Ελληνες σκηνοθέτες παρουσιάζουν τις ταινίες της Χαμένης Λεωφόρου του Ελληνικού Σινεμά

Μια από τις πλέον επιτυχημένες πρωτοβουλίες των τελευταίων χρόνων, η Χαμένη Λεωφόρος του Ελληνικού Σινεμά, επιστρέφει και μάλιστα για τέσσερις μέρες (13-16/2) στο «σπίτι» της τον κινηματογράφο Αστορ.
Αυτήν τη φορά οι άνθρωποι της ΕΣΠΕΚ (Ενωση Σκηνοθετών-Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου) οι οποίοι «τρέχουν» τη διοργάνωση, συνέθεσαν ένα πρόγραμμα ταινιών μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους χωρισμένων σε τέσσερις θεματικές ανά ημέρα. Ανάμεσα στους σκηνοθέτες υπάρχουν γνωστά ονόματα όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Παντελής Βούλγαρης και ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, ενώ όπως πάντα, προβάλλονται σπάνια φιλμ που έχουν αναδειχθεί σε σήμα κατατεθέν της διοργάνωσης.
Για να μπούμε στο κλίμα του τετραημέρου, οι σκηνοθέτες Ελίνα Ψύκου («Ο Γιος της Σοφίας»), Γιάννης Βεσλεμές («Νορβηγία»), Αλέξης Αλεξίου («Τετάρτη 04:45») και η ειδική σε θέματα ελληνικού σινεμά διδάκτωρ του ΕΚΠΑ Αφροδίτη Νικολαΐδου, μιλούν για τις μεσαίου και μεγάλου μήκους ταινίες που θα προβληθούν στη μεγάλη οθόνη του Aστορ.
Ο Μεγαλέξανδρος (1980) του Θόδωρου Αγγελόπουλου (13/2, 18.00)
«Ο νέος αιώνας έφτασε. Ο 20ος αιώνας θα είναι ο αιώνας της λάμψης, της προόδου, της ανάπτυξης. Μόνο που κάποιοι σαπίζουν στις φυλακές, μόνο που κάποιοι πρέπει να δώσουν τα χωράφια τους, μόνο που κάποιοι ονειρεύονται την κοινοκτημοσύνη και την ισότητα. Κι αν ο Μεγαλέξανδρος και οι σύντροφοί του παλεύουν για την ανατροπή της νέας τάξης πραγμάτων, σύντομα ο κόσμος θα φαίνεται αντεστραμμένος και η εξουσία θα γίνει ένα όπλο που κόβει κεφάλια και όνειρα. Το ανυπέρβλητο έπος του Θόδωρου Αγγελόπουλου, στην πιο αδιαπέραστη και ίσως επιβλητική στιγμή της φιλμογραφίας του». Αφροδίτη Νικολαΐδου
Ο Χαμένος Θησαυρός του Χουρσίτ Πασά του Σταύρου Τσιώλη (13/2, 22.00)
«Ο ορισμός του υπότιτλου της φετινής οργάνωσης. Η ταινία του Τσιώλη αυτή, αναμφισβήτητα έπος και εργόχειρο ταυτόχρονα. Μια ταινία φιλόδοξη και αφιλόδοξη, την ίδια στιγμή εστέτ και λαϊκή. Στο κέντρο αυτού του Πελοποννησιακού road movie μια ομάδα δραπετών (ένα φοβερό ensemble cast επαγγελματιών και ερασιτεχνών ηθοποιών) ξεφεύγει απ’ της φυλακής τα σίδερα, αναζητώντας στο Νότο έναν μυθικό χαμένο θησαυρό. Ο Τσιώλης πάει το γνώριμο στυλ του από τις προηγούμενες ταινίες δρόμου (“Ακατανίκητοι Εραστές”, “Έρωτας στη Χουρμαδιά”, “Παρακαλώ γυναίκες μην Κλαίτε”) στα άκρα, αδιαφορώντας για το σασπένς και την ίντριγκα και χαράζοντας νέα όρια στη κωμωδία». Γιάννης Βεσλεμές
Δέσποινα (1990) του Σωτήρη Γκορίτσα (14/2, 18.30)
«Σε μια απομονωμένη επαρχιακή πόλη στη Βόρεια Ελλάδα, η Δέσποινα, μια νεαρή κοπέλα βλέπει στο πρόσωπο του Γιώργου, ενός φαντάρου, την ελπίδα να ξεφύγει μακριά από το ασφυκτικό της περιβάλλον. Είκοσι χρόνια πριν ένα άλλο ζευγάρι, η Ευδοκία και ο Γιώργος τα έβαζαν με την καθεστηκυία τάξη γιατί ο έρωτάς τους δεν μπορούσε να στεγαστεί σε διαμερίσματα και ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Το 1990, η Δέσποινα και ο Γιώργος, σωματικοί και γήινοι, αποτελούν ήδη μια ανάμνηση ενός έρωτα που πρωτίστως ήταν έρωτας ελευθερίας. Ο Σωτήρης Γκορίτσας σκιαγραφεί το ιδρωμένο και πνιγηρό πορτραίτο της Ελληνικής επαρχίας». Αφροδίτη Νικολαΐδου
Στυλ (1986) του Περικλή Χούρσογλου (14/2, 18.30)
«Ο νεαρός Σπύρος Παπαδόπουλος, στον πρώτο ρόλο της καριέρας του, ημεδαπός Ζαν Πιερ Λεό περιφέρεται διαλυμένος από τον έρωτα, τα ξύδια και τα επαγγελματικά αδιέξοδα. Σινεμά, διλήμματα και απογοητεύσεις. Ο Περικλής Χούρσογλου χαράζει με στυλ στα 16mm την απέριττη, ειλικρινή και μαζί συγκινητική ακτινογραφία ενός μπερδεμένου τριαντάρη στην Αθήνα του ’80». Αλέξης Αλεξίου
Περί έρωτος (1982) των Μαρία Γαβαλά και Θοδωρή Σούμα (14/2, 21.00)
«Εναν χρόνο πριν την αλλαγή του ελληνικού οικογενειακού δικαίου που – τουλάχιστον σε νομοθετικό επίπεδο – εξίσωσε τη γυναίκα με τον άνδρα, και πολλά χρόνια πριν το πρόσφατο #MeToo κίνημα, η Μαρία Γαβαλά και ο Θοδωρής Σούμας μας παρουσιάζουν τις γυναίκες και τους άνδρες, χαρίζοντας μας δύο ταινίες σε μία. Μια για τον έρωτα από τη σκοπιά του γυναικείου uncool ορμονικού ντελίριου, και μια ακόμη, πάλι για τον έρωτα, αυτή τη φορά από τη σκοπιά της cool αντρικής αναποφασιστικότητας. Η Χρυσάνθη χάνει αίμα, νιώθει να αδειάζει και να στεγνώνει, λερώνει ρούχα και σεντόνια, πονάει και αναζητά την κάθαρση μέσω μιας εσωτερικής σφαγής χωρίς μαρτυρίες, ενώ όλοι γύρω της τη θέλουν μια σέξι κυριλέ γυναίκα με πατέντα, χωρίς ζάρες στην κοιλιά, βούλες κυτταρίτιδας και δίπλες χαλάρωσης. Ο Ιάσωνας δηλώνει πως θέλει πλήρη σεξουαλική ελευθερία, κλείνει τηλεφωνικά ραντεβού, δέχεται νυχτερινές επισκέψεις, τη στήνει έξω από σπίτια κοριτσιών και βασανίζεται ανάμεσα στις χιλιάδες πραγματικές και φαντασιακές του επιλογές, ενώ το μόνο που θέλει είναι να φάει με παρέα μια πίτσα με σουτζούκι και μανιτάρια. Η εξωστρεφής (ή μήπως τελικά εσωστρεφής;) Χρυσάνθη μετράει αποτυχίες και πόνους που δεν πρόλαβαν να γίνουν ηδονή. Ο εσωστρεφής (ή μήπως τελικά εξωστρεφής;) Ιάσωνας απαριθμεί διχασμένους έρωτες και πολλά υποσχόμενες συναντήσεις. Η Χρυσάνθη και ο Ιάσωνας είναι εξίσου μόνοι, μάρτυρες κι οι δύο ενός κόσμου που εξακολουθεί να αναπαράγει τα στερεότυπα που κατασκεύασε και να αναζητά θύτες και θύματα σεξουαλικών εγκλημάτων, εξαφανίσεων και παραπλανήσεων». Ελίνα Ψύκου
Κλειστό Παράθυρο (1977) του Ερμή Βελλόπουλου (14/2, 00.15)
