«O Medea»: Η Μήδεια επαναστατεί χορεύοντας

Η τρομερή ηρωίδα του Ευριπίδη κουβαλάει μέσα στους αιώνες το βάρος του προσωπικού της μύθου και πάθους. Μέσα από πάμπολλα έργα και αφηγήσεις που έχουν γραφτεί εδώ κι αιώνες για τη Μήδεια, πολλά μπορεί να συμπεράνει κάποιος για εκείνη: είναι η παιδοκτόνος, το εκδικητικό θηλυκό που ερωτεύτηκε παράφορα και ταπεινώθηκε, η γυναίκα που θέλει να δοξαστεί, όπως οι άντρες, μια θαρραλέα αμφισβητίας…
Ο μύθος και η προσωπικότητα της Μήδειας ενέπνευσαν συγγραφείς όπως ο Ζαν Ανούιγ, ο Χάινερ Μίλερ, η Ντέα Λόερ κ.ά., χορογράφους, σκηνοθέτες, επιστήμονες και θεωρητικούς στη δημιουργία δραματουργικών, κοινωνικών και ψυχολογικών αναλύσεων. Ενας αστεροειδής που ανακαλύφθηκε το 1880 πήρε το όνομά του από τη Μήδεια (212 Μήδεια), ενώ ο Πίτερ Γουόρντ, παλαιοντολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, εξέδωσε το δοκίμιο «The Medea Hypothesis» («Η υπόθεση της Μήδειας»), στο οποίο διατυπώνει μια σκοτεινή άποψη για την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη. Αρα, η επιρροή του ευριπίδειου μύθου παραμένει κάτι παραπάνω από ισχυρή δυόμισι χιλιετίες μετά τη γέννησή του.
Χοροθεατρική Μήδεια
Για τον Αμερικανό χορογράφο και χορευτή Τράγιαλ Χάρελ ο μύθος της Μήδειας κρύβει μια απέραντη, σπαρακτική απόγνωση και πολλά ερωτήματα που σχετίζονται με τη διερεύνηση του σύγχρονου κόσμου, ως προς το φύλο, το γένος, την ανατροφή, την προέλευση, ακόμη και την αναζήτηση της πραγματικής μας ταυτότητας. Κάποια από τα ερωτήματα που θέτει η παράστασή του «O Medea», την οποία θα παρουσιάσει σε παγκόσμια πρεμιέρα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση (30/5-2/6), είναι το πώς μπορούν οι άλλοι να αναγνωρίσουν και να συμμετάσχουν στον άγριο θρήνο που γεννά η ζωή μας; Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα και να ζεις μέσα στην κοινωνία υπό το βάρος των πράξεών σου όπως η Μήδεια; Και πώς συνεχίζεις να ζεις κουβαλώντας τις ιστορίες σου για το πώς αγάπησες, αγαπήθηκες και προδόθηκες, μέσα από τις εκστατικές τελετουργίες του πένθους;
Η Μήδεια γίνεται η αφορμή για να ακουστούν και ιστορίες από το παρόν, που ενδεχομένως φέρουν την ίδια απόγνωση, θέτοντας στο επίκεντρο τον εσωτερικό διχασμό του προσώπου που τις αφηγείται. Το «O Medea» είναι το πρώτο μέρος της νέας τριλογίας του Χάρελ με τίτλο «Porca Miseria» και αποτελεί ανάθεση του Manchester International Festival, του Zurich Schaspielhaus, της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, του Kampnagel (Αμβούργο), του Holland Festival, του Barbican και του Dance Umbrella, του NYU Skirball, του Berliner Festspiele και του Arts Centrer at NYU Abu Dhabi. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Τράγιαλ Χάρελ κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παράσταση κι εμφανίζεται στη σκηνή πλαισιωμένος από πενταμελή Χορό.
Το ιδίωμα του Χάρελ
Παραστάσεις του 46χρονου Νεοϋορκέζου χορογράφου έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή φεστιβάλ και καλλιτεχνικούς θεσμούς, όπως το Φεστιβάλ Αβινιόν, το Εθνικό Κέντρο Χορού του Παρισιού αλλά και το MoMA της Νέας Υόρκης. Η πρώτη αναδρομική παρουσίαση του έργου του, με τίτλο «Hoochie Koochie», έγινε στο Barbican Centre του Λονδίνου το 2017, ενώ έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με το βραβείο Doris Duke Impact καθώς και με υποτροφίες από τα ιδρύματα Guggenheim, Foundation for Contemporary Arts, Art Matters Foundation και Saison Foundation.
Στην Ελλάδα έχουμε ξαναδεί δουλειά του το 2016, στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Made in USA» στη Στέγη. Η παράσταση που παρουσίασε τότε, το «Judson church is ringing in Harlem», συνδύαζε τη θεωρητική στρατηγική του μεταμοντέρνου χορού με το voguing, ένα είδος χορού που γεννήθηκε στα τέλη των ’80s από queer και transgender άτομα νοτιοαμερικανικής και αφροαμερικανικής καταγωγής, επαναφέροντας στο προσκήνιο το σώμα ως πυρήνα συγκρότησης του εαυτού και της διαφορετικότητας.
Στο «O Medea» ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η αναζήτηση του τελετουργικού στοιχείου, όπως εκφράζεται στον ιαπωνικό χορό Butoh, που επηρέασε καθοριστικά το σύγχρονο χορό, την περφόρμανς, το χάπενινγκ και το σωματικό θέατρο.
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Λεωφ. Συγγρού 107, Νέος Κόσμος.
Πηγή ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