Με μια καθόλα ενδιαφέρουσα εισήγηση που κέρδισε το ενδιαφέρον των παρισταμένων από τον Ομότιμο Καθηγητή της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. και πρώην υπουργό, Αθανάσιο Τσαυτάρη, άνοιξε ο κύκλος των εισηγήσεων του 4ου Ελληνογερμανικού Φόρουμ Τροφίμων που ξεκίνησε το πρωί της Δευτέραςστην Καβάλα. Το θέμα της εισήγησης που παρουσίασε ο πρώην υπουργός και καθηγητής ήταν «Οι εξελίξεις στην γονιδιωματική και ο ρόλος της καινοτομίας στη γεωργική παραγωγή» όπου τόνισε ότι στη σημερινή δύσκολη συγκυρία για τον τόπο η εθνική ανασυγκρότησή περνάει από την παραγωγική ανασυγκρότηση και την οικονομική ανάπτυξη που στηρίζεται στους πραγματικά παραγωγικούς τομείς.
Ο κ. Τσαυτάρης, ξεκίνησε την ομιλία του κάνοντας μια σύντομη αναφορά στην τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χωράς λέγοντας χαρακτηριστικά «επιβάλλεται να προχωρήσουμε σε μια γρήγορη ανάπτυξη. Δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλα δέκα ή δεκαπέντε χρόνια, μέχρι τότε δεν θα μείνει κανείς νέος άνθρωπος στην Ελλάδα που να θέλει να προσφέρει και να δημιουργήσει. Η γρήγορη αυτή ανάπτυξη στην οποία αναφέρομαι μπορεί να έρθει μέσα από τη γεωργία και τις συνέργειές της όπως επίσης και μέσα από τον τουρισμό, όπου ο τουρίστας ερχόμενος εδώ καταναλώνει ελληνικά αγροτικά ποιοτικά προϊόντα. Και κατά το παρελθόν η γεωργία ήταν αυτή που στήριξε την εθνική οικονομία και στα χρόνια των παππούδων μας μετά τη μικρασιατική καταστροφή το 1922 και στα χρόνια των πατεράδων μας μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον εμφύλιο. Η γεωργία ήταν αυτή που έδωσε δουλειά σε εκατομμύρια χέρια και που μπορεί πραγματικά να υποστηρίξει τα ελληνικά προϊόντα στις μεγάλες και ανταγωνιστικές αγορές τους εξωτερικού».
«Η γεωργία» υπογράμμισε, «έχει τα δικά της κεφάλαια ωστόσο δεν μπορούμε ακόμα να κάνουμε σχεδιασμό επί χάρτου όταν ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα ολοκληρώνεται μέσα στα επόμενα δυο τρία χρόνια. Η κοινωνία συνεχώς ανεβάζει τις απαιτήσεις από τον αγροτικό τομέα, διογκώνει τις απαιτήσεις όταν την ίδια στιγμή συρρικνώνει όλους τους διαθέσιμους πόρους π.χ. εξαντλεί το νερό, υποβαθμίζει τα εδάφη, ακριβαίνει τα λιπάσματα. Ολα αυτά δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη σύγχρονη πραγματικότητα χωρίς νέα έρευνα, χωρίς καινοτόμες δράσεις στη γεωργία, χωρίς νέες μεθόδους καλλιέργειας, χωρίς σύγχρονα ψηφιακά προγράμματα».
Η ελληνική γεωργία, υπογράμμισε, μπορεί και πρέπει να αλληλοϋποστηριχθεί με τη μεταποιητική βιομηχανία και βιοτεχνία με πρώτη ύλη τα εξαιρετικά ποιοτικά γεωργικά προϊόντα. Τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα και ειδικά τα τρόφιμα αλλά και άλλα μπορούν να υποστηρίξουν αλλά και να υποστηριχθούν από τη μεγάλη και διαρκώς διογκούμενη τουριστική βιομηχανία, ενώ μπορούν να συμβάλουν στην προστασία της υγείας και της ποιότητας του διαρκούς επιμηκυνόμενου προσδόκιμου ζωής και στα προβλήματα των ενηλίκων ειδικά στον Δυτικό κόσμο.
Το μέλλον ανήκει στην ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας
Ο πρόεδρος του Παραρτήματος Ανατολικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Ζαφείρης Μυστακίδης, στην ομιλία του υπογράμμισε ότι σήμερα η συμμετοχή του αγροδιατροφικού τομέα στην ελληνική οικονομία είναι υψηλή υπερβαίνοντας το 3% του ελληνικού ΑΕΠ – ποσοστό διπλάσιο από το 1,5% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Σε μια χώρα που δοκιμάζεται», συνέχισε, «από την παρατεταμένη οικονομική κρίση, μπορεί με σιγουριά να λεχθεί πλέον ότι το μέλλον ανήκει στην ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας του αγροτοδιατροφικού προϊόντος. Τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα είναι ξεχωριστά, λόγω της τεράστιας βιοποικιλότητας και του μεσογειακού κλίματος της Ελλάδας και κυρίως αποτελούν την ραχοκοκαλιά της μεσογειακής διατροφής που έχει αποδειχτεί ότι είναι η πιο υγιεινή διατροφή και ξακουστή για τις ευεργετικές της ιδιότητες στην ανθρώπινη υγεία. Πλέον το μεσογειακό διατροφικό μοντέλο αποτελεί συνταγή για μακροζωία, υγεία, ομορφιά και κατακτά μια προς μια τις ποιο απαιτητικές αγορές διεθνώς».
