«Ο φίλος του Πέδρο» του Κώστα Καλημέρη: Παιχνίδια με τη λογοτεχνική γραφή

Με πλήθος κριτικά σημειώματα στο ενεργητικό του, που δημοσιεύονται τακτικά σε περιοδικά και εφημερίδες, ο Κώστας Καλημέρης μεταπηδά με το μυθιστόρημά του «Ο φίλος του Πέδρο», το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ενύπνιο, στην πρωτότυπη λογοτεχνία, για να μας δώσει ένα πολύ ιδιότυπο βιβλίο: Κάτι μεταξύ προσωπικού ημερολογίου, πολιτικού χρονικού, δοκιμίου και μυθοπλασίας, που μετατρέπει την αφήγηση και το γράψιμο σε ένα διαρκές παιχνίδι, σε μία πυρετώδη εναλλαγή φαντασίας και πραγματικότητας, στο κέντρο της οποίας μπαίνουν η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης και οι ποικίλες διαψεύσεις των ιδεολογικοπολιτικών προσδοκιών της.
Πρωταγωνιστές στο βιβλίο του Κ. Καλημέρη είναι ένας συγγραφέας και ο ήρωάς του. Παρακολουθούμε σελίδα προς σελίδα με ποιον τρόπο ο συγγραφέας συλλαμβάνει και επινοεί τον ήρωα, αλλά και μέσα από ποιους δρόμους ο ήρωας υπαγορεύει τις αποφάσεις του στον συγγραφέα, επηρεάζοντας και εντέλει αναδιαμορφώνοντας τις επιλογές του.
«Ο φίλος του Πέδρο» είναι ένα μυθιστόρημα με έκκεντρη πλοκή, ακανόνιστη δράση και ανοιχτό τέλος. Με πολλαπλές κινηματογραφικές και λογοτεχνικές αναφορές, με τους ήχους του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού να εισβάλλουν κάθε τόσο σε όσα ανταλλάσσουν μεταξύ τους τα αφηγηματικά πρόσωπα, αλλά και με εκτενείς παραπομπές στον σύγχρονο φιλοσοφικό και κοινωνιολογικό στοχασμό, οι οποίες δεν καταντούν ποτέ ξεκρέμαστες και αυθαίρετες, αφού μοιάζουν ενταγμένες από την αρχή μέχρι το τέλος στα δρώμενα, ο Κ. Καλημέρης φτιάχνει ένα βιβλίο με παντελώς αναπάντεχη δομή και ακατάπαυστα επανερχόμενα ερωτήματα. Τι είναι η λογοτεχνία και πώς ξεκινάει να στήσει τη σκηνοθεσία της, φιλοτεχνώντας στο εσωτερικό της τα πορτρέτα των πρωταγωνιστών; Τι ακριβώς κάνει με τους τελευταίους και πώς δουλεύει με την ψυχολογία τους; Πώς διαλέγει τους χώρους και τους τόπους εντός των οποίων τους τοποθετεί και τους κινεί; Και, επίσης, τι συμβαίνει με όλα τα ενδιάμεσα; Πώς γεννιέται στην αφήγηση ο έρωτας και τι ρόλο θα παίξει η ερωτική επιθυμία στις περιπέτειες τις οποίες πρόκειται να ζήσουν εκείνοι που δέχονται τα βέλη της; Πώς χτίζονται οι γέφυρες της επικοινωνίας ανάμεσα στον συγγραφέα και τον κεντρικό ήρωα; Κι επιπροσθέτως, ποιες είναι οι συγκλίσεις που θα φέρουν τους δυο τους κοντά, αλλά και πώς θα εντοπίσουμε τις αποκλίσεις που θα απομακρύνουν τον έναν από τον άλλο για πάντα;
Φυσικά, τα ερωτήματα δεν τίθενται για να απαντηθούν αλλά για να μείνουν μετέωρα εις το διηνεκές, για να διαγράψουν ξανά και ξανά έναν ατέρμονο κύκλο αποριών, εκτρέφοντας και υπηρετώντας τον ύψιστο (ίσως τον μοναδικό) λογοτεχνικό σκοπό, που είναι η αφήγηση για την αφήγηση: Οχι για να μιλάμε και να φλυαρούμε χωρίς έρμα και σταματημό, αλλά για να απολαύσουμε την ηδονή που προσφέρει η άσκηση της τέχνης του λόγου, μια τέχνη που αποδεικνύεται εντέλει βαθιά ερωτική, καθώς παραμένει προσηλωμένη στην ανακάλυψη της αλήθειας του εαυτού μας και των άλλων, μια αλήθεια την οποία δεν μπορούμε να εξορύξουμε άπαξ αφού την αντλούμε, είτε το θέλουμε είτε όχι, από τις εικόνες της καθημερινότητας τις οποίες ξετυλίγει ακούραστα η λογοτεχνία μπροστά στα μάτια μας. Και μια από τις πιο δυνατές εικόνες αυτής της καθημερινότητας στο βιβλίο του Κ. Καλημέρη είναι οι ακατάλυτοι δεσμοί της πολιτικής με τον έρωτα.
Β. Χατζηβασιλείου