Οικτρή απογοήτευση: Οι ΗΠΑ δεν μεσολαβούν

Αποστάσεις τήρησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για δημοσιεύματα ελληνικών ΜΜΕ αναφορικά με πρωτοβουλία Πομπέο για τη διαμεσολάβηση στα ελληνοτουρκικά. Τι σημαίνει αυτό για την χάραξη της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας.
Σε διάψευση των σεναρίων για τη διαμεσολάβηση στα ελληνοτουρκικά με πρωταγωνιστή τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, προέβη το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η διαμεσολαβητική προσπάθεια των ΗΠΑ στα ελληνοτουρκικά, την οποία προσπάθησαν να προβάλλουν ορισμένα ελληνικά ΜΜΕ, δεν επιβεβαιώνεται.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ανταποκριτή Θανάση Τσίτσα στον ΑΝΤ1, ουδεμία συζήτηση έγινε για ανάμειξη και διαμεσολάβηση του Μάικ Πομπέο στα ελληνοτουρκικά ή ότι επίκειται αμερικανική διαμεσολαβητική πρωτοβουλία.
«Δεν έχει συμφωνηθεί διαμεσολάβηση των ΗΠΑ ούτε σε υψηλό ούτε σε χαμηλό επίπεδο» δήλωσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για να συμπληρώσει με νόημα ότι «οι διαμεσολαβήσεις δεν βγαίνουν σε καλό…».
Με τη σειρά του ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, κατέστησε σαφές το ότι δεν έχει ληφθεί επίσημη πρωτοβουλία διαμεσολάβησης από τις ΗΠΑ.
«Δεν σας επιβεβαιώνω ότι υπάρχει διακηρυγμένη προσπάθεια διαμεσολάβησης των ΗΠΑ. Ομως υπάρχει διαρκής επικοινωνία και ανάγνωση των γεγονότων. Η κυβέρνηση της Ελλάδας έχει ανοιχτή γραμμή με τον Πομπέο. Αυτό υπάρχει», επισήμανε ο κ. Δένδιας.
Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ώστε να αντιμετωπίσει τις διαφορές της με την Τουρκία;
Την άποψη ότι η διάψευση των ΗΠΑ δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη εκφράζει στο Sputnik ο Παύλος Αντωνόπουλος, γεωστρατηγικός αναλυτής στο Center for Syncretic Studies: «Η διάψευση των ΗΠΑ δεν αποτελεί έκπληξη και το ελληνικό κράτος, πρέπει να καταλάβει πως υπάρχει μακρά ιστορία των ΗΠΑ στην μη υπεράσπιση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο, που η ηγεμονία των ΗΠΑ μετατρέπεται σε ένα πιο ισορροπημένο σύστημα, οι προσαρμογές πρέπει να γίνονται στο πως θα αντιμετωπίσουμε τέτοια ζητήματα. Δυτικοί οργανισμοί όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν αποτύχει να λύσουν τις κρίσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και, όπως είπαμε, τη στιγμή που ο κόσμος γίνεται ολοένα και πιο πολυπολικός, η Ελλάδα χρειάζεται να μοχλεύσει τη ιστορική της κληρονομιά, ως ο πρώτος πολιτισμός της Ευρασίας και να δυναμώσει τους δεσμούς της με την ανατολή, ειδικά με την Ρωσία, η οποία έχει μια επιτυχία να επηρεάζει την Αγκυρα και την επιθετική της συμπεριφορά», επισημαίνει και προσθέτει:
«Η άρνηση της Τουρκίας να υπογράψει τον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών για την θάλασσα και να αναγνωρίσει την δικαιοδοσία του δικαστηρίου του διεθνούς δικαίου της Χάγης, κάνει οποιαδήποτε προσπάθεια για μείωση της έντασης δύσκολη. Ως αποτέλεσμα η Ελλάδα είναι αυτή που πρέπει πάντα να επιδιώκει την σταθερότητα στις διμερείς σχέσεις με την Τουρκία, όσο η Αγκυρα συνεχίζει να δημιουργεί τετελεσμένα με το να αναδιαμορφώνει τους ναυτικούς χάρτες και να δημιουργεί καινούργιες στρατιωτικές βάσεις στην κατεχόμενη Κύπρο.
Τη στιγμή που ο Ερντογάν έχει όραμα την κυριαρχία στην περιοχή, χρησιμοποιώντας στοιχεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, όπως έκανε στη Συρία ή στη Λιβύη, το να εξαφανίσει η χώρα μας τις κρίσεις με την Τουρκία θα είναι δύσκολο, εξαιτίας της επεκτατικής πολιτικής που κυριαρχεί στην Αγκυρα. Παρόλα αυτά, η Ρωσία έχει προστατευμένα συμφέροντα στο να εξασφαλίσει την σταθερότητα στο Αιγαίο, γιατί τα δρομολόγια θαλάσσιων διαδρομών της Ρωσίας περνάνε από το Αιγαίο για να πάνε στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Με το να έχει απευθείας οικονομικό και γεωπολιτικό ενδιαφέρον στην σταθεροποίηση του Αιγαίου, η Ρωσία πρέπει να δράσει σαν τρίτη δύναμη, ώστε να εξουδετερώσει τις κρίσεις με την Τουρκία, αφού έχει αποδεδειγμένα στην δημιουργία προϋποθέσεων ειρήνης και μια συνεργασία που λειτουργεί για την ώρα με την Τουρκία και μια ιστορική, θρησκευτική και πολιτιστική σύνδεση με την Ελλάδα».
