Με αφορμή τον εορτασμό των 80 χρόνων από την ίδρυση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, η Εναλλακτική Σκηνή παρουσιάζει την ημέρα της επετείου, στις 5 Μαρτίου 2020, την εμβληματική μετα-όπερα «Europeras 1 & 2» του πάπα της αβανγκάρντ Τζων Κέιτζ, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Πρόκειται για ένα καταιγιστικό παιχνίδι μνήμης, ένα καλειδοσκοπικό οπερατικό κολάζ από 105 άριες, 5 ντουέτα, 1.942 μουσικά αποσπάσματα από 64 όπερες, 14 τραγουδιστές, 12 βοηθούς σκηνής, 26 μουσικούς, 127 κοστούμια, 72 εικόνες αρχείου, 121 σκηνικά αντικείμενα, 101 αποσπάσματα ηχογραφήσεων, 112 σκηνές. Η διάρκεια του θεάματος ανέρχεται στα 135 λεπτά.
Το έργο «Europeras 1 & 2», που συνυπογράφουν η σκηνοθέτης και χορογράφος Ζωή Χατζηαντωνίου και ο εικαστικός Πέτρος Τουλούδης, θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τρεις παραστάσεις, στις 5, 6 και 7 Μαρτίου (στις 20.30).
Γραμμένο την περίοδο 1985-1987, μετά από παραγγελία της Οπερας της Φρανκφούρτης με την επισήμανση να γραφτεί μια όπερα που θα αναιρεί την παράδοσης της όπερας ως είδους, το έργο συνιστά μια δοξαστική όσο και βιτριολική ματιά στο ρεπερτόριο της όπερας του 18ου και 19ου αιώνα.
Στην παράσταση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ τα υλικά που χρησιμοποιεί αποσπασματικά και με τυχαία σειρά ο συνθέτης, ανασύρονται από το ιστορικό απόθεμα των ογδόντα χρόνων λειτουργίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής: ιστορικά κοστούμια, σκηνικά αντικείμενα, πρόσωπα, ήχοι, βίντεο και ένα πλούσιο αρχειακό υλικό φωτογραφιών παρουσιάζονται για πρώτη φορά σε οπερατικό έργο ενός συνθέτη.
«Τίποτα δεν μπορεί να προετοιμάσει τον θεατή της όπερας γι’ αυτό που πρόκειται να συμβεί στα 135 λεπτά που διαρκούν συνολικά τα δύο μέρη του έργου. Παίζει με τα όριά μας όπως παίζει με τα όρια του οπερατικού είδους. Φέρνει τους ερμηνευτές και τους θεατές της όπερας, που διψάνε για το οικείο και το γνώριμο, ενώπιον ανοίκειων καταστάσεων και νέων ερεθισμάτων» σημειώνει η σκηνοθέτης Ζωή Χατζηαντωνίου και προσθέτει: «Οι Europeras 1 & 2 είναι ένα συγκινητικό hommage στην ευρωπαϊκή όπερα και ταυτόχρονα ένα τολμηρό οπερατικό μπουρλέσκ. Τίποτα απ’ ό,τι συμβαίνει στη σκηνή δεν συσχετίζεται με κάτι άλλο. Ολα τα στοιχεία που συνιστούν το είδος «όπερα» (τραγούδι, μουσική, σκηνικό ντεκόρ, κοστούμι, φως, λιμπρέτο) λειτουργούν ανεξάρτητα. Βρισκόμαστε δηλαδή στον αντίποδα του «συνολικού έργου τέχνης» του Βάγκνερ, έχοντας να διαχειριστούμε τα ίδια ακριβώς υλικά. Ολα τα όρια διευρύνονται. Τίθενται ζητήματα αρμονίας, αισθητικής, κανόνων. Η αποσπασματικότητα, η διάσπαση, ο πολιτισμικός πλουραλισμός, η πολυπλοκότητα, η πολλαπλή διεργασία πρόσληψης και σύνθεσης συνιστούν το νέο μοντέλο ζωής. Αυτό ακριβώς είναι και το μοντέλο των «Europeras 1 & 2». Ενα οπερατικό multitasking happening, μια οπερατική διακήρυξη ανεξαρτησίας από τις καθιερωμένες δομές και τον κανόνα».
Ειδικά για την παρουσίαση του «Europeras 1 & 2» θα γίνει χρήση ολόκληρης της πλατείας της Εναλλακτικής Σκηνής, από την οποία θα έχουν αφαιρεθεί οι θέσεις των θεατών. Οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την παράσταση από τους δύο εξώστες της Εναλλακτικής Σκηνής. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, οι θεατές θα μπορούν να κινούνται ελεύθερα στους εξώστες, περιμετρικά της σκηνής και να παρακολουθούν τη δράση από διαφορετικές γωνιές, βιώνοντας έτσι μια σπάνια οπερατική εμπειρία. Ο καθένας θα δει τη δική του εκδοχή των «Europeras 1 & 2» ή «Your Operas», όπως ονόμασε την όπερά του ο Τζων Κέιτζ.
Στην παράσταση της Εναλλακτικής Σκηνής τη μουσική διδασκαλία της Αθηναϊκής Συμφωνικής Ορχήστρα Νέων (ΑΣΟΝ) και των «Νέων της Οπερας» έχει αναλάβει ο αρχιμουσικός Μιχάλης Παπαπέτρου. Η επιλογή ιστορικών φωτογραφιών και ηχογραφήσεων από το αρχείο της ΕΛΣ είναι του Γιάννη Σβώλου, το video mapping του Παντελή Μάκκα, η ανάπτυξη λογισμικού και επιμέλεια ηλεκτροακουστικού ήχου του Γιώργου Μιζήθρα και οι φωτισμοί της Ελίζας Αλεξανδροπούλου.
Η παράσταση υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) προς την Εναλλακτική Σκηνή.
Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας, τα οποία θα διανέμονται από τα ταμεία της ΕΛΣ μία ώρα πριν την έναρξη της παράστασης, καθώς και κατά τη διάρκειά της, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις.
Φωτογραφία ΑΠΕ-ΜΠΕ
