Χαμός για τον Πικάσο: «Διεθνώς ρεζίλι, ευτυχώς που δεν σκίστηκε» – Ερωτήματα και για την ταυτοποίηση

Αντικρουόμενες εκδοχές ακούσαμε από τους αρμοδίους, ενώ ερωτηματικά προκαλεί η παντελής απουσία της διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης από την τραγελαφική παρουσίαση του κλαπέντος πίνακα του Πικάσο, που έκανε τον γύρο του κόσμου με σκωπτικά σχόλια.
Θα μπορούσε να είναι σκηνή από ταινία των Monty Pythons ή του Mr. Bean. Είναι όμως η ίδια -αγρίως πιο απίθανη από οποιαδήποτε fiction- πραγματικότητα.
Ο κλεμμένος το Γενάρη του 2012 από την Εθνική Πινακοθήκη, Πικάσο, έργο που ο ίδιος ο ζωγράφος παρέδωσε στον διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, Μιλιέξ, στο Παρίσι, τον Μάιο του 1946 (κατόπιν προτάθηκε ως δωρεά στην Ελληνική Κυβέρνηση, αλλά δεν έγινε αποδεκτή διότι θεωρήθηκε «κομμουνιστικός δάκτυλος»), μετά την εύρεσή του και κατά την παρουσίασή του από την Αστυνομία, έπεσε κάτω, σαν ένα κοινό κομμάτι ξύλου! Για να επανέλθει στην ακατάλληλη τυχαία θέση που βρέθηκε ως λύση της τελευταίας στιγμής, με δυο χέρια που απλά τον γράπωσαν στον αέρα. Δεν ήταν χέρια ειδικού. Και δεν φορούσαν τα ειδικά γάντια που απαιτείται σε ανάλογες περιστάσεις.
Μπορεί το τρολάρισμα να διαπέρασε τα ελληνικά σύνορα, να έφτασε στα πέρατα του κόσμου και γνωστές εταιρείες να ανακάλυψαν το σπαρταριστό θέμα για τη νέα τους διαφήμιση.
Ερωτήματα για την ταυτοτοποίηση του Πικάσο
Αλλά η «ταμπακέρα» είναι άλλη, καθώς ερωτηματικά εγείρει το γεγονός ότι η παρουσίαση και οι δηλώσεις για την εύρεση του πίνακα έγιναν αποκλειστικά από τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη και την υπουργό Πολιτισμού. Απουσίαζε, με άλλα λόγια, ο εκπρόσωπος του φορέα στον οποίο ανήκει ο πίνακας, η Εθνική Πινακοθήκη, που ως νόμιμος ιδιοκτήτης του έργου, θα έπρεπε να παρίσταται στο πάνελ των δυο υπουργών και να έχει κάνει και την ταυτοποίηση-πιστοποίηση της γνησιότητας του έργου.
Κι όμως. Αντικρουόμενες είναι οι εκδοχές που ακούσαμε από τους αρμοδίους για το ποιος τελικά την έκανε την πιστοποίηση, μετά την τραγελαφική παρουσίαση του κλαπέντος έργου, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για τις συνθήκες που επαναποκτήθηκε (ήταν οι κατάλληλες ή του επέφεραν βλάβες) ακόμη και για την εγκυρότητα της ίδιας της ταυτοτοποίησής του.
Απευθυνθήκαμε στην Ελληνική Αστυνομία. Ο εκπρόσωπός της ήταν πολύ σαφής. Μας παρέπεμψε στο site της αστυνομίας στο χτεσινό Δελτίο Τύπου με τίτλο: Εξιχνίαση διακεκριμένης κλοπής από την Εθνική Πινακοθήκη – Δηλώσεις του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, στην υποενότητα «Για το ιστορικό της εξιχνίασης», σημειώνονται τα ακόλουθα:
«Εξιχνιάστηκε από το Τμήμα Εγκλημάτων κατά Ιδιοκτησίας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, η υπόθεση κλοπής πινάκων που είχε διαπραχθεί τον Ιανουάριο του 2012, από την Εθνική Πινακοθήκη και συνελήφθη 49χρονος ημεδαπός ως δράστης της. Ακολούθως οι πίνακες αναγνωρίσθηκαν από τον τότε Διευθυντή του Τμήματος Καλλιτεχνικής Συντήρησης και Έρευνας της πινακοθήκης, ο οποίος πιστοποίησε τη γνησιότητα τους».
Τι ακριβώς σημαίνει «τον τότε» δεν κατέστη σαφές. Επικοινωνήσαμε με την Εθνική Πινακοθήκη, προκειμένου να μιλήσουμε με κάποιον αρμόδιο, και επιπλέον με τον διευθυντή του Τμήματος Καλλιτεχνικής Συντήρησης και Ερευνας της Πινακοθήκης, για να μας περιγράψει την επαναπροσέγιση του έργου. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι λέξεις, δεν είχαμε λάβει απόκριση.
