Μόλις ένα μήνα πριν η Ευρώπη ξεκινήσει έναν αγώνα για να προμηθευτεί προστατευτικές μάσκες προσώπου, αναπνευστήρες και διαγνωστικά κιτ για την καταπολέμηση του κορονοϊού, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δήλωναν στις Βρυξέλλες ότι τα συστήματα τους υγειονομικής περίθαλψης ήταν έτοιμα και δεν υπήρχε καμία ανάγκη να παραγγείλουν περισσότερα αποθέματα, σύμφωνα με επίσημα έγγραφα.
Αυτή η ρόδινη εκτίμηση ήρθε σε πλήρη αντίθεση με την έλλειψη μασκών και ιατρικού εξοπλισμού μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτίμησε ότι οι ανάγκες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να ήταν 10 φορές υψηλότερες από τα υλικά που συνήθως είναι διαθέσιμα.
Ενώ η έλλειψη εξοπλισμού οφείλεται ως επί το πλείστον στην έκρηξη της παγκόσμιας ζήτησης, εσωτερικά και δημόσια έγγραφα, που περιήλθαν στην γνώση του Reuters, δείχνουν ότι οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπορεί να επιδείνωσαν τη δύσκολη κατάσταση τους υπερεκτιμώντας την ικανότητα αντίδρασης τους.
«Ολα υπό έλεγχο», δήλωνε ένας αξιωματούχος της Κομισιόν σε μια κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση με διπλωμάτες κρατών μελών στις 5 Φεβρουαρίου, δύο εβδομάδες μετά την καραντίνα που έθεσε η Κίνα σε περίπου 60 εκατομμύρια κατοίκους στην επαρχία του Χουμπέι, πληθυσμός σχεδόν αντίστοιχος της Ιταλίας.
«Υπάρχει έντονο επίπεδο ετοιμότητας στα κράτη μέλη, οι περισσότεροι έχουν λάβει μέτρα» για να ανιχνεύσουν και να θεραπεύσουν τον Covid-19, ανέφερε ο αξιωματούχος, μεταφέροντας σχόλια των αντιπροσώπων των κρατών μελών, σύμφωνα με τα πρακτικά της συνάντησης που ήρθαν στην κατοχή του Reuters.
Αυτό ειπώθηκε μόλις δύο εβδομάδες πριν από τα πρώτα θύματα του ιού στην Ιταλία, όπου σήμερα 12.428 άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον Covid-19, σχεδόν τέσσερις φορές οι θάνατοι στην Κίνα, όπου η ασθένεια πρωτοεμφανίστηκε.
Ερωτηθείς εάν τα έγγραφα αυτά αποδεικνύουν ότι η ευρωπαϊκή αντίδραση ήταν πολύ αργή, ένας εκπρόσωπος της Κομισιόν τόνισε: «Από τον Ιανουάριο η Επιτροπή προσέφερε τη δυνατότητα υποστήριξης στα κράτη μέλη».
Οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών άρχισαν να συνειδητοποιούν τη σοβαρότητα της κατάστασης τον Μάρτιο, αλλά αντί να επικεντρώνονται σε κοινή δράση, πολλές κατέφυγαν σε προστατευτικά μέτρα, αυξάνοντας τους εμπορικούς φραγμούς για να εμποδίσουν την εξαγωγή ιατρικού εξοπλισμού στους γείτονές τους.
Η Ιταλία εξακολουθεί να διαθέτει μόνο ένα κλάσμα από τις 90 εκατομμύρια προστατευτικές μάσκες προσώπου που χρειάζονται οι ιατροί και οι νοσηλευτές της χώρας κάθε μήνα, η Γαλλία παρήγγειλε πάνω από 1 δισεκατομμύριο μάσκες την περασμένη εβδομάδα και οι κατασκευαστές προσαρμόζουν γραμμές παραγωγής για να κατασκευάσουν αναπνευστήρες.
