Ο Φιλίπ Κεν στήνει ένα «Πάρκο συντριβής» στη Στέγη

«Για τη σύλληψη μιας παράστασής μου, συχνά σκέφτομαι τοπία ή οποιονδήποτε μικρόκοσμο όπου μπορώ να εμβαπτίσω τους ηθοποιούς μου, ένα μέρος στο οποίο εκείνοι πρέπει, πάση θυσία, να καταστήσουν δυνατή τη ζωή» αναφέρει ο Φιλίπ Κεν.
Δύο χρόνια μετά τη «Μελαγχολία των δράκων», με την οποία συστήθηκε στο ελληνικό κοινό μεταμορφώνοντας την Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε αλπικό τοπίο, ο Γάλλος σκηνοθέτης και εικαστικός επιστρέφει με ένα εξίσου αλλόκοτο, χιουμοριστικό θέαμα, για να μας μεταφέρει σε πιο τροπικά κλίματα. Στην πιο πρόσφατη παραγωγή του, με τίτλο «Crash Park: η ζωή ενός νησιού», που παρουσιάζεται στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση από 28 έως 30 Δεκεμβρίου, ο Φιλίπ Κεν μπλέκει την ομηρική «Οδύσσεια» με το τηλεοπτικό «Lost», τον Ιούλιο Βερν με το μιούζικαλ και την εξορία με την ουτοπία.
Στο «Crash Park», ο Κεν τοποθετεί τη δράση σε ένα μυστηριώδες, έρημο νησί στη μέση του ωκεανού όπου όλα συμβαίνουν από επτά ερμηνευτές, γύρω από την κομμένη ουρά ενός φλεγόμενου αεροπλάνου. «Μέσα από το θέατρο μου αρέσει να διασχίζω τοπία που τρέφουν τη φαντασία μου. Τελευταία περιπλανιέμαι σε αυτά των έργων ζωγραφικής του γερμανικού ρομαντισμού του 19ου αιώνα. Ωστόσο, εδώ και 15 χρόνια, είτε πρόκειται για ένα απλό διαμέρισμα, για έναν χιονισμένο χώρο στάθμευσης, είτε για ένα μολυσμένο βάλτο, κάθε μία από τις παραστάσεις μου αποτελεί μία πρόφαση για να αναπτύξω την ιδέα ότι ένας τόπος μπορεί να γίνει ο βασικός πρωταγωνιστής μιας ιστορίας. Σε όλες τις εποχές, από την “Τρικυμία” του Σαίξπηρ μέχρι τις “Ευτυχισμένες μέρες” του Μπέκετ, το νησί προσφέρει τη δυνατότητα συμπύκνωσης του κόσμου, ενώ βάζει το χρόνο σε παρένθεση», αναφέρει ο Φιλίπ Κεν.
Μανιώδης συλλέκτης εντόμων από τα παιδικά του χρόνια και με παρελθόν στις εικαστικές τέχνες και τη σκηνογραφία, ο Φιλίπ Κεν δημιουργεί πάντα θαυμαστά θεατρικά οικοσυστήματα. Oπως παραδέχεται ο ίδιος λυπάται που δεν είχε την ιδέα του νησιού νωρίτερα γιατί δημιουργεί μία γλυκιά μελαγχολία, την οποία χρειάζεται για να κινητοποιήσει ένα μηχανισμό φαντασίας. «Είναι, ταυτόχρονα, ένας τόπος για ειδυλλιακές διακοπές και ένα καθαρτήριο, μια κλειστή πόρτα ανάμεσα στον παράδεισο και την κόλαση», σημειώνει ο Κεν και προσθέτει: «Αν το νησί είναι το τοπίο που θέτει σε κίνηση ένα μηχανισμό φαντασίας, το αεροπλάνο που αντιπροσωπεύει την πρόοδο, είναι μια μεταφορά για την εποχή μας, όπου όλα πρέπει να πηγαίνουν γρήγορα. Με την πάροδο των ετών, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο συνεχώς αναπτυσσόμενος κόσμος μας οδεύει κατευθείαν στον τοίχο. Από την άλλη πλευρά, πάντα χρειάζομαι οι ήρωες των περιπετειών μου να έχουν να αντιμετωπίσουν ένα μεγάλο πρόβλημα. Οπότε τι θα ήταν πιο οριστικό από μια σύγκρουση σε ένα έρημο νησί; Ωστόσο, δεν ήθελα οι ναυαγοί στην παράσταση να έχουν εμμονή με την επιθυμία τους να σωθούν. Το γεγονός ότι βρίσκονται έξω από την προγραμματισμένη τους ζωή, σημαίνει ότι έχουν την ευκαιρία και το χρόνο να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους».