«Φορτηγατζήδες που ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή, σεξουαλική καταπίεση, αιμομιξία, φόβος και παράνοια στην κλειστή κοινωνία της Μάνης. Κάπου ανάμεσα στη “Νύχτα Δολοφόνων” του Πολάνσκι αλλά και το “Φόβο” του Κώστα Μανουσάκη, η μοναδική μεγάλου μήκους του Ερμή Βελλόπουλου, 43 χρόνια μετά παραμένει ένας αταξινόμητος υπερ-τολμηρός ψυχοσεξουαλικός εφιάλτης που αιφνιδίασε το κινηματογραφικό κατεστημένο της εποχής. Σε μια περίοδο όπου τα πολιτικά φιλμ κυριαρχούν, το ιδιότυπο προσωπικό σινεμά είδους που ο Βελλόπουλος έμοιαζε να οραματίζεται ήταν καταδικασμένο να αντιμετωπιστεί με καχυποψία. Μεταξύ άλλων προσέξτε: τον ηλεκτρισμένο Βαγγέλη Καζάν, την απίστευτα ερωτική Γωγώ Ατζολετάκη, το πρωτοποριακό ηλεκτρονικό σκορ του Βαγγέλη Κατσούλη, τη φωτογραφία του Δημήτρη Παπακωνσταντή που ακροβατεί ανάμεσα στον στυλιζαρισμένο νατουραλισμό (οι σκηνές στα στέκια των φορτηγατζήδων και οι πυγμαχικοί αγώνες στον Τάφου του Ινδού) και στον γνήσιο εξπρεσιονισμό (οι σκηνές στο σπήλαιο του Διρού). Μια αληθινά σπάνια, μεταμεσονύκτια προβολή για τους σκληροπυρηνικούς θεατές της Χαμένης Λεωφόρου!». Αλέξης Αλεξίου
Ηνίοχος (1995) του Αλέξη Δαμιανού (15/2, 18.00)
«Η τελευταία και πιο φιλόδοξη δημιουργία του σπουδαίου Αλέξη Δαμιανού, ο οποίος μέσα από ένα ασυγκράτητο έπος εικόνων και αισθήσεων συνθέτει την τοιχογραφία μια διχοτομημένης χώρας. Σε αντίθεση με τον μικρότερο καμβά των δυο πρώτων ταινιών του, ο Δαμιανός επιλέγει να μιλήσει για την Ελλάδα της εθνικής αντίστασης και του εμφυλίου. Στήνει εικόνες ποτισμένες στο λυρισμό, τον ερωτισμό, την τρέλα και τη βία. Αποσπασματική και ελλειπτική, η ίδια η αφήγηση της ταινίας δεν εξηγεί και δε δίνει απαντήσεις. Αντίθετα μοιάζει και εκείνη να ψάχνει τις σωστές ερωτήσεις. 25 χρόνια μετά, ο Ηνίοχος, συνεχίζει να προσφέρει υλικό για αναλύσεις, επιμένει και απαιτεί από τον θεατή να θέσει και εκείνος τα σωστά ερωτήματα, να αναζητήσει στα παραληρήματα και στις σιωπές των ηρώων του τις αντίστοιχες απαντήσεις». Αλέξης Αλεξίου
Αντίο Ανατολή (1976) του Σταύρου Τορνέ (15/2, 23.15)
«Τι είναι μια πόλη; Η Ρώμη κινηματογραφημένη από τον Σταύρο Τορνέ με αλλεπάλληλα τράβελινγκ αλλά και κοντινά στους ανθρώπους της, δεν είναι μια τουριστική πόλη, ούτε μια ιστορική πόλη, αλλά μια πόλη-δέρμα, κεντημένη με λόγο και κινηματογραφική ποίηση. Η ταινία θα προβληθεί για πρώτη φορά σε ειδικά αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια». Αφροδίτη Νικολαΐδου
Εξωπραγματικό (1979) του Σταύρου Τορνέ (15/2, 23.15)
Ενα καΐκι ανεβαίνει ένα ποτάμι, μια φωτιά στην καρδιά της πόλης, ένας άνθρωπος περιπλανιέται στις ηφαιστειογενείς πλαγιές της Αίτνας. Φωτογραφημένος εκπληκτικά, εξολοκλήρου στα 8mm από τον ίδιο τον Τορνέ, ένας χειροποίητος, σαγηνευτικός χείμαρρος εικόνων – αισθήσεων, εξωτικός, εξωπλανητικός, εξωπραγματικός, για πρώτη φορά σε ειδικά αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια». Αφροδίτη Νικολαΐδου