Για τη διάψευση των ΗΠΑ και για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδος μίλησε στο Sputnik o Σωτήρης Σέρμπος, επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
«Στην αρχή διαβάσαμε ότι θα υπάρχει μια πρωτοβουλία Πομπέο, μετά έκανε μια διάψευση το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αναφέροντας μια πάγια τακτική των ΗΠΑ από τη δεκαετία του ‘70. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε στη δεκαετία του ‘90, όπου υπήρξε μια ενεργή παρέμβαση των ΗΠΑ. Σήμερα υπάρχουν όρια και περιορισμοί στην παρέμβασή τους.
Ωστόσο, στην τρέχουσα συγκυρία εξακολουθούν να υπάρχουν συγκλίσεις και αποκλίσεις μεταξύ Τουρκίας – ΗΠΑ και αυτό περιλαμβάνει όλο το πλέγμα των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που συνεχίζονται οι προσπάθειες προσεταιρισμού της Τουρκίας από τις ΗΠΑ. Η Τουρκία αξιοποιεί το γεωπολιτικό παράθυρο και πραγματοποιεί συνομιλίες τόσο με τις ΗΠΑ, όσο και με τη Ρωσία», επισημαίνει, μεταξύ άλλων.
Ερωτηθείς για το αν η Ελλάδα πρέπει να έχει ένα ανοιχτό ένα αντίστοιχο εξισορροπητικό παράθυρο επικοινωνίας, ο ίδιος προσωπικά τάσσεται υπέρ μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και απαντά: «Υπάρχουν δημοσιεύματα που εκφράζουν την επιθυμία να ανοίξουν οι συνομιλίες Αθήνας – Μόσχας. Η αλήθεια όμως είναι ότι οι στρατηγικές επιλογές που έχει κάνει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, δεν της προσφέρουν τη δυνατότητα να λειτουργήσει όπως η Τουρκία που αξιοποιεί ένα πολύ πλούσιο διπλωματικό «καλάθι». Τελευταίο παράδειγμα είναι οι κοινός βηματισμός που επετεύχθη μεταξύ Τουρκίας – Ρωσίας, με την εκεχειρία στη Λιβύη. Μια στρατηγική επιλογή της Αθήνας, που ενδεχομένως να αντιτάσσεται στα ρωσικά συμφέροντα, είναι ο αγωγός East Med που θα μειώσει ως ένα βαθμό την προμήθεια του ρωσικού φυσικού αερίου.
Να θυμίσουμε επίσης ότι και τα τελευταία χρόνια, όπως για παράδειγμα με τη συμφωνία των Πρεσπών, η Ελλάδα συντάχθηκε με τον ευρωατλαντικό άξονα.
Αυτό που θα είχε ενδιαφέρον από την πλευρά της Ελλάδας είναι να θέσει το ερώτημα προς τη Ρωσία: Σε ποιο βαθμό παράλληλα μια υπέρμετρη προβολή της ναυτικής ισχύος εκ μέρους της Τουρκίας, τόσο στην ανατολική Μεσόγειο όσο και προς το Αιγαίο, εξυπηρετεί τελικά τα ρωσικά εθνικά συμφέροντα;
Μια άλλη διάσταση που υποτιμάται στην Ελλάδα σε επίπεδο δημοσίου διαλόγου, αποτελεί ένα από τα θέματα που αφορούν τόσο τη Ρωσία όσο και τις Ηνωμένες Πολιτείες: Η υπόθεση της Μαύρης Θάλασσας, μετά την επικείμενη κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ για τη Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης, βάζοντας τέλος στην ελεύθερη ναυσιπλοΐα. Αν προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση ο Τούρκος πρόεδρος αυξάνεται αμέσως η διαπραγματευτική του ισχύς, τόσο έναντι των ΗΠΑ όσο και της Ρωσίας.
Η Τουρκία σκέφτεται πιο μεσο – μακροπρόθεσμα σε πολλά πράγματα. Δεν βλέπει το αύριο, αλλά το μεθαύριο. Ολες οι πλευρές έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού ένα σενάριο: Να μειωθεί το αποτύπωμα των ΗΠΑ σε δευτερεύουσες γεωγραφικές ζώνες. Η Τουρκία φιλοδοξεί να παίξει έναν ισχυρό ρόλο σε αυτή τη ζώνη της Ανατολικής Μεσογείου, άρα και να αξιοποιήσει τα κενά που ενδεχομένως αφήσει η προβολή της ναυτικής ισχύος των ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή η Ρωσία δημιουργεί τόσο στη Συρία όσο και στη Λιβύη υποθήκες για το μέλλον. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν το αποτύπωμα της Ρωσίας στην περιοχή».
Και καταλήγει: «Ολα αυτά τελικά πρέπει να τα λάβει υπόψιν της η Ελλάδα στο πλαίσιο χάραξης εθνικής στρατηγικής: Να κουμπώσει εθνικά συμφέροντα με ευρύτερα συμφέροντα των μεγάλων παικτών που αυτή τη στιγμή δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή στο πλαίσιο γεωπολιτικών ανακατατάξεων. Αν εκεί υπάρχει περιθώριο συνεννόησης και με τη Ρωσία όσον αφορά την Τουρκία, μένει να το δούμε.
Σε κάθε περίπτωση αν υπάρξει οποιαδήποτε κλιμάκωση με την Τουρκία, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις θα αναλάβουν τον ρόλο τους και κανείς άλλος».
Πηγή Sputniknews, Λάμπρος Ζαχαρής