Τέσσερις ομάδες προσανατολισμού, όσα και τα επιστημονικά πεδία, σχολές ελεύθερης πρόσβασης, αλλαγές στις εξετάσεις για το απολυτήριο, κατάργηση των Λατινικών και αντικατάστασή τους από την Κοινωνιολογία, κατάργηση των συντελεστών βαρύτητας, καθώς επίσης και κατάθεση μηχανογραφικού πριν από την έναρξη της Γ’ λυκείου, είναι οι βασικές βελτιώσεις για το σύστημα εισαγωγής που ανακοίνωσε ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου.
Οι βασικές αλλαγές, αφορούν μόνο τα Γενικά Λύκεια και θα ισχύσουν από το σχολικό έτος 2019-2020
Αναμόρφωση της Β’ και Γ’ λυκείου
Σύμφωνα με την πρόταση του υπουργείου, οι εγκύκλιες σπουδές θα ολοκληρώνονται στη Β’ Λυκείου. Προς το παρόν, η μόνη αλλαγή για τη Β’ Λυκείου, που θα εφαρμοστεί από τώρα, δηλαδή, από το σχολικό έτος 2018-2019, αφορά το μάθημα της «Πολιτική Παιδεία» που αντικαθίσταται από το μάθημα «Πολίτης και Δημοκρατία», με αντίστοιχη αλλαγή του σχετικού εγχειριδίου.
Στην Γ’ λυκείου, οι αλλαγές είναι οι εξής:
* Οι τρεις Ομάδες Προσανατολισμού γίνονται τέσσερις. Καθεμία από τις Ομάδες αντιστοιχεί σε ένα Επιστημονικό Πεδίο.
* Τα βασικά μαθήματα της κάθε ομάδας είναι τα ίδια με την αντίστοιχη σημερινή Ομάδα Προσανατολισμού, με εξαίρεση την αντικατάσταση των Λατινικών από το μάθημα της Κοινωνιολογίας.
Ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου, ανέφερε σχετικά ότι το μάθημα των Λατινικών με τον τρόπο που διδάσκεται και εξετάζεται βασίζεται στην αποστήθιση. «Εμείς θέλουμε να υπονομεύσουμε την αποστήθιση», σχολίασε σχετικά ο κ. Γαβρόγλου.
Επίσης, τα μαθήματα Νεοελληνική Γλώσσα και Νεοελληνική Λογοτεχνία ενοποιούνται στο μάθημα Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, το οποίο είναι εξεταζόμενο για όλους τους υποψηφίους.
* Η σημερινή Ομάδα Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών διαιρείται σε δύο Ομάδες Προσανατολισμού, την Ομάδα Προσανατολισμού «Θετικές Σπουδές» και την Ομάδα Προσανατολισμού «Σπουδές Υγείας». Η πρώτη οδηγεί στο δεύτερο και η δεύτερη στο τρίτο Επιστημονικό Πεδίο – Θετικές και Τεχνολογικές Επιστήμες και Επιστήμες Υγείας και Ζωής, αντίστοιχα.
* Το μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας εμπλουτίζεται με περιεχόμενο που σχετίζεται με την κοινωνική διάσταση της Οικονομίας.
* Κάθε Ομάδα Προσανατολισμού περιλαμβάνει μόνο τα μαθήματα στα οποία οι υποψήφιοι θα εξεταστούν τόσο για το απολυτήριο όσο και για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι συντελεστές βαρύτητας καταργούνται και όλα τα μαθήματα έχουν την ίδια βαρύτητα.
* Για το ημερήσιο Γενικό Λύκειο προβλέπονται τρία μαθήματα Γενικής Παιδείας, Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία (6 ώρες), Θρησκευτικά (1 ώρα) και Φυσική Αγωγή (2 ώρες), ενώ για το εσπερινό Γενικό Λύκειο προβλέπονται δύο μαθήματα Γενικής Παιδείας, Νεοελληνική Γλώσσα (6 ώρες) και Θρησκευτικά (1 ώρα).
* Επιπλέον, για το ημερήσιο Γενικό Λύκειο προβλέπονται δύο διδακτικές ώρες για ένα μάθημα επιλογής. Στις επιλογές περιλαμβάνονται ειδικά μαθήματα που οι υποψήφιοι μπορεί να χρειαστούν και για την εισαγωγή τους σε κάποια Τμήματα.
* Τα μαθήματα των Ομάδων Προσανατολισμού αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος, με έξι διδακτικές ώρες για το καθένα. Αυτό δε σημαίνει ανάλογη αύξηση της διδακτέας/εξεταστέας ύλης. Η ύλη θα αυξηθεί σε κάποια μαθήματα, αλλά σε καμία περίπτωση αναλογικά με την αύξηση ωρών.
Σχετικά, ο υπουργός μίλησε για «λελογισμένη αύξηση» της ύλης.
* Τέλος, για το ημερήσιο Γενικό Λύκειο προβλέπονται τρεις ώρες ανά εβδομάδα, μία για καθένα από τα μαθήματα των Ομάδων Προσανατολισμού, κατά τις οποίες κάθε εκπαιδευτικός θα είναι διαθέσιμος για συνεργασία με τους μαθητές του, για συζήτηση εργασιών, επίλυση αποριών κλπ.
Το νέο απολυτήριο
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η πρόταση του υπουργείου για τον τρόπο απόκτησης του απολυτηρίου, αυτός παραπέμπει σε ένα τύπο περιφερειακών ή μίνι πανελλαδικών εξετάσεων.
Οι βαθμοί των τετραμήνων θα διαμορφώνονται για όλα τα μαθήματα εκτός της Φυσικής Αγωγής, από ωριαία διαγωνίσματα και εργασίες, όπως συμβαίνει και σήμερα. Οι γραπτές ενδοσχολικές απολυτήριες εξετάσεις του Ιουνίου θα γίνονται στα τέσσερα εξάωρα μαθήματα (που αναφέρθηκαν παραπάνω), τα ίδια στα οποία θα εξετάζονται στη συνέχεια όσοι επιλέξουν να συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Τα σχολεία θα χωριστούν σε ομάδες, ανά Δήμο στις μεγάλες πόλεις και ανά Νομό στην επαρχία. Τα θέματα σε κάθε εξεταζόμενο μάθημα θα προετοιμάζονται από ομάδα διδασκόντων όλων των σχολείων ανά ομάδα και το τελικό διαγώνισμα θα προκύπτει μετά από κλήρωση ομάδας θεμάτων μέσα από ένα μεγαλύτερο πλήθος. Τα θέματα θα στέλνονται ηλεκτρονικά στους μαθητές των σχολείων της συγκεκριμένης ομάδας και η εξέταση θα είναι δίωρη. Επιτηρητές θα είναι οι καθηγητές των δημόσιων σχολείων αλλά διαφορετικής ειδικότητας από την ειδικότητα των καθηγητών του εξεταζόμενου μαθήματος. Στα ιδιωτικά σχολεία οι επιτηρητές θα είναι ένας από το δημόσιο σχολείο και ένας από το ιδιωτικό σχολείο. Τα γραπτά των μαθητών, αφού καλυφθούν τα ονόματα, θα βαθμολογούνται από καθηγητή άλλου σχολείου.
Ο βαθμός για κάθε γραπτώς εξεταζόμενο μάθημα θα προκύπτει με βαρύτητα 40% για την τελική ενδοσχολική εξέταση και 60% για το βαθμό των δύο τετραμήνων. Για τα άλλα μαθήματα, ο τελικός βαθμός θα προκύπτει κατά 100% από τον βαθμό των δύο τετραμήνων.
Ο βαθμός του απολυτηρίου θα προκύπτει από τον μέσο όρο όλων των μαθημάτων που θα διδάσκονται στην Γ’ Λυκείου.
Ο κ. Γαβρόγλου έκανε λόγο για «αναβάθμιση» του απολυτηρίου, αλλά και του ρόλου των εκπαιδευτικών. «Εξασφαλίζεται και ενισχύεται το κύρος που θέλουμε να δώσουμε στο απολυτήριο», είπε χαρακτηριστικά.
Για το ζήτημα του καθορισμού των θεμάτων από τους εκπαιδευτικούς, ο υπουργός εξήγησε ότι θα υπάρχουν οδηγίες που θα περιγράφουν το πώς θα πρέπει να διαμορφώνονται τα θέματα. Οπως και στην περίπτωση των πανελλαδικών, άλλωστε.
Επίσης, σημείωσε ότι το επιπλέον κόστος των εξετάσεων αυτών είναι «μηδαμινό και ήδη εξασφαλισμένο».
Σημειώνεται, ότι ο βαθμός του απολυτηρίου συμμετέχει στη διαμόρφωση του βαθμού πρόσβασης στα ΑΕΙ για όσους υποψήφιους επιλέξουν να λάβουν μέρος στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Οι παρεμβάσεις στο σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Για τον νέο τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που προτείνει το υπουργείο, ο κ. Γαβρόγλου τόνισε ότι πρόκειται για ένα σύστημα «μη στατικό», το οποίο ενέχει μια «προοπτική κατάργησης του απάνθρωπου συστήματος» που ισχύει σήμερα. «Αποτελεί τα πρώτα στέρεα βήματα», είπε.
Στόχος, όπως είπε, είναι να δώσει βαθμιαία σε όλο και περισσότερους νέους τη δυνατότητα να εισάγονται στα ΑΕΙ της χώρας με μόνο εισιτήριο το αναβαθμισμένο απολυτήριο του Λυκείου και να μπορούν να σπουδάζουν στον επιστημονικό τομέα όπου επιθυμούν.
Τα χαρακτηριστικά του συστήματος
1. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της Β’ λυκείου (τον Ιούλιο), όλοι οι μαθητές που επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση υποχρεούνται να συμπληρώσουν Α’ δήλωση προτίμησης (μηχανογραφικό) με τις 10 προτιμήσεις Τμημάτων στα οποία επιθυμούν να φοιτήσουν. Να σημειωθεί ότι οι μαθητές που δεν θα υποβάλουν την Α’ δήλωση του Ιουλίου, χάνουν το δικαίωμα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με ή χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις για τη χρονιά αυτή.
«Η δυνατότητα