«Η Γερμανία», επισήμανε ο κ. Μυστακίδης, «παραδοσιακά βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των κυριότερων αγοραστών των προϊόντων της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, αποδεικνύοντας ότι οι Γερμανοί καταναλωτές αναγνωρίζουν την αξία και την ποιότητά τους. Σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ποιοτικών και ασφαλών αγροδιατροφικών προϊόντων παίζει η εφαρμογή όλων των διεθνών προτύπων ασφαλείας που ακολουθούνται κατά την παραγωγική διαδικασία».
Σήμερα η Ελλάδα αποτελεί το 3ο παραγωγό παγκοσμίως ελιάς, ελαιολάδου και ακτινίδιων και 1ο προμηθευτή 35 προϊόντων σε 14 χώρες. Αποτελεί επίσης τον 1ο προμηθευτή της Γερμανικής αγοράς σε σπαράγγια, τον 2ο σε ακτινίδια, τον 2ο σε ελιές, τον 2ο σε τσιπούρα, τον 3ο σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, τον 4ο σε βερίκοκα και ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά παράγεται στην περιοχή της Περιφέρειας ΑΜΘ. Από την άλλη πλευρά η Γερμανία εισάγει το 21% των φρούτων και λαχανικών που καταναλώνονται, το 32% των ποτών και το 25% των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση
Ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας WIN Σύμβουλοι Ανάπτυξης, Αλέξανδρος Αραμπατζής, στην εισήγησή του αναφέρθηκε λεπτομερώς στην προώθηση των εξαγωγών τροφίμων και ποτών όπως επίσης και σε όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τόνισε με έμφαση ότι κάθε χρόνο η ΕΕ διαθέτει περί τα 200 εκατ. ευρώ σε επιχειρήσεις για την προώθηση των εξαγωγών τους, ενώ υπογράμμισε ότι όλα τα προϊόντα πλην του καπνού τυγχάνουν χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο κ. Αραμπατζής στις χρηστικές πληροφορίες που έδωσε στους παριστάμενους επισήμανε ακόμα ότι η ΕΕ χρηματοδοτεί κυρίως οργανωμένα σχήματα όπως συνεταιρισμούς, ενώσεις συνεταιρισμών και παράγωγων, οργανωμένους συλλόγους ή διεπαγγελματικές οργανώσεις υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί συγκεντρώνουν το 50% της εγχώριας παραγωγής ενός συγκεκριμένου προϊόντος, ενώ το ποσοστό της χρηματοδότησης μπορεί να φτάσει μέχρι και το 85% του εξαγωγικού κόστους του προϊόντος.
Είναι δύσκολο στην Ελλάδα να κάνεις στρατηγικό σχεδιασμό
Στις ευκαιρίες και τις προοπτικές της ελληνικής βιομηχανίας Τροφίμων αναφέρθηκε στην δική τους εισήγηση η Μιχαέλα Μπαλή, εκπρόσωπο για την Ελλάδα και την Κύπρο του Γερμανικού Οργανισμού Προώθησης Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (GTAI).
Η κ. Μπαλή τόνισε ότι ο κλάδος τροφίμων είναι ο σημαντικότερος κλάδος της μεταποίησης καθώς σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2015 συμβάλλει με 3,4% στο ΑΕΠ, με 36% στην προστιθέμενη αξία της μεταποίησης, απασχολεί το 2,7% των εργατικού δυναμικού και το 33,7% του εργατικού δυναμικού της μεταποίησης, ενώ περίπου 15.000 επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων και ποτών, 10% εκ των οποίων σε Α.Ε. και Ε.Π.Ε.
Οπως επισήμανε ακόμα στην εισήγησή της ο κλάδος των τροφίμων είναι ο σημαντικότερος κλάδος της μεταποίησης αφού συγκεντρώνει το 20,3% των επιχειρήσεων της μεταποίησης, και το 26,1% του τζίρου της μεταποίησης. Ο ελληνικός αγροτικός τομέας συμβάλλει με 3,6% στο ΑΕΠ. Το 2000 ήταν ακόμα 5,62%, ενώ μεταξύ 2010 και 2015 το μερίδιο του αγροτικού τομέα αυξήθηκε κατά 1%. Επίσης συμβάλλει με 11,1% στην απασχόληση.
Προβλήματα
Εστιάζοντας στα προβλήματα των ελληνικών εξαγωγών η κ. Μπαλή ανέφερε την συνεχιζόμενη κρίση από το 2008, την ελλιπή δανειοδότηση, τη συνεχιζόμενη ανασφάλεια, τις πολιτικές αναταραχές, την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού, τη συχνή μεταβολή του σχεδιασμού, π.χ. στη διαχείριση των απορριμμάτων ή στα γραφειοκρατικά εμπόδια, το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων, τις ανεπαρκείς ποσότητες, τις ελλιπείς πληροφορίες για ξένες αγορές.
Στη διάρκεια της πρώτης μέρας των εργασιών εισηγήσεις παρουσίασαν επίσης ο διευθυντής του καταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στην Καβάλα, Τριαντάφυλλος Βαλαβανίδης και ο διευθυντής της εταιρείας GS One Association, Γιώργος Σαρανταυγάς.
Το Ελληνογερμανικό Φόρουμ έκλεισε με επιχειρηματικές συναντήσεις και επισκέψεις Γερμανών επιχειρηματιών σε ελληνικές επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής της Καβάλας.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ
