Ο Στράτης Μυριβήλης επανέρχεται στην εκδοτική επικαιρότητα

Ο Στράτης Μυριβήλης (1890-1969) είναι ένα από τα πιο εμβληματικά πρόσωπα της γενιάς του 1930. Η πεζογραφία του επηρεάστηκε έντονα από τη συντριβή της Μεγάλης Ιδέας και τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής και διακρίθηκε για το οξύ αντιπολεμικό της πνεύμα, αποτυπωμένο στα μυθιστορήματά του «Η ζωή εν τάφω» (1924) και «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» (1932). Ο ίδιος εντάχθηκε εξαρχής στο ρεύμα του δημοτικισμού, διατηρώντας εκ παραλλήλου άρρηκτους δεσμούς με την παράδοση.
Πόσο, όμως, ξέρουν σήμερα οι νεότεροι τον Μυριβήλη και πώς μπορούν να ανακαλύψουν το έργο του, χωρίς να χρειαστεί να ανατρέξουν διεξοδικά στη βιβλιογραφία του; Δύο πολύ πρόσφατες εκδόσεις τον φέρνουν ξανά στην επικαιρότητα και έρχονται να μας τον επανασυστήσουν τόσο ως πεζογράφο όσο και ως ποιητή (μια ιδιότητα που παραμένει εν πολλοίς άγνωστη και για τους παλαιότερους). Πρόκειται για την ανθολογία διηγημάτων του «Στη χώρα των αγαλμάτων» και για την επανέκδοση της ποιητικής του συλλογής «Μικρές φωτιές», που κυκλοφορούν σε επιμέλεια Παντελή Μπουκάλα και εικονογράφηση Μάρκου Καμπάνη από την Εστία.
Τα διηγήματα προέρχονται από τα τέσσερα χρωματιστά βιβλία του Μυριβήλη («Το πράσινο βιβλίο», «Το γαλάζιο βιβλίο», «Το κόκκινο βιβλίο» και «Το βυσσινί βιβλίο»), που πρωτοκυκλοφόρησαν μεταξύ 1936 και 1959. Την ανθολόγηση έχουν κάνει οι εγγονές του Χριστίνα Αγγελοπούλου και Λενιώ Μυριβήλη και η εκδότρια της Εστίας Εύα Καραϊτίδη. Οπως παρατηρεί στην εισαγωγή του ο Π. Μπουκάλας, τα επιλεγμένα διηγήματα αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ θεματικό φάσμα, υποδεικνύοντας την πολυσυλλεκτικότητα και τον πολυφωνικό χαρακτήρα της πεζογραφίας του Μυριβήλη. Ρεαλιστής αλλά και αινιγματικός, λυρικός αλλά και αισθησιακός, βασισμένος σε μια λόγια γλώσσα η οποία ενσωματώνει οργανικά στο εσωτερικό της τη λαϊκή έκφραση της εποχής του, ο συγγραφέας επιβεβαιώνει στα διηγήματά του την αντιπολεμική του στάση, με πολλαπλές αναφορές στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία.
Β. Χατζηβασιλείου