Χωρίς αναδρομική ισχύ οι αποφάσεις του ΣτΕ για το νόμο Κατρούγκαλου

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου (νόμος 4387/2016).
Η Ολομέλεια του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο, Μαίρη Σαρπ, δημοσίευσε πέντε αποφάσεις που αφορούν τον νόμο Κατρούγκαλου και ειδικότερα τον ΕΦΚΑ, τις συντάξεις, τα μπλοκάκια, κλπ.
Επισημαίνεται, ότι η ισχύς των αποφάσεων του ΣτΕ δεν έχουν αναδρομική εφαρμογή, καθώς αρχίζει από σήμερα (σ.σ. Παρασκευή).
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία συνταγματικό τον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα ΕΦΚΑ και την υπαγωγή σε αυτόν του συνόλου των ασφαλισμένων, εργαζομένων και συνταξιούχων.
Συγκεκριμένα, έκρινε ότι είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας, η δημιουργία ενός φορέα για όλους με το σκεπτικό ότι αντιμετωπίζουν τους ίδιους ασφαλιστικούς κινδύνους (γήρας, ασθένειες, θάνατος).
Ακόμη, το ΣτΕ απέρριψε τις προσφυγές των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν ζητήσει να μείνουν εκτός ΕΦΚΑ λόγω της ειδικής σχέσης που έχουν με το κράτος.
Στην απόφαση υπήρξε μειοψηφία σχετικά με τους δημοσίους υπαλλήλους, που υποστήριξε ότι πρέπει να έχουν χωριστό ασφαλιστικό φορέα.
Αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, μπλοκάκια, κλπ
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (μπλοκάκια) σε σύγκριση με τους μισθωτούς απασχολούμενους. Δηλαδή, έκρινε αντισυνταγματικό το όριο του 20% των εισφορών που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου, ενώ για τους μισθωτούς το ανάλογο ποσοστό είναι 6% και το υπόλοιπο καλύπτεται από τον εργοδότη.
Διευκρινίζεται ότι το ποσοστό του 20% για τους αυτοαπασχολούμενους έχει ήδη μειωθεί με νεότερο νομοθετικό πλαίσιο.
Σύμφωνα το ΣτΕ, αυτή η διάταξη κρίθηκε αντισυνταγματική διότι προσβάλλει τη συνταγματική αρχή της ισότητας.
Εξάλλου, το ΣτΕ έκρινε συνταγματικό κατά οριακή πλειοψηφία 13 υπέρ έναντι 12 ψήφων τη διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014.
Επίσης, σε αυτό το θέμα το ΣτΕ έκρινε ότι στον νόμο Κατρούγκαλου υπάγονται όλοι και οι παλαιοί και οι μελλοντικοί απασχολούμενοι. Ανεξάρτητα από το πότε ξεκίνησαν να εργάζονται. Δηλαδή, δεν υπάρχουν πλέον ασφαλισμένοι πολλών ταχυτήτων. Αυτό κρίθηκε στη λογική ότι όλοι πρέπει να επωμιστούν το βάρος για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών και λοιπά.
Αναλογιστικές μελέτες
Κατά πλειοψηφία το ΣτΕ έκρινε συνταγματικές τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου σε ό,τι αφορά τις κύριες συντάξεις διότι είχαν προηγηθεί αναλογιστικές μελέτες. Ειδικότερα, είχε γίνει αναλογιστική μελέτη από την αρμόδια Αρχή και επίσης είχε υπάρξει και έγγραφο που πιστοποιούσε τη σοβαρότητά της από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας.
Αντίθετα, για τις επικουρικές συντάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι σχετικές διατάξεις, η πολιτεία οφείλει άμεσα να νομοθετήσει εκ νέου. Κατά συνέπεια, κρίνονται αντισυνταγματικές και ακυρώνονται οι αποφάσεις για τις επικουρικές και για τις παλαιές και για τις μελλοντικές.
Υπολογισμός επικουρικών συντάξεων
Παράλληλα, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν κατά πλειοψηφία αντισυνταγματική τη διάταξη για τον υπολογισμό των επικουρικών συντάξεων. Ειδικότερα, κρίθηκε αντισυνταγματική η περικοπή των επικουρικών συντάξεων άνω των 1.300 ευρώ, καθώς αντίκεινται στη συνταγματική αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας. Συγκεκριμένα, τα 1.300 ευρώ υπολογίζονται ως μικτά. Δηλαδή, κύρια σύνταξη, επικουρική, εισφορά αλληλεγγύης, προ φόρων και λοιπά.
Αναπλήρωση συντάξεων
Το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικό το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων -κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις και τους συνταξιούχους που έχουν εργαστεί πολλά χρόνια- ειδικότερα το ανώτατο πλαφόν αναπλήρωσης 46,8% για 42 χρόνια ασφάλισης.
Επίσης, κρίθηκε ότι το κράτος εγγυάται τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος σε περίπτωση προβλήματος και ανάγκης.
Εισηγητές αυτών των αποφάσεων ήταν οι σύμβουλοι Επικρατείας Σπυρίδων Μαρκάτης, Γεώργιος Τσιμέκας και Αννα Καλογεροπούλου.
Στο ΣτΕ έχουν προσφύγει, μεταξύ των άλλων, οι 63 δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας, όπως και οι πρόεδροί τους ατομικά, η Ενωση Εμμίσθων Δικηγόρων, οι Δικηγόροι Χωρίς Σύνορα, η Ενωση Ποινικολόγων και Μαχομένων Δικηγόρων, ατομικά αλλά και ομαδικά εκατοντάδες δικηγόροι από όλη τη χώρα, Συμβολαιογραφικοί Σύλλογοι Αθηνών – Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Πατρών, Ιωαννίνων, Κρήτης, Ναυπλίου και Κέρκυρας, ομαδικά και ατομικά εκατοντάδες συμβολαιογράφοι από όλη τη χώρα, το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Ελλάδας, ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Βιοτεχνών Ελλάδος, η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος και ξενοδόχοι, η Ενωση Συνταξιούχων Ταμείων Ασφάλισης Μηχανικών και Εργοληπτών, πολιτικοί μηχανικοί και μηχανικοί, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών, τεχνικές εταιρείες, εργολήπτες δημοσίων έργων, ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, οι Ιατρικοί Σύλλογοι Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πατρών, η Πανελλήνια Ενωση Ελευθέρων Επαγγελματιών Ιατρών και Οδοντιάτρων Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας, ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ), κλπ.
Παν. Τσιμπούκης