Πολιτισμός για τα παιδιά και τους νέους τα χρόνια της κρίσης

Μια γεύση της ερευνητικής έκθεσης «Σύγχρονες τάσεις στην παραγωγή πολιτιστικού προϊόντος για παιδιά και νέους στην Ελλάδα την περίοδο της οικονομικής κρίσης», έδωσαν σε συνέντευξη Τύπου οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Κοινωνικών Επιστημών του Παιδαγωγικού Τμήματος του ΕΚΠΑ, που εκπόνησαν την έρευνα για λογαριασμό του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
«Πρόκειται για μια πρώτη χαρτογράφηση ενός μεγάλου πεδίου (Βιβλίο, κινηματογράφος, μουσεία, μουσική, χορός, αθλητικές δραστηριότητες, ίντερνετ), από την οποία προκύπτουν κρίσιμα στοιχεία για τα ανησυχητικά σημάδια που αφήνουν τα χρόνια της κρίσης στη στάση παιδιών και νέων, ιδιαίτερα των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων, απέναντι σε πολιτιστικά προϊόντα» επισήμανε η υπουργός Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά.
Στα αποτυπώματα της έκθεσης αναδεικνύεται η παιδική φτώχεια στη διάρκεια 2009-2018, που τα χρόνια όξυνσης της κρίσης 2011-2013 «χτύπησε» μισό εκατομμύριο παιδιά. Καταγράφεται, ενδεικτικά, η «έλλειψη ενδιαφέροντος» των νέων για τα πολιτιστικά και αθλητικά δρώμενα καθώς το 78,6% δήλωσε ότι μέσα στο 2015 δεν επισκέφτηκε μουσεία, γκαλερί και γενικά πολιτιστικούς χώρους. Για τους ίδιους λόγους το 66,7% δεν συμμετείχε σε αθλητικές δραστηριότητες. Επίσης, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι στους νέους ηλικίας 16 έως 24 ετών το 77,8% δήλωσε ότι δεν είχε κάνει καμία επίσκεψη σε πολιτιστικά αξιοθέατα μέσα στον χρόνο. Λίγο καλύτερα, αλλά όχι αισιόδοξα, είναι και τα στοιχεία για την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου ο μέσος όρος για τις ίδιες ηλικίες κατεβαίνει στο 52,5%.
Η έρευνα του Παιδαγωγικού Τμήματος του ΕΚΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημοσθένη Δασκαλάκη και την αναπληρώτρια καθηγήτρια Ρέα Κακάμπουρα, δείχνει τάσεις που αναφέρονται με την ευρεία έννοια στο κράτος, αλλά και σε ιδρύματα και ΜΚΟ, την εξέλιξη και τον ρόλο της αγοράς πολιτιστικών προϊόντων καθώς και της τηλεόρασης και των social media.
«Σημασία δεν έχει μόνο να παράγουμε πολιτιστικά προϊόντα αλλά και η ανταπόκριση τους από την κοινωνία» επισήμαναν στην διάρκεια της παρουσίασης οι ομιλητές, όπως επίσης ότι στην εποχή μας «δεν υπάρχει η ιδεολογική έννοια μιας ενιαίας παιδικής ηλικίας, αλλά πολλαπλές παιδικές ηλικίες που συνδέονται με τη φτώχεια, τη μετανάστευση, το φύλο, ΑμΕΑ κι άλλους παράγοντες που επιδρούν σε μια τέτοια μελέτη». Επεξεργάστηκαν δευτερογενώς στοιχεία της Eurostat, ΕΛΣΤΑΤ, Εθνικής Βιβλιοθήκης, Κέντρου Κινηματογράφου κι άλλων φορέων. Κι όπως τόνισαν «η ανυπαρξία βασικών στατιστικών δεδομένων γύρω από τις διάφορες κατηγορίες της ελληνικής πολιτιστικής βιομηχανίας κατέστησε αυτή την αποτύπωση εν μέρει δύσκολη». Διευκρίνισαν δε, ότι αυτή η ερευνητική έκθεση αποτελεί μία πρώτη χαρτογράφηση του συγκεκριμένου πεδίου για μελλοντική αξιοποίηση από σχετικές μελέτες που θα περιλαμβάνουν πρωτότυπη και πρωτογενή έρευνα των κατηγοριών της πολιτιστικής βιομηχανίας για παιδιά και για νέους στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την Μ. Ζορμπά θα πρέπει να δούμε την παιδική ηλικία «σαν ένα ζωντανό ανθρώπινο πεδίο με ανάγκες, δικαιώματα, αναζητήσεις». Αναφερόμενη στην τεχνολογία και στον τρόπο που γίνεται σήμερα το άνοιγμα στον ενήλικο κόσμο, η υπουργός Πολιτισμού είπε ότι «θα πρέπει να υπερβούμε τον όρο «προστασία» και να τον πούμε «διάλογο», «συμμετοχή»».
Τέλος, προανήγγειλε διάβημα, σε συνεννόηση με τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, προς τη δημόσια τηλεόραση και τα ιδιωτικά κανάλια όχι μόνο για την ποιότητα αλλά και για τον ελάχιστο χρόνο (παρά τον σχετικό νόμο) που διαθέτουν για παιδικά προγράμματα.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