Βαριετέ (1985) του Νίκου Παναγιωτόπουλου (16/2, 18.00)
«Ενα σπουδαίο ανδρικό ερμηνευτικό κουαρτέτο (Βογιατζής, Χρυσομάλλης, Τσακίρογλου, Γερμανός) σε μια από τις αδικαιολόγητα παραγνωρισμένες, υπέροχες δημιουργίες του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Το πνευματικό σίκουελ των “Χρωμάτων της Ίριδας” είναι μια πικρή, παράδοξη αντι-κωμωδία, με αριστοτεχνικούς παναγιωτοπουλικούς διαλόγους. Ένα τρυφερό γράμμα αγάπης στο ίδιο το σινεμά, και μαζί ένας απολαυστικός στοχασμός πάνω στην αγωνία και τη μοναξιά της δημιουργίας, στο φόβο και το τίμημα της ανδρικής αποτυχίας». Αλέξης Αλεξίου
Δυο Φεγγάρια τον Αύγουστο (1978) του Κώστα Φέρρη (16/2, 20.30)
«Οταν η Αθήνα μένει μόνη τον Αύγουστο και η πανσέληνος πλησιάζει, σαν καλικάντζαροι βγαίνουν απ’ την καυτή της άσφαλτο, μάγοι, μουσικοί, κολομπίνες, αρχαίοι θεοί, υπέργηρες χελώνες με τα νεογέννητα χελωνάκια τους, Κινέζοι πρίγκιπες, φυλακισμένες νεράιδες, θεατρίνοι, χερουβείμ, μεσαιωνικοί τσαρλατάνοι και λοιποί ονειροπόλοι. Σε αυτό το αναρχικό κινηματογραφικό λιμπρέτο του Κώστα Φέρρη, οι Λευκές Νύχτες του Αθηναϊκού Αυγούστου συναντούν τα άλογα του Μάιμπριτζ, τις νότες του Μπετόβεν, του Βιβάλντι, του Χέντελ και της Λιλιπούπολης, τα γατίσια μάτια της Μυρτώς Παράσχη και τη βαρύτονη φωνή του Σπύρου Σακκά και όλοι μαζί γεμίζουν την άδεια Αθήνα με αστερόσκονη, φεγγάρια και υποσχέσεις». Ελίνα Ψύκου
Ακροπόλ (1996) του Παντελή Βούλγαρη (16/2, 22.15)
«To “Ακροπόλ” είναι ίσως η πιο παρεξηγημένη ταινία στη φιλμογραφία του Βούλγαρη και μια ξεκάθαρα προσωπική ταινία. Ένας θίασος στο θρυλικό Ακροπόλ ετοιμάζεται για μια μεγάλη παράσταση μουσικού θεάτρου. Λίγο πριν την πρεμιέρα ο θιασάρχης θα αναγκαστεί να διώξει μια βασική μπεκρού αρτίστα, και μη έχοντας άλλη επιλογή θα προσλάβει ως αντικαταστάτη της, το άλλοτε παιδί θαύμα, Λάκη Λοΐζο να ερμηνεύσει το γυναικείο χαρακτήρα. Αυτό που στην περίπτωση του σινεμά της δεκαετίας του ’50 & ’60 (όπου διαδραματίζεται και η ταινία) θα αποτελούσε αφορμή για μια σειρά από φαρσικές καταστάσεις, εδώ γίνεται ένα σκοτεινό παιχνίδι ανταλλαγής ρόλων, μια πινακοθήκη αρνητικών χαρακτήρων, πονεμένων και καθόλου χορτασμένων από καμία ζωή, που δεν έχουν κανένα ενδοιασμό με τη σειρά τους να πονέσουν όποιους βρεθούν στο δρόμο τους. Και όλα αυτά κάτω από τον πολύχρωμο μανδύα μιας μουσικοχορευτικής ταινίας». Γιάννης Βεσλεμές
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Η Χαμένη Λεωφόρος του Ελληνικού Σινεμά: Επη και Εργόχειρα
Κινηματογράφος Αστορ, Σταδίου 28
Τιμές εισιτηρίων: 5 Ευρώ ανά προβολή | 8 Ευρώ ημερήσιο εισιτήριο
ΠΗΓΗ ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ / Από τον Γιάννη Καντέα-Παπαδόπουλο