«Οι δυνατότητες υπάρχουν»
Η αισιόδοξη ανάλυση που παρουσίασε ο αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 5 Φεβρουαρίου προέκυψε από μια σειρά συναντήσεων που είχε με εμπειρογνώμονες σε θέματα υγείας από τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Σε μια συνάντηση στις 31 Ιανουαρίου, αντιπρόσωποι των υπουργείων Υγείας των κρατών μελών, δήλωσαν στην Επιτροπή ότι δεν χρειάζονταν βοήθεια για την απόκτηση ιατρικού εξοπλισμού, σύμφωνα με τα πρακτικά.
«Καμία χώρα δεν έχει, μέχρι στιγμής, ζητήσει υποστήριξη για την λήψη πρόσθετων αντισταθμιστικών μέτρων», υπογραμμίζεται στα πρακτικά, με μόλις τέσσερα κράτη μέλη να προειδοποιούν ότι ενδέχεται να χρειαστούν προστατευτικό εξοπλισμό σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης στην Ευρώπη. Αυτές οι τέσσερις χώρες δεν κατονομάστηκαν.
Στις 28 Φεβρουαρίου, ένα μήνα μετά την πρώτη προσφορά της για χορήγηση βοήθειας, και μετά την παρότρυνση της στις κυβερνήσεις να διευκρινίσουν τις ανάγκες τους σε τουλάχιστον δύο ακόμη συναντήσεις, η Επιτροπή ξεκίνησε ένα κοινό πρόγραμμα προμηθειών για μάσκες προσώπου και άλλα προστατευτικά εργαλεία.
Ο διαγωνισμός για λογαριασμό 25 κρατών μελών δεν έλαβε αρχικά προσφορές, σύμφωνα με ένα εσωτερικό έγγραφο που περιήλθε σε γνώση του Reuters. Τα κράτη μέλη της ΕΕ αξιολογούν τώρα τις προσφορές που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης δημοπρασίας αλλά δεν έχουν υπογραφεί ακόμη συμβάσεις και οι παραδόσεις απέχουν ακόμη για εβδομάδες, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Επιτροπής.
Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είχαν διαβεβαιώσει τις Βρυξέλλες ότι το ιατρικό τους προσωπικό ήταν καλά ενημερωμένο για το πώς θα χειριστεί τους ασθενείς με Covid-19, σύμφωνα με τα έγγραφα, παρόλο που η Ιταλία απαίτησε από το ιατρικό προσωπικό να φορέσει μάσκες στην περίθαλψη κρουσμάτων από τις 24 Φεβρουαρίου.
Σχεδόν 10.000 Ιταλοί εργαζόμενοι στον τομέα υγείας έχουν μολυνθεί, ή περισσότερο από το 9% των κρουσμάτων στην Ιταλία, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
Σε μια συνάντηση στις 4 Φεβρουαρίου, εθνικοί εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας δήλωναν: «Δυνατότητες διάγνωσης υπάρχουν και πολλές χώρες έχουν ξεκινήσει να εξετάζουν».
Τώρα, τα κράτη της ΕΕ αντιμετωπίζουν τεράστια έλλειψη διαγνωστικών κιτ και ξεκίνησαν στις 18 Μαρτίου ένα κοινό σύστημα προμήθειάς τους.
Η ανάγκη για από κοινού απόκτηση αναπνευστήρων, κρίσιμης σημασίας για ασθενείς με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα, προέκυψε για πρώτη φορά σε συνεδρίαση εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για την υγεία στις 13 Μαρτίου, σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης.
Ενα πρόγραμμα προμήθειάς τους ξεκίνησε από την Επιτροπή στις 17 Μαρτίου.
Οι κίνδυνοι ότι τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να υπερβούν τις δυνατότητές τους θεωρήθηκαν «χαμηλοί έως μέτριοι» στα μέσα Φεβρουαρίου από τον οργανισμό της ΕΕ για τον έλεγχο των ασθενειών, ο οποίος βασίζεται σε αξιολογήσεις από μεμονωμένα κράτη μέλη.
Ενα μήνα αργότερα, επικαιροποίησε την εκτίμησή του λέγοντας ότι καμία χώρα δεν έχει επαρκείς κλίνες σε μονάδες εντατικής θεραπείας μέχρι τα μέσα Απριλίου.
«Ολα υπό έλεγχο»: Πώς η Ευρώπη υπνοβάτησε προς την πανδημία του κορονοϊού
