Την δική τους «μάχη» για μεγαλύτερη, αποδοτικότερη ανακύκλωση και ορθότερη διαχείριση απορριμμάτων δίνουν εδώ και περίπου ένα χρόνο ο Δήμος Χαλανδρίου με τους κατοίκους του. Συγκεκριμένα, τους τελευταίους 14 μήνες η τοπική αρχή «τρέχει», σε συνεργασία µε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το πιλοτικό πρόγραμμα αξιοποίησης οικιακών υπολειμμάτων τροφής, Waste4Think, μια πρωτοβουλία που υλοποιείται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο του HORIZON 2020.
Οι περίπου 1.000 κάτοικοι του Χαλανδρίου που συμμετέχουν εθελοντικά στο πρόγραμμα, δεν πετάνε τα οικιακά ζυμώσιμα απορρίμματα, δηλαδή υπολείμματα μαγειρεμένου φαγητού (εκτός από κόκαλα), φρούτα, λαχανικά και χρησιμοποιημένα χαρτιά κουζίνας, στους πράσινους κάδους, αλλά τα διαχωρίζουν χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό που τους έχει διαθέσει δωρεάν ο Δήμος. Συλλέγουν αυτά τα απορρίμματα σε ατομικό οικιακό καφέ κάδο χωρητικότητας 30 λίτρων, μέσα σε ειδικές βιοαποδοµήσιµες σακούλες, φτιαγμένες από ζυμώσιμα οργανικά υλικά. Στη συνέχεια οι εθελοντές πετούν τις σακούλες αυτές σε καφέ κάδους χωρητικότητας 120 λίτρων.
Σύμφωνα με τον καθηγητή στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Δημοτικό Σύμβουλο Χαλανδρίου, Γεράσιμο Λυμπεράτο, ο οποίος μίλησε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, «κλειδί» σε αυτή την ιστορία είναι δύο πράγματα: «Πρώτον είναι πως οι πολίτες είναι ενημερωμένοι, τους έχει δοθεί φυλλάδιο και οδηγίες για το τι μπορούν να πετάνε στους κάδους και τι όχι. Ακόμα γίνονται συναντήσεις μαζί τους και τους ενημερώνουμε για την πορεία του προγράμματος, για να κρατήσουμε ζωντανό το ενδιαφέρον τους. Και το δεύτερον είναι ο ειδικός κάδος ανακύκλωσης, ο οποίος ανοίγει με ειδικό κλειδί που έχουν μόνο οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα. Αυτό είναι σημαντικό για να διασφαλίσει κανείς πως αυτά που συγκεντρώνονται στον κάδο είναι αυτά που πρέπει».
Μετά από περίπου ένα χρόνο που «τρέχει» το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα έχει διαπιστωθεί, σύμφωνα με τον κ. Λυμπεράτο, ότι αυτός είναι ένας εξαιρετικός τρόπος συλλογής απορριμμάτων. Συγκεκριμένα, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Η ανταπόκριση του κόσμου είναι εξαιρετική και η ποιότητα απορριμμάτων είναι απίστευτη, δηλαδή έχουμε λιγότερο από 1% αστοχία υλικού. Οι κάτοικοι που συμμετέχουν πετάνε αυτή τη στιγμή λιγότερο από 10% των σκουπιδιών τους στον κλασσικό πράσινο κάδο. Αν αυτό λοιπόν εφαρμοστεί συνολικά σε όλη την Αττική για παράδειγμα, τότε δεν θα χρειαζόμαστε πλέον χώρους υγειονομικής ταφής».
