Έφυγε από τη ζωή ο αρχαιολόγος Στέφανος Μίλλερ

Πέθανε, σε ηλικία 79 ετών, ο σπουδαίος φιλέλληνας αρχαιολόγος Στέφανος Γκ. Μίλλερ, που ανέσκαψε και ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας, ενώ υπήρξε και η ψυχή της Αναβίωσης των Νέμεων Αγώνων.
Ο Στέφανος Γκ. Μίλλερ γεννήθηκε στο Γκόσεν της Ιντιάνα των ΗΠΑ το 1942. Ολοκλήρωσε το πρώτο πτυχίο του στα Αρχαία Ελληνικά στο Κολλέγιο Γουάμπας και το διδακτορικό του στην Κλασική Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Μετά από ανασκαφές σε διάφορες τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένης της Ολυμπίας και της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών, ξεκίνησε τις δικές του ανασκαφές στη Νεμέα το 1973.
Κατά τα χρόνια της εργασίας του στη Νεμέα, όχι μόνο διηνήργησε ανασκαφές που έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως το Στάδιο όπου διεξάγονταν τα Νέμεα, αλλά δημιούργησε και αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε αρχαιολογικό μουσείο και οργάνωσε την έκθεσή του, ενώ ξεκίνησε και την αναστήλωση του αρχαίου Ναού του Δία. Ταυτόχρονα, υπηρετούσε ως καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, με εξαίρεση τα έτη 1982-1987, όταν διετέλεσε διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα. Δημοσίευσε πολλά βιβλία και άρθρα σχετικά με τις ανακαλύψεις του στη Νεμέα, όπως π.χ. το «Nemea II: The Early Hellenistic Stadium» (University of California Press 2001), καθώς και άλλα, όπως τα «The Prytaneion: Its Function and Architectural Form» (U.C. Press 1978), «Arete: Greek Sports from Ancient Sources» (U.C. Press 2004), «Ancient Greek Athletics» (Yale University Press 2004) και «The Berkeley Plato». (U.C. Press 2009). Το 2020 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καπόν το δίτομο βιβλίο «Η Νεμέα και εγώ» (επίσης στα αγγλικά «Nemea and Me»), όπου ο συγγραφέας παρουσιάζει τα 46 χρόνια των αρχαιολογικών ανακαλύψεών του, έρευνας, όπως και αδιάκοπων προσπαθειών για την ανάδειξη και προστασία της αρχαίας Νεμέας.
Είχε ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε τιμηθεί ως Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και είχε αναγνωριστεί ως «Πρόσωπο της Εβδομάδας» από το αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι ABC το 2004. O Στέφανος Μίλλερ είχε πολιτογραφηθεί Έλληνας υπήκοος.
Συλλυπητήρια της υπουργού Πολιτισμού
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε για την απώλεια του Στέφανου Μίλλερ: «Με την απώλεια του Στέφανου Μίλλερ, η αρχαιολογική έρευνα χάνει έναν σπουδαίο, αφοσιωμένο επιστήμονα και η Ελλάδα έναν μεγάλο φίλο. Ο Στέφανος Μίλλερ αφιέρωσε τη ζωή και το έργο του στην ανακάλυψη και στην ανάδειξη των θησαυρών της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ανασκαφική του έρευνα στη Νεμέα, το διδακτικό του έργο, η θητεία του ως Διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, χαρακτηρίζονταν πάντοτε από ένα σημαντικό όραμα, την παράλληλη πορεία της επιστήμης με την αναπτυξιακή διάσταση του Πολιτισμού. Αποχαιρετούμε τον Στέφανο Μίλλερ με θλίψη. Όλοι όσοι τον γνωρίσαμε και συνεργαστήκαμε μαζί του, κρατούμε στη μνήμη μας με σεβασμό και εκτίμηση την επιστημονική του λαμπρότητα, την ανθρωπιά και την προοδευτική του σκέψη».
Κυρ. Μητσοτάκης για τον θάνατο του Στέφανου Μίλλερ: «Αγάπησε βαθιά τους ανθρώπους και τον πολιτισμό της σύγχρονης Ελλάδας»
Την αφοσίωσή του στις οικουμενικές αξίες της κλασικής Ελλάδας και την ανυπόκριτη αγάπη του Στέφανου Μίλλερ για τη χώρα μας, εξήρε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δήλωσή του, για τον θάνατο του διακεκριμένου και διεθνούς φήμης αρχαιολόγου, ο οποίος έφερε στο φως τις αρχαιότητες της Νεμέας.
«Αγάπησε την Ελλάδα, λάτρεψε τη Νεμέα, έφερε στο φως τους θησαυρούς της» είπε ο πρωθυπουργός για τον Στέφανο Μίλλερ, και προσέθεσε: «Ταυτισμένος με την ανάδειξη των αρχαιοτήτων της Νεμέας, στις ανασκαφές της οποίας αφιέρωσε τέσσερις δεκαετίες, ο Στέφανος Μίλλερ αγάπησε βαθιά τους ανθρώπους και τον πολιτισμό της σύγχρονης Ελλάδας.
Έγινε Στέφανος από Στήβεν πολύ πριν η Πολιτεία του αποδώσει τιμητικά την ελληνική υπηκοότητα το 2005. Είχα τη χαρά και την τιμή να συναντηθώ μαζί του στη Νεμέα τα τελευταία χρόνια. Να θαυμάσω την αφοσίωσή του στις οικουμενικές αξίες της κλασικής Ελλάδας. Και να μοιραστώ την ανυπόκριτη αγάπη του για τη χώρα μας.
Τον αποχαιρετούμε ως έναν δικό μας άνθρωπο, ως έναν συμπολίτη μας».
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