Μετά τη φωτιά, οι πλημμύρες

Η επόμενη ημέρα στις καμένες περιοχές της Βορειοανατολικής Αττικής και της Εύβοιας θα είναι δύσκολη. Η έλευση του χειμώνα και το ενδεχόμενο έντονων βροχοπτώσεων απαιτούν γρήγορη αντιμετώπιση με κατάλληλα έργα, έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες πλημμυρικών φαινομένων.
Η πύρινη λαίλαπα που έχει κάψει -και συνεχίζει να καίει- εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους σε περιοχές της βορειοανατολικής Αττικής και στην Εύβοια αναμένεται να προκαλέσουν νέο «πονοκέφαλο» στην Πολιτεία και τους κατοίκους, όταν θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενες έντονες βροχοπτώσεις και πλημμυρικά φαινόμενα.
Τα δένδρα, εκτός από το φυσικό κάλλος και το οξυγόνο που προσφέρουν, αποτελούν το «δίχτυ» που συγκρατεί το χώμα και τα φερτά υλικά, διατηρώντας μια μοναδική ισορροπία τόσο εντός του δάσους όσο και έξω από αυτό.
Στις περιοχές της βορειοανατολικής Αττικής η πυρκαγιά προκάλεσε τεράστια ζημιά και όπως εξηγεί στο Sputnik ο δρ. Μιχάλης Διακάκης, επιστημονικός συνεργάτης του ΕΚΠΑ και ερευνητής σε θέματα φυσικών καταστροφών, «οι καμένες εκτάσεις εντάσσονται στα συστήματα δύο ποταμών».
«Το ένα ποτάμι είναι ο Κηφισός και συγκεκριμένα στις εκτάσεις που έχουν καεί και που αποστραγγίζονται από κάποιους παραπόταμους του Κηφισού, δηλαδή το βόρειο άκρο της λεκάνης του Κηφισού. Η δεύτερη λεκάνη που επηρεάζεται, βρίσκεται νότια από τα Κιούρκα και την Ιπποκράτειο Πολιτεία η οποία αποστραγγίζεται προς τη λίμνη του Μαραθώνα. Αρα λοιπόν σε αυτές τις περιοχές στη βόρεια πλευρά του Κηφισού και προς τη λίμνη του Μαραθώνα είναι πιθανόν να έχουμε πλημμυρικά φαινόμενα, ξαφνικές πλημμύρες και πιθανόν και λασποροές, δηλαδή έντονη απορροή νερών μαζί με φερτά υλικά και στάχτη» εξήγησε ο κ. Διακάκης, επισημαίνοντας ότι αυτή είναι η «πρώτη εκτίμηση».
Εκτιμά ότι «θα επιβαρυνθεί ο Κηφισός» από πλευράς πλημμυρικού κινδύνου «και θα δημιουργήσει φαινόμενα υδρογεωμορφολογικά, όπως κατολισθήσεις και λασποροές, τοπικά εκεί που είναι η καμένη έκταση».
«Κυρίως στην πλευρά του Κρυονερίου και δευτερευόντως στην Ιπποκράτειο Πολιτεία και στις Αφίδνες» τόνισε.
«Προς τη λίμνη του Μαραθώνα η πρώτη εκτίμηση είναι ότι δεν επηρεάζονται πολύ έντονα από πλευράς πλημμυρών -όχι γιατί δεν θα γίνουν πλημμύρες- αλλά γιατί δεν υπάρχουν πυκνές ανθρώπινες υποδομές» συμπλήρωσε ο κ. Διακάκης.
Πώς θα μειωθεί ο κίνδυνος για πλημμύρες;
Τι πρέπει να γίνει άμεσα όμως προκειμένου να εξαλειφθεί ή έστω να μειωθεί ο κίνδυνος να πλημμυρίσουν κατοικημένες περιοχές;
«Καταρχάς, θα πρέπει να γίνει μια μελέτη για το πού θα πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις. Γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε φαραωνικά έργα παντού, αλλά θα πρέπει να κάνουμε έξυπνα και μικρά έργα στις κατάλληλες θέσεις έτσι ώστε να βοηθήσουμε το περιβάλλον αλλά και να μπορέσουμε να αποτρέψουμε και τη διάβρωση και την απομάκρυνση του εδαφικού μανδύα που εκεί θα αναγεννηθούν τα φυτά στο μέλλον. Να κάνουμε αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα έτσι ώστε -όσο μπορούμε- να αποτρέψουμε τα πλημμυρικά και κατολισθητικά φαινόμενα και τα φαινόμενα λασποροών» είπε ο κ. Διακάκης.
Πρόσθεσε ότι η μελέτη και τα έργα θα πρέπει να ξεκινήσουν γρήγορα «από την ώρα που θα σβήσει η φωτιά», ενώ εκτός από τα δομικά έργα θα πρέπει να γίνουν και τα λεγόμενα «μη δομικά» όπως «η ενημέρωση των κατοίκων για τους κινδύνους που μπορεί να έχουμε από εδώ και στο εξής», αλλά και η τοποθέτηση (εάν κρίνεται απαραίτητο ότι ταιριάζει στην περιοχή) συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης.
Τι συμβαίνει στην Εύβοια
Στην Εύβοια το σκηνικό είναι διαφορετικό, όπως εξηγεί ο ερευνητής των φυσικών καταστροφών.
«Στην Εύβοια υπάρχει μια μεγαλύτερη ποικιλομορφία υπό την έννοια ότι υπάρχουν λεκάνες απορροής και περιοχές που έχουν καεί στις οποίες θα αναμένουμε έντονα φαινόμενα πλημμυρών και κατολισθήσεων. Ομως εδώ έχουμε κάποιες περιοχές που δεν είναι έντονα κατοικημένες. Για παράδειγμα υπάρχουν ρέματα τα οποία τα φοβόμαστε, αλλά αποστραγγίζουν μια μεγάλη περιοχή κατευθείαν στη θάλασσα χωρίς να παρεμβάλλεται η ανθρώπινη παρουσία. Αρα εκεί θα έχουμε μια έντονη επίπτωση στο περιβάλλον και πιθανόν και στο θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά δεν αναμένουμε σε όλες τις περιοχές να έχουμε επιπτώσεις στον άνθρωπο» ανέφερε.
Ο κ. Διακάκης επισημαίνει ότι κάποιες περιοχές μπορεί να έχουν επιπτώσεις όπως τα Βασιλικά και Ιστιαία «αλλά ακόμα δεν μπορούμε να τις πούμε σιγουριά γιατί θα πρέπει να γίνει μια ανάλυση πολύ συστηματική αφού τελειώσει η πυρκαγιά».