Στην συνέχεια τα απορρίμματα αυτά οδηγούνται σε ένα ξηραντήρα-τεμαχιστή και με αυτό τον τρόπο παράγεται μια βιομάζα από υπολείμματα τροφών, που ονομάζεται FORBI (Food Residue Biomass). Οπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Λυμπεράτος ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του FORBI είναι ότι έχει βάρος το 1/5 των βιοαποβλήτων με τα οποία ξεκίνησε. Αυτό σημαίνει πως κάποιος γλυτώνει πάρα πολλά έχοντας λιγότερο βάρος και όγκο να μεταφέρει και να διαχειριστεί. Το δεύτερο, που είναι πολύ σημαντικό, είναι ότι το FORBI έχει πολύ χαμηλή υγρασία και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μπορεί να διατηρείται και να αποθηκεύεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να αποσυντίθεται. Ακόμα είναι ομοιογενές και άοσμο.
Ποιές όμως είναι οι χρήσεις του FORBI και πως μπορεί από αυτό να επωφεληθούν οι πολίτες;
Οπως έχει βρεθεί από αναλύσεις του FORBI που έχουν γίνει στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο η σύσταση του είναι εξαιρετική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για παραγωγή καυσίμων ή άλλων προϊόντων. «Εχουμε δει πως μπορεί να παραγάγει αρκετή ποσότητα από βιοαέριο, το οποίο μπορεί να είναι μεθάνιο, μπορεί να είναι υδρογόνο ή μπορεί να γίνει ακόμα και μίξη αυτών των δύο και να μας δώσει Hythane, που έχει ακόμα καλύτερη ποιότητα καύσης από το απλό μεθάνιο. Αυτό λοιπόν το καύσιμο μπορεί να το χρησιμοποιήσει κάποιος για να κινήσει τα απορριμματοφόρα του δήμου και αυτό πρόκειται να κάνουμε» δήλωσε σχετικά ο κ. Λυμπεράτος και συνέχισε: «Αυτό είναι ένα πάρα πολύ καλό παράδειγμα κυκλικής οικονομίας. Με αυτό τον τρόπο μειώνουμε την εξάρτηση μας από τα ορυκτά καύσιμα, συμβάλουμε στην μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, εξοικονομούμε χρήματα και δημιουργούμε και θέσεις εργασίας».
Αυτές όμως δεν είναι οι μόνες χρήσεις του FΟRBI, αφού μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί ως κομπόστ, πέλετ, ζωοτροφή, ή για την παραγωγή ενεργού άνθρακα.
Τα οφέλη όμως αυτού του τρόπου αξιοποίησης των οικιακών απορριμμάτων δεν έχουν θετικό αντίκτυπο μόνο στο περιβάλλον και την οικονομία αλλά και στην κοινωνία. Σύμφωνα με τον κ. Λυμπεράτο, μέσω αυτού του τρόπου: «Δημιουργείς και έναν ενεργό πολίτη. Εναν πολίτη που συμμετέχει στην διαδικασία και όχι απλά κάποιος που πετάει τα σκουπίδια και δεν τον ενδιαφέρει τι θα γίνουν από κει και πέρα».
Η ελπίδα του κ. Λυμπεράτου είναι να δουν και άλλοι Δήμοι τα οφέλη αυτού του προγράμματος και να το αντιγράψουν. «Φανταστείτε σε όλους τους Δήμους της Αττικής αντί να πετούν τα υπολείμματα τροφών με αυτό τον τρόπο που γίνεται μέχρι σήμερα, σαπίζοντας στον ΧΥΤΑ δημιουργώντας προβλήματα περιβαλλοντολογικά, οικονομικά και κοινωνικά, όλο αυτό να αξιοποιείται και να παράγεται σε μεγάλο βαθμό FORBI, είτε για καύσιμα για τις δημοτικές συγκοινωνίες, είτε κομπόστ για δενδροφυτεύσεις».
Στα μελλοντικά σχέδια του Χαλανδρίου, όσον αφορά το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα, είναι αρκετά σύντομα να ενταχθεί σε αυτό το 10% των κατοίκων του Δήμου, δηλαδή ένα ολόκληρο δημοτικό διαμέρισμα, και αργότερα να εφαρμοστεί σε όλη την πόλη.
Δημήτρης Σπυρίδων
