ένταξη στην ΕΕ και τις καλύτερες συμφωνίες για τις ΑΟΖ»
