Σε μεταρρύθμιση ο ΕΦΚΑ

Σύντομα αναμένεται να τεθεί σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας, με τίτλο «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση και Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ)».
Ψηφιακός μετασχηματισμός του ασφαλιστικού συστήματος
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η προτεινόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση συνεπάγεται ένα νέο ψηφιακό ασφαλιστικό σύστημα.
Συγκεκριμένα, προωθείται ο ψηφιακός μετασχηματισμός της διαδικασίας απονομής σύνταξης «ΑΤΛΑΣ» και η διαλειτουργικότητα του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (e-ΕΦΚΑ).
Ενισχύεται ο βαθμός ανταποδοτικότητας
Παράλληλα, ενισχύεται ο βαθμός ανταποδοτικότητας, μέσα από την προσαρμογή των ποσοστών αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων.
Οι αυξήσεις στο τελικό ποσό της κύριας σύνταξης θα ξεκινούν και θα κλιμακώνονται από τα 30 έτη και έπειτα, ενώ, μετά τα 40 έτη ασφάλισης, το ποσοστό αναπλήρωσης θα προσαυξάνεται κατά 0,5% κάθε έτος.
Αυξήσεις στις επικουρικές
Με ρύθμιση που προωθείται στο σχέδιο νόμου, ορίζεται ότι οι ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2019, που αφορούν αιτήσεις που είχαν υποβληθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014, συνεχίζουν να καταβάλλονται από την 1η Οκτωβρίου 2019 στο ύψος του ποσού που είχαν διαμορφωθεί, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις στις 31 Δεκεμβρίου 2014. Ειδικά, ο υπολογισμός της κράτησης υπέρ υγειονομικής περίθαλψης διενεργείται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 30 του άρθρου 1 του ν. 4334/2015 (Α’ 80), όπως ισχύει.
Το καταβαλλόμενο ποσό προ φόρου δεν μπορεί να υπολείπεται του προ φόρου καταβαλλόμενου ποσού στις 30 Σεπτεμβρίου 2019. Το προηγούμενο εδάφιο έχει αναλογική εφαρμογή και στις εκκρεμείς αιτήσεις που είχαν υποβληθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014.
Νέο σύστημα ελεύθερης επιλογής ασφαλιστικών εισφορών
Για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, οι αυτοτελώς απασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ κατατάσσονται, από την 1η Ιανουαρίου 2020, σε έξι ασφαλιστικές κατηγορίες, των οποίων το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κύριας σύνταξης αντιστοιχεί:
Ασφαλιστικές κατηγορίες – Ποσό εισφορών κύριας σύνταξης σε ευρώ
1η κατηγορία: 155
2η κατηγορία: 186
3η κατηγορία: 236
4η κατηγορία: 297
5η κατηγορία: 369
6η κατηγορία: 500.
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες. Η κατάταξη σε μία από τις έξι είναι υποχρεωτική. Αν ο ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία, κατατάσσεται υποχρεωτικά στην πρώτη.
Ο ασφαλισμένος μπορεί με αίτησή του να επιλέξει ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία από αυτήν που υπάγεται ή, εφόσον βρίσκεται σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία, να επιλέξει κατώτερη. H αίτηση επιλογής δύναται να υποβάλλεται και ηλεκτρονικά.
Αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται οποτεδήποτε, σε κάθε περίπτωση, όμως, η μετάταξη από μία κατηγορία σε μία άλλη θα γίνεται από την 1η του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και θα ισχύει υποχρεωτικά για όλο το επόμενο έτος από την υποβολή της αίτησης.
Επίσης, από την 1η Ιανουαρίου 2020, θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, της οποίας το ποσό της μηνιαίας εισφοράς αντιστοιχεί σε 93 ευρώ. Στην ειδική κατηγορία κατατάσσονται οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι για πέντε έτη από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος, κατόπιν αιτήσεώς τους.
Οι ανωτέρω ασφαλισμένοι κατατάσσονται υποχρεωτικά για τον κλάδο υγείας στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία που κατατάσσονται για τον κλάδο κύριας σύνταξης.
Από 1-1-2023 έως 31-12-2024, τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος, με διαπιστωτική πράξη του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ως άνω ποσοστού, το ποσό της εισφοράς παραμένει στα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Από 1-1-2025 και εφεξής, τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος κατά το δείκτη μεταβολής μισθών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 8.
Μείωση εισφορών εργοδότη – εργαζομένου
Με ξεχωριστή διάταξη του σχεδίου νόμου, από την 1η Ιουνίου 2020, στις περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης, οι ασφαλιστικές εισφορές των μισθωτών μειώνονται κατά 0,90 ποσοστιαίες μονάδες, ως ακολούθως:
– Κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) των ασφαλίστρων υπέρ κλάδου ανεργίας. Η μείωση επιμερίζεται κατά 0,48 π.μ. στο ασφάλιστρο του εργοδότη και κατά 0,27 π.μ. στο ασφάλιστρο του εργαζομένου. Το συνολικό ασφάλιστρο υπέρ ανεργίας διαμορφώνεται σε 4,25% και κατανέμεται 2,69% στον εργοδότη και 1,56% στον εργαζόμενο.
– Κατά 0,15 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) των ασφαλίστρων υπέρ του Ενιαίου Λογαριασμού για την εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών (ΕΛΕΚΠ) του άρθρου 34 παρ. 4.β του Ν. 4144/2013, που μειώνεται από την εισφορά που προβλέπεται στο ΝΔ 2963/1954, άρθρο 7, παρ. 1, περ. β, εδάφιο 1ο και αφορά αποκλειστικά ασφάλιστρο του εργαζομένου. Το αντίστοιχο ασφάλιστρο του εργαζομένου υπέρ ΕΛΕΚΠ διαμορφώνεται σε 1,20% και κατανέμεται σε 0,85% υπέρ π. ΟΕΚ (ΝΔ 2963/54) και 0,35% υπέρ π. ΟΕΕ (Ν.678/1977, αρθ. 3 παρ.1 περ. α και άρθρο 7 Ν. 3144/2003).