Για τον Κεν η σκηνή παραμένει ο τόπος των δυνατοτήτων όπου προτείνονται πολλαπλοί τρόποι για να ξεπεραστούν οι χειρότερες τραγωδίες. «Σήμερα, με την προσφυγική κρίση, το νησί συνδέεται με μια περιοχή απελπισίας. Για άλλους, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, μετατρέπεται σε έναν εφιάλτη που καταβροχθίζεται από την άνοδο του επιπέδου της θάλασσας. Oμως, δεν πρέπει να παρερμηνευτεί το γεγονός ότι στόχος της παράστασης είναι πρώτα απ’ όλα να ψυχαγωγήσει το κοινό τραβώντας τα νήματα μιας μυθοπλασίας σ’ έναν κόσμο φαντασίας».
Σχετικά με τα λογοτεχνικά ή κινηματογραφικά έργα που αποτέλεσαν έμπνευση για το «Crash Park», ο Φιλίπ Κεν αναφέρει: «Ως θεατής, γνωρίζω ότι πηγαίνοντας στο θέατρο κουβαλώ πάντα μαζί μου τις επιρροές μου, το λογοτεχνικό, καλλιτεχνικό και κινηματογραφικό κόσμο που έχω μέσα μου. Είναι γεγονός ότι όλοι έχουμε διαβάσει ή ακούσει να μιλούν για την “Οδύσσεια” του Ομήρου, όλοι γνωρίζουμε ποιος είναι ο Ροβινσώνας Κρούσος, και όλοι έχουμε δει ταινίες όπως τους “Πειρατές της Καραϊβικής” ή τον Τζέιμς Μποντ στο νησί του Δόκτορα Νο. Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι αυτές οι εικόνες, όπως και πολλές άλλες θα αναδυθούν στη σκέψη των θεατών παρακολουθώντας την παράσταση, γι ‘αυτό και δεν χρειάζεται να αναφερθώ σε αυτές. Αλλά σίγουρα αποτέλεσαν έμπνευση για το “Crash Park”».
Το θαυμαστό και το μικροσκοπικό, η καθημερινότητα και η ακρότητα, το ψέμα του Θεάτρου και η αλήθεια της Φύσης, είναι το σταθερό οικοσύστημα μέσα στο οποίο ο Φιλίπ Κεν στήνει τα θεάματά του. Eχοντας πάντα για φόντο μια ιδιαίτερη θεματική και σκηνογραφία, οι παραστάσεις του αναπτύσσονται σε συνεργασία με τους ερμηνευτές κατά τη διάρκεια των προβών.
Η πρώτη παράσταση που σκηνοθέτησε με τίτλο «La Dmangeaison des ailes» («Η φαγούρα των φτερών», 2003), ήταν μια σειρά από δράσεις/ασκήσεις απογείωσης και πρόσκρουσης. Ακολουθώντας τις αρχές του παιχνιδιού Ντόμινο, η τελευταία σκηνή της εκάστοτε παραγωγής του «γεννά» για τον Φιλίπ Κεν την πρώτη σκηνή της επόμενης. Με αυτή τη λογική, το «Crash Park» προέκυψε ως συνέχεια του «Welcome to Caveland!» (2016), ενός έργου με θέμα τη ζωή επτά τυφλοπόντικων στα έγκατα της γης.
Στη νέα αυτή παραγωγή του Φιλίπ Κεν συναντάμε ήρωες από προηγούμενες παραστάσεις του. «Κάθε παράσταση είναι και ένα ραντεβού που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε μαζί την περιπέτεια. Για την αρχή, πριν από τη συντριβή στο νησί, δημιούργησα ένα φιλμ μέσα στην καμπίνα του αεροπλάνου, ενώ υποτίθεται ότι βρίσκεται σε πτήση. Σε αυτό συναντάμε σαν παρωδία όλους τους χαρακτήρες των προηγούμενων μου παραστάσεων. Υπάρχουν, βεβαίως, και νέα πρόσωπα, αφού δεν επιλέγουμε εκείνους με τους οποίους συνταξιδεύουμε. Οι επιβάτες φορούν μάσκες στα μάτια τους όπως αυτές που προσφέρονται στις μακρινές πτήσεις. Oλοι κοιμούνται. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν αυτά που θα ακολουθήσουν, αντικατοπτρίζουν τη νέα τους πραγματικότητα ή αν ζουν ένα συλλογικό όνειρο».
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