Στο μεταξύ, η υπουργός Πολιτισμού κα Μενδώνη σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΑ1 για την εύρεση του έργου του Πικάσο και το τραγελαφικό περιστατικό της πτώσης του, διατύπωσε μια άλλη εκδοχή για την ταυτοποίηση του έργου: «Η ταυτοποίηση έγινε από εμπειρογνώμονα με τον οποίο συνεργάζεται η αστυνομία». Επομένως, όχι από το τμήμα Συντήρησης και Ερευνας της Πινακοθήκης;
Τα λόγια της μας επιβεβαίωσαν και πηγές από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, σύμφωνα με τις οποίες υπάρχει υπηρεσία της ΕΛΑΣ, που «υπάγεται στην Ασφάλεια, και από εκεί ελέγχεται η γνησιότητα του έργου», όπως μας μετέφεραν, επιτείνοντας το κομφούζιο που έχει προκαλέσει η προχειρότητα με την οποία φέρεται πως αντιμετωπίζεται ένα κορυφαίο έργο τέχνης, από τις αρμόδιες αρχές. Στο μεταξύ, ο εκπρόσωπος της Αστυνομίας μάς είχε επισημάνει ότι υπηρεσία για τον έλεγχο έργων τέχνης η αστυνομία δεν διαθέτει! Τι ισχύει πραγματικά;
«Απορίας άξιο που δεν εμφανίστηκε η διευθύντρια της Πινακοθήκης»
Για τη διαδικασία που θα έπρεπε να έχουν ακολουθήσει τα συναρμόδια υπουργεία, απ’ το πρώτο λεπτό που βρέθηκε το έργο, και η οποία ακολουθείται σε ανάλογες περιπτώσεις από τα μεγάλα μουσεία του κόσμου, ρωτήσαμε τον καθ’ ύλην αρμόδιο, ιστορικό και κριτικό τέχνης, καλλιτεχνικό διευθυντή της δημοτικής Πινακοθήκης και πρώην καλλιτεχνικό διευθυντή του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, Ντένη Ζαχαρόπουλο, ο οποίος είχε εκλεγεί, μεταξύ άλλων, στο παρελθόν Γενικός Επιθεωρητής Καλών Τεχνών του Υπουργείου Πολιτισμού της Γαλλίας.
«Οταν βρίσκω ένα κλεμμένο έργο καλώ πάντα τον ιδιοκτήτη του, εν προκειμένω την κα Λαμπράκη-Πλάκα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, ενδεχομένως και την υπουργό Πολιτισμού, που ήταν Γ.Γ. στο υπουργείο Πολιτισμού, όταν έγινε η κλοπή και γνωρίζει την υπόθεση άριστα. Είναι απορίας άξιο που δεν εμφανίστηκε καθόλου η κα Λαμπράκη» μας απαντά ο ειδικός.
«Πάντα καλείς τον ιδιοκτήτη, μαζί με τον επιμελητή και τον συντηρητή του. Γιατί στην περίπτωση ενός έργου τέχνης δεν είναι «βρήκα ένα διαμάντι και καλώ τον εμπειρογνώμονα»», προσθέτει ο κ. Ζαχαρόπουλος. «Υπάρχει ένα επιστημονικό προσωπικό στην Πινακοθήκη που έπρεπε να έχει κληθεί από την πρώτη στιγμή της εύρεσης του έργου. Ενας εξ αυτών θα έπρεπε με ειδικά γάντια να κάνει και την παρουσίαση κι όχι άσχετοι αστυνομικοί. Προς Θεού, δεν φταίει ο αστυνομικός που το έκανε και του έπεσε το έργο. Του ζητήθηκε να το κάνει. Είναι σαν να του λένε να μεταφέρει έναν τραυματία, ενώ θα έπρεπε να το κάνει ένας τραυματιοφορέας. Υπάκουσε σε εντολές» υπογραμμίζει ο κ. Ζαχαρόπουλος.
«Ωστόσο, αυτό που είδαμε συνολικά να συμβαίνει με το έργο του Πικάσο, τον τρόπο που το εμφάνισαν, το πέσιμο, ήταν φάουλ και μας διασύρει ως χώρα».
Ο γνωστός ιστορικός και κριτικός τέχνης θεωρεί επιπρόσθετη παράλειψη το ότι δεν στάλθηκε ένα μήνυμα στον γιο του Πικάσο για την εύρεση του έργου.
«Ευτυχώς που το έργο δεν σκίστηκε όταν έπεσε» σχολιάζει. «Αν είχε τζάμι το κάδρο, είναι πολύ πιθανό να συνέβαινε ενώπιον των ματιών όλων μας. Μιλάμε για την απόλυτη απαξίωση κάθε πολιτιστικού θεσμού! Και το είδαμε να συντελείται από ποιον; Από την ίδια την υπουργό Πολιτισμού της χώρας. Γίναμε στην κυριολεξία ρεζίλι διεθνώς» καταλήγει.
Πηγή: Sputniknews, Ιωάννα Κλεφτόγιαννη