Στα άδυτα της Μοραβίας μέσα από το μυθιστόρημα «Οι θεές της Ζίτκοβα»

Δεν έχουμε συχνά την ευκαιρία να διαβάζουμε σύγχρονους Τσέχους συγγραφείς στα ελληνικά και το μυθιστόρημα της Κατερζίνα Τούτσκοβα «Οι θεές της Ζίτκοβα», που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ικαρος, σε υποδειγματική μετάφραση του Κώστα Τσίβου, μας φέρνει σε επαφή με μια ιδιαιτέρως πρωτότυπη λογοτεχνική παραγωγή.
Η συγγραφέας είναι νέα και πολλά υποσχόμενη. Γεννήθηκε στο Μπρνο το 1980, σπούδασε Τσέχικη Φιλολογία και Ιστορία της Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Μάσαρυκ και το 2006 έκανε την πρώτη της λογοτεχνική εμφάνιση με το μυθιστόρημα «Montespaniada». Οι αρετές της αναγνωρίστηκαν γρήγορα και της χάρισαν την υποψηφιότητα για σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία της Τσεχίας.
«Οι θεές της Ζίτκοβα» κυκλοφόρησαν στα τσέχικα το 2012 και απέσπασαν όχι τυχαία τη διεθνή προσοχή, όντας ένα μυθιστόρημα που ενώ μιλάει για τη σύγχρονη πραγματικότητα της χώρας της Τούτσκοβα, επιχειρεί ταυτοχρόνως μια αναδρομή στην ιστορική της πορεία: από την προεδρευόμενη κοινοβουλευτική Δημοκρατία της Τσεχίας προς τη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας και από εκεί μέχρι το ναζιστικό Προτεκτοράτο της Βοημίας και της Μοραβίας. Η Μοραβία είναι το σκηνικό όπου αναπτύσσεται η δράση του μυθιστορήματος με επίκεντρο μια συστάδα χωριών στις πλαγιές των Λευκών Καρπαθίων, που ονομάζεται Κοπανίτσα. Τίποτε δεν μοιάζει εύκολο στην Κοπανίτσα την εποχή του κρατικού σοσιαλισμού: η φτώχεια αποτελεί απαράβατο κανόνα και οι άνθρωποι είναι έρμαια της αγραμματοσύνης και των προκαταλήψεών τους.