Αξιολόγηση και μπόνους στο Δημόσιο

Νέο σύστημα αξιολόγησης στο Δημόσιο και παροχή ανταμοιβής των δημοσίων υπαλλήλων που επιτυγχάνουν συγκεκριμένους στόχους (μπόνους παραγωγικότητας) περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από τον αρμόδιο υπουργό Μάκη Βορίδη.
Το νομοσχέδιο φέρει τον τίτλο: «Σύστημα στοχοθεσίας, αξιολόγησης και ανταμοιβής για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και άλλες διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα» και θα είναι αναρτημένο στον διαδικτυακό τόπο της Ανοιχτής Διακυβέρνησης (www.opengov.gr) για σχόλια και παρατηρήσεις έως και τις 24 Μαΐου.
Σε αυτό προβλέπονται επίσης η δημιουργία ενιαίου πλαισίου δεξιοτήτων για το σύνολο των διαδικασιών του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης, εισάγεται ο θεσμός του συμβούλου ανάπτυξης ανθρωπίνου δυναμικού και καθιερώνεται το Κοινό Πλαίσιο Αξιολόγησης, με βάση το οποίο θα αυτοαξιολογούνται οι δημόσιες υπηρεσίες.
Προβλέπεται ειδικότερα η καθιέρωση ενός συστήματος κινήτρων και ανταμοιβής της παραγωγικότητας, συνολικού ετήσιου ύψους 35 εκατ. ευρώ. Η ανταμοιβή μπορεί να φτάσει έως και το 15% του αθροίσματος του ετήσιου βασικού μισθού και του επιδόματος θέσης ευθύνης κάθε υπαλλήλου, δεν συμψηφίζεται με την προσωπική διαφορά και υπόκειται στις ασφαλιστικές εισφορές και λοιπές κρατήσεις των πρόσθετων αποδοχών.
Το μέτρο αφορά:
Α. Τους πολιτικούς υπαλλήλους και το ένστολο προσωπικό του δημοσίου τομέα, οι οποίοι, λόγω αρμοδιότητας, υλοποιούν συγκεκριμένους στόχους των ετήσιων σχεδίων δράσης των υπουργείων, που εγκρίνονται κάθε Δεκέμβριο από το Υπουργικό Συμβούλιο (συνολική δαπάνη 20.000.000 ευρώ ανά έτος).
Β. Τους υπαλλήλους που εμπλέκονται σε έργα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και στην υλοποίηση έργων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, τους υπαλλήλους της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων-Αποκεντρωμένων Μονάδων Κρατικών Ενισχύσεων, των ειδικών υπηρεσιών του ΕΣΠΑ και του Στρατηγικού Σχεδίου για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και της κεντρικής υπηρεσίας της Μονάδας Οργάνωσης της Διαχείρισης των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων ΑΕ, των τεχνικών υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού και των γενικών διευθύνσεων Οικονομικών Υπηρεσιών των υπουργείων ευθύνης και των φορέων χρηματοδότησης, εφόσον εμπλέκονται σε έργα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και στην υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμμάτων (συνολική δαπάνη 10 εκατ. ευρώ ανά έτος).
Γ. Το προσωπικό των γενικών διευθύνσεων Οικονομικών Υπηρεσιών των υπουργείων, του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, καθώς και στις λοιπές υπηρεσίες και φορείς, που εποπτεύονται ή υπάγονται στο υπουργείο Οικονομικών, με βάση την επίτευξη συγκεκριμένων ποσοτικών στόχων που καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών για κάθε υπηρεσία.
Οι ποσοτικοί στόχοι σχετίζονται ενδεικτικά με τη δημοσιονομική και ταμειακή διαχείριση, τον έλεγχο και τα αποτελέσματα, τον προγραμματισμό και τον έλεγχο δαπανών, την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, την επεξεργασία σημαντικού αριθμού κανονιστικών πράξεων δημοσιονομικού περιεχομένου, την επεξεργασία αιτημάτων επί κρατικών εγγυήσεων και εν γένει ποσοτικούς στόχους συνδεόμενους με την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής (συνολική δαπάνη 5 εκατ. ευρώ ανά έτος).
Προβλέπεται, επιπλέον, προσωρινό σύστημα ανταμοιβής για τους δικαστικούς υπαλλήλους, οι οποίοι υλοποιούν συγκεκριμένους στόχους στο πλαίσιο της εφαρμογής των προβλέψεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Η ανταμοιβή υπολογίζεται επί του βασικού μισθού και του επιδόματος θέσης ευθύνης και μπορεί να καταβάλλεται από την 1η.1.2023 μέχρι την 31.12.2025. Η συνολική δαπάνη φτάνει τα 11 εκατ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στο νέο σύστημα αξιολόγησης καταργείται η βαθμολογία για τους υπαλλήλους, καθώς στην πράξη αποδείχτηκε προσχηματική με την πλειοψηφία των αξιολογούμενων να λαμβάνει υψηλή βαθμολογία μεταξύ 75% – 89%. Δεν προβλέπονται, πάντως, συνέπειες για υπαλλήλους με χαμηλή απόδοση. Οι προϊστάμενοι θα βαθμολογούνται από το 1 έως το 5 με βάση την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί σε επίπεδο οργανικής μονάδας.
Η διαδικασία αξιολόγησης τόσο των υπαλλήλων όσο και των προϊσταμένων πραγματοποιείται σε τρία διαδοχικά στάδια με αντίστοιχες συναντήσεις αξιολογητή και αξιολογούμενου κάθε Ιανουάριο, Μάιο και Δεκέμβριο.
Ο αξιολογούμενος έχει δικαίωμα να ασκήσει ένσταση ενώπιον της Επιτροπής Εποπτείας Αξιολόγησης που συστήνεται σε κάθε υπουργείο και που θα αποτελείται από ένα μέλος του ΑΣΕΠ, ένα μέλος από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και ένα μέλος από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.
Το εν λόγω νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου δεξιοτήτων, το οποίο θα αποτελέσει τη βάση για όλες τις διαδικασίες του ανθρώπινου δυναμικού στη δημόσια διοίκηση, όπως στη διαδικασία επιλογής προσωπικού, επιλογής προϊσταμένων, αξιολόγηση κ.λπ.
Το ενιαίο πλαίσιο δεξιοτήτων περιλαμβάνει τις ακόλουθες δεξιότητες: α) πολιτοκεντρικότητα, β) ομαδικότητα, γ) προσαρμοστικότητα, δ) προσανατολισμός στο αποτέλεσμα, ε) οργάνωση και προγραμματισμός, στ) επίλυση προβλημάτων και δημιουργικότητα, ζ) επαγγελματισμός και ακεραιότητα, η) διαχείριση γνώσης και θ) ηγετικότητα.
Ο θεσμός του Συμβούλου Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού εισάγεται σε κάθε υπουργείο (εκτός από τα υπουργεία Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας, Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής), σε ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, σε αυτοτελείς υπηρεσίες, σε αποκεντρωμένες διοικήσεις, σε ΝΠΔΔ και σε ΝΠΙΔ που ανήκουν στη Γενική Κυβέρνηση και σε ανεξάρτητες αρχές.
Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του είναι η συμβουλευτική συνδρομή και υποστήριξη στο προσωπικό ιδίως σε θέματα εφαρμογής του συστήματος αξιολόγησης και των σχεδίων ανάπτυξης των υπαλλήλων και των προϊσταμένων.
Τέλος, καθιερώνεται το Κοινό Πλαίσιο Αξιολόγησης (ΚΠΑ), με βάση το οποίο θα αυτοαξιολογούνται οι δημόσιες υπηρεσίες. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, πρόκειται για πρότυπο που εντάσσεται στη διοίκηση ολικής ποιότητας και χρησιμοποιείται για την αυτοαξιολόγηση των οργανώσεων του δημοσίου τομέα, μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης για την ανάλυση της λειτουργίας και απόδοσής τους, με σκοπό την ενίσχυση της διοικητικής τους ικανότητας.
Οι φορείς που επιθυμούν να λάβουν πιστοποίηση ορθής και ολοκληρωμένης εφαρμογής του ΚΠΑ υποβάλλουν σχετικό αίτημα στο υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο απονέμει διακρίσεις για εξαιρετικές επιδόσεις στις τρεις από τις υποψήφιες δημόσιες οργανώσεις με τις υψηλότερες βαθμολογίες.
Απόστολος Μιχαλούδης