«Μέρος της στρατηγικής που θα δημιουργήσει τις συνθήκες για πολεοδομική πολιτική για βιώσιμη ανάπτυξη» χαρακτήρισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, το νομοσχέδιο σχετικά με τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, που συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής σήμερα Τρίτη και αναμένεται να ψηφιστεί αύριο, Τετάρτη.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο υπουργός ανέφερε ότι με τη μέγιστη δυνατή πολιτική συναίνεση και με ευρύτατη συμμετοχή κοινωνικών εταίρων διατυπώθηκε, ύστερα από μακρά δημόσια διαβούλευση, «η κοινή πρόθεση να έχουμε ένα νομοσχέδιο με τη μεγαλύτερη δυνατή συμφωνία για την αντιμετώπιση των αιτιών που οδήγησαν στην αυθαίρετη δόμηση», ξεκαθαρίζοντας ότι πλέον «δε θα έχουν καμία τύχη οι παραβατικές συμπεριφορές του παρελθόντος». Οσον αφορά την τακτοποίηση των αυθαιρεσιών, με τον νέο νόμο προβλέπεται η μείωση παραβόλων και προστίμων, η αύξηση των δόσεων, καθώς επίσης και εκπτώσεις σε ευάλωτες οικονομικά ομάδες, όπως μακροχρόνια άνεργοι, ΑμεΑ και πολύτεκνοι. Σε σχέση με τα επί μέρους άρθρα προβλέπονται, πλέον, 100 δόσεις για την αποπληρωμή, ενώ από 20% ανέρχεται σε 10% η μείωση για την τακτοποίηση των βιομηχανικών κτιρίων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κ. Σταθάκη, διευρύνονται τα κριτήρια σε σχέση με τις διευκολύνσεις που παρέχονται σε μακροχρόνια ανέργους, οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν το 30% του προστίμου, καθώς επίσης και στους δικαιούχους επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης (20%).
«Δημιουργούμε τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων» σημείωσε ο κ. Σταθάκης και ανέλυσε τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου.
Πλέον, θεσμοθετείται η διάκριση μεταξύ αδειοδότησης και ελέγχου, επιταχύνονται οι διαδικασίες έκδοσης οικοδομικών αδειών, διαχωρίζονται οι κυρώσεις, με στόχευση την ολοκλήρωση του χαρακτηρισμού αυθαιρέτων, θεσμοθετούνται η τράπεζα δόμησης, η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, καθώς και η ηλεκτρονική ταυτότητα αυθαιρέτων.
Ειδικότερα, το παρατηρητήριο δομημένου περιβάλλοντος, όπου προβλέπεται σημαντική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων, αποτελείται από τρία διαφορετικά επίπεδα. Το κεντρικό, που θα έχει ως έδρα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τα περιφερειακά και τα τοπικά. Εκχωρείται, δε, στις εν λόγω υπηρεσίες το 25% του προστίμου των αυθαιρέτων μετά το 2011, ενώ το 50% των κονδυλίων αναμένεται να διατεθούν στο πράσινο ταμείο.
Δημιουργείται τράπεζα δικαιωμάτων δόμησης και κοινοχρήστων χώρων, η οποία θα αξιοποιεί τα δικαιώματα δόμησης, με ζητούμενο τη δημιουργία ελεύθερών χώρων, την αναβάθμιση μνημείων και την αποκατάσταση των επιβαρυμένων περιοχών.
Επίσης, δημιουργείται η ηλεκτρονική πολεοδομική ταυτότητα δήμου, με επικαιροποίηση κάθε πληροφορίας που σχετίζεται με την κατάσταση του κάθε Δήμου, εισάγεται για πρώτη φορά, προαιρετικά, η προέγκριση στα σχέδια δόμησης με στόχο την ασφάλεια κτιρίου, ενώ αναμένεται να γίνει ηλεκτρονική καταγραφή των αυθαιρέτων μετά το 2011, για τον εντοπισμό τους, μέχρι την κατεδάφισή τους.
«Γίνεται, πλέον, μία ουσιαστική αντιμετώπιση των αιτιών της αυθαίρετης δόμησης, ενώ στο παρελθόν ζητούμενο ήταν απλά η διαχείριση και η κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών» τόνισε ο υπουργός, σχολιάζοντας τον νέο νόμο και πρόσθεσε ότι «στόχος είναι η επίτευξη περιβαλλοντικού ισοζυγίου και η αποκατάσταση του περιβάλλοντος».
Σημειώνεται, ότι με βάση τον νέο νόμο, όποιος αυτοβούλως κατεδαφίζει το αυθαίρετο, που έχει χτιστεί μετά την 28η Ιουλίου του 2011, μέσα σε 30 ημέρες από την καταγραφή του, δεν θα πληρώνει το συνολικό πρόστιμο του αυθαιρέτου, αλλά μόνο 500 ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Σταθάκη, ο χαρακτήρας του νομοσχεδίου αποτελεί τομή στον τρόπο έκδοσης των οικοδομικών αδειών, με τεράστια απλοποίηση. Εισάγεται ένας μηχανισμός με ιδιώτες μηχανικούς και η διάκριση μεταξύ αδειοδότησης και ελέγχου, καθώς θεσμοθετείται η απόφαση να ξεχωρίσουμε τον μηχανισμό που αδειοδοτεί (πολεοδομίες, δήμοι), με τον μηχανισμό που ελέγχει σε περιφερειακό επίπεδο.
Οπως επισήμανε η γγ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ειρήνη Κλαμπατσέα, «ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός είναι το κλειδί για να απαντήσει σε διαχρονικά προβλήματα που έχουν ταλαιπωρήσει τους πάντες».
Οσον αφορά την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ξεκαθαρίστηκε ότι δεν θα έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα, ενώ οι πληροφορίες θα εισάγονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα σταδιακά, καθώς γίνονται πράξεις μεταβίβασης. Σε κάθε περίπτωση, οι πληροφορίες για όλα τα νέα κτίρια θα εισαχθούν, καθώς επίσης και όλες οι πληροφορίες για τα δημόσια κτίρια.
Τέλος, ο ίδιος ο υπουργός Περιβάλλοντος υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει «καμία πρόθεση βίαιης ένταξης, με τη μορφή χαρατσιού».
Ηλίας Παλιαλέξης
Οποιος αυτοβούλως κατεδαφίζει το αυθαίρετο, που έχει χτιστεί μετά την 28η Ιουλίου του 2011, μέσα σε 30 ημέρες από την καταγραφή του, δεν θα πληρώνει το συνολικό πρόστιμο του αυθαιρέτου, αλλά μόνο 500 ευρώ
Μειώνονται στο μισό τα παράβολα για όλες τις περιπτώσεις εκτός από την τελευταία που το παράβολο παραμένει σταθερό:
α) 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ.
β) 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 500 τ.μ.
γ) 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
δ) 4. 000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ.
ε) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5000 τ.μ.
Μείωση του ενιαίου ειδικού προστίμου σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού
α) Εξακολουθούν να ισχύουν οι μειώσεις:
1. για ΑΜΕΑ που καταβάλλουν το 15%-20% του προστίμου ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας (για 80% και 67%) και το εισόδημα (με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ για την πρώτη περίπτωση και 18.000 ή 24.000 ευρώ αντίστοιχα για τη δεύτερη περίπτωση).
2. για παλιννοστούντες ομογενείς και πολύτεκνους που καταβάλουν το 20% του προστίμου οι πρώτοι και το 20%-50% οι δεύτεροι, ανάλογα με τις περιπτώσεις, π.χ.:
– Τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 30% του προστίμου. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και για τις μονογονεϊκές οικογένειες.
– Πολύτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Πολύτεκνοι με δευτερεύουσα κατοικία (επιφάνεια μικρότερη των 80 τ.μ.), καταβάλλουν 50% του προστίμου.
β) Διευρύνονται τα κοινωνικά κριτήρια:
– σε μακροχρόνια ανέργους που καταβάλουν το 30% του προστίμου
– σε δικαιούχους επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης που καταβάλουν το 20% του προστίμου
Σημαντική και για τις δύο ομάδες είναι η απόφαση για διετή αναστολή καταβολής των δόσεων.
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται, επίσης:
α) επιπλέον κατά 20% εάν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο από τη ψήφιση του νομοσχεδίου,
β) επιπλέον κατά 10% εάν υπαχθεί μέσα στο δεύτερο εξάμηνο από τη ψήφιση του νομοσχεδίου,
γ) επιπλέον κατά 10% εφόσον υποβληθεί η μελέτη στατικής επάρκειας ταυτόχρονα με τη δήλωση υπαγωγής.
– Εάν για την υπαγωγή αυθαίρετων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες προσαρμογής: α) με βάση την απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου Αυθαίρετων Κατασκευών ή β) με βάση την απόφαση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής ή του Περιφερειακού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής ή του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής για τις αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις σε διατηρητέα κτίρια, τότε το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά το κόστος των εργασιών προσαρμογής και μέχρι 50% αυτού, εξαιρούμενου του παραβόλου εφόσον προσκομιστεί βεβαίωση της Επιτροπής ή των Συμβουλίων ότι οι εργασίες προσαρμογής υλοποιήθηκαν προσηκόντως.
– Εάν για την υπαγωγή αυθαίρετων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες στατικής ενίσχυσης με την εκπόνηση στατικής μελέτης, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά:
α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3,
β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2,
γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1.
– Μείωση 30% με 50% (ανάλογα με τα τετραγωνικά) θα ισχύσει για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση.
– Εκπτωση 20% προβλέπεται για όσους πληρώσουν εφάπαξ και 10% για όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.
Επίσης, μειώνονται, τα πρόστιμα για:
– τα κτίσματα που δεν έχουν οικοδομική άδεια, αλλά έχουν υπερβάσεις δόμησης μικρότερες από 100 έως 500 τ.μ.
– αυθαίρετες κατοικίες που έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1983-1993
– αυθαίρετα σε περιοχές εκτός σχεδίου και στις οποίες εκκρεμεί η έγκριση πολεοδομικής μελέτης
– αυθαίρετα υπόγεια – εσωτερικούς εξώστες (πατάρια) – σοφίτες
– στάσιμους οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων που δεν είναι παραλιακοί και κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα και που έχουν κατασκευασθεί πριν από το 1993
– Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα να μειωθεί κατά 20% η οφειλόμενη εισφορά ενός ιδιοκτήτη ακινήτου – για ακίνητα που μπαίνουν στο σχέδιο πόλης.
(*) Μείωση προστίμου δεν ισχύει εφόσον, πριν από την ημερομηνία υπαγωγής, εντοπιστούν οι αυθαίρετες κατασκευές ή οι αλλαγές χρήσης από το αρμόδιο Παρατηρητήριο. Στην περίπτωση αυτή, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται σε κάθε περίπτωση κατά 20%.
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται:
α) κατά 10%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος το τρίτο εξάμηνο από τη ψήφιση του παρόντος
β) κατά 20%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος το τέταρτο εξάμηνο από τη ψήφιση του παρόντος
γ) κατά 10%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση ευρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.
