Τι να σκέφτονταν πράγματι το ζεύγος των Αμερικανών ιεραποστόλων, Τζων και Φάννυ Χιλ όταν αντίκρισαν την Τήνο τον Δεκέμβριο του 1830, στην πρώτη τους ιεραποστολή στο εξωτερικό;
Τι να σκέφτονταν πράγματι το ζεύγος των Αμερικανών ιεραποστόλων, Τζων και Φάννυ Χιλ όταν αντίκρισαν την Τήνο τον Δεκέμβριο του 1830, στην πρώτη τους ιεραποστολή στο εξωτερικό; Τη συναρπαστική ιστορία και το εκπαιδευτικό έργο των δύο διαμαρτυρόμενων ιεραποστόλων που ίδρυσαν την ξακουστή Σχολή Χιλλ αφηγείται το βιβλίο «Εκπαιδεύοντας παιδιά στη Μετεπανασταστική Αθήνα» (έκδοση Ευρασία) με επίκεντρο τα ημερολόγια του Τζων και της Φάννυ Χιλλ, τα οποία βρίσκονται στο ιστορικό αρχείο της Σχολής Χιλλ. Φωτογραφίες και άλλα πολύτιμα τεκμήρια δίνουν το γενικότερο πλαίσιο της εποχής στο οποίο κινήθηκαν και επηρέασαν την νεοελληνική εκπαίδευση στα πρώτα βήματα του νεοελληνικού κράτους.
Πρόκειται για τη συνάντηση δύο διαφορετικών κόσμων, από τη μία το ζεύγος Χιλλ, των οποίων η ιεραποστολή εγγράφεται στη μεγάλη θρησκευτική εξόρμηση της Επισκοπικής Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο και ιδίως στην Ανατολή, και από την άλλη, αντιλήψεις και νοοτροπίες του ορθόδοξου χριστιανικού πληθυσμού, ενός εθνικού κράτους που μόλις είχε απελευθερωθεί και είχε έρθει η ώρα να ορίσει τις διαδρομές του στο μέλλον, επισημαίνει ο ιστορικός Βαγγέλης Καραμανωλάκης στην εισαγωγή του, πολύτιμη για τους ερευνητές και όχι μόνο.
Μετά το πολύμηνο ταξίδι τους από τις ΗΠΑ στη μακρινή Ελλάδα, οι Χιλλ πέρασαν τα υπόλοιπα χρόνια τους αφιερωμένα στη χριστιανική πίστη και την εκπαίδευση, με μεγαλύτερο δημιούργημα τους τη Σχολή τους. Αρχικά με φιλανθρωπική λειτουργία και ενίσχυση από τη μητρική ιεραποστολική εταιρεία και δωρεές από τις ΗΠΑ, στη συνέχεια με δίδακτρα για να μετεξελιχθεί στο πρώτο ιδιωτικό Ανώτερο Παρθεναγωγείο στην Αθήνα για τα κορίτσια των μεσαίων και ανώτερων αστικών στρωμάτων.
Ο Τζων Χένρυ Χιλλ, 39 ετών, γόνος εύπορης οικογένειας της Νέας Υόρκης, σπούδασε στο King’s College (μετέπειτα Columbia), πρώην υπάλληλος σε τράπεζα και κατόπιν, αφού παρακολούθησε Θεολογικό Σεμινάριο με σκοπό να προετοιμαστεί να υπηρετήσει ιεραπόστολος στο εξωτερικό, χειροτονήθηκε κληρικός της Επισκοπικής Εκκλησίας, τον Ιούνιο του 1830. Παντρεύτηκε την Φράνσις Μαρία Μάλλιγκαν (χαϊδευτικά «Φάννυ»), 31 ετών από τη Νέα Υόρκη, κατηχήτρια στην Επισκοπική Εκκλησία, κόρη γνωστού δικηγόρου και μέλους της νεοϋορκέζικης ελίτ.
O Τζων και η Φάννυ Χιλλ έστησαν το 1831 το σχολείο τους στην Αθήνα, μια πόλη κατεστραμμένη από τον πόλεμο, αρχικά στο υπόγειο ενός τούρκικου πύργου στους Αέρηδες, στην Πλάκα.
Στο κτίριο όπου εδρεύει και σήμερα η Σχολή Χιλλ, στην οδό Ναυάρχου Νικοδήμου και Θουκυδίδου στην Πλάκα, μετακινήθηκαν το 1835, όταν ο Βρετανός φιλέλληνας Τσαρλς Μπρέισμπριτζ νοίκιασε το κτίριο το οποίο ήταν κατασκευασμένο για σχολείο, δίνοντας νέα ώθηση στην εκπαιδευτική αποστολή των ιεραποστολών.
Στο βιβλίο και στα ημερολόγια των Χιλλ διαβάζουμε επίσης για τα «Χίλλεια» όπως έμειναν γνωστά τα επεισόδια αμφισβήτησης και κριτικής του διαμαρτυρόμενου ιεραποστολικού έργου τους. Οπως σημειώνει ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης «παρά την διαλλακτική τους στάση , οι Χιλλ δεν γλίτωσαν ούτε την κριτική ούτε τις επιθέσεις. Το 1842 κατηγορήθηκαν από την ρωσόφιλη εφημερίδα Αιών για προσηλυτισμό και απόπειρα ένωσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας με την Επισκοπική. Η συνέχιση κριτικής από τον Αιώνα, οδήγησε, τουλάχιστον σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εφημερίδας, στην απόφαση της κυβέρνησης να εξουσιοδοτήσει την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας να διερευνήσει τις καταγγελίες. Συγκροτήθηκε ειδική επιτροπή από τη Σύνοδο, η οποία προχώρησε σε ανακρίσεις μαθητριών της Σχολής. Οι Χιλλ εξακολουθούσαν να έχουν τους υποστηρικτές τους, γονείς παιδιών που φοιτούσαν στη Σχολή Χιλλ. Ανάμεσα τους σημαίνουσες προσωπικότητες της εποχής απέστειλαν επιστολή αναγνώρισης του εκπαιδευτικού έργου των ιεραποστόλων. Τελικά, η επιτροπή αποφάσισε την απόρριψη των κατηγοριών. Τα “ Χίλλεια”, όμως, όπως ονομάστηκαν τα επεισόδια είχαν ήδη ρίξει βαριά τη σκιά τους στο σχολείο». Απογοητευμένοι οι ιδρυτές τους οδηγήθηκαν στο κλείσιμο της Σχολής και την παραχώρηση του κτιρίου στην Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία που είχε ιδρυθεί το 1836, διεκδικώντας την πρωτοκαθεδρία έναντι των Διαμαρτυρόμενων και ιδίως της Σχολής Χιλλ, στη γυναικεία εκπαίδευση. Στις αρχές του 1853 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία μετακινήθηκε στο ιδιόκτητο κτίριο της, στο Αρσάκειο και οι Χιλλ αποφάσισαν να ξανανοίξουν το κτίριο τους στην Πλάκα, ξεκινώντας μια νέα εποχή για τη Σχολή Χιλλ.
Νατάσσα Δομνάκη
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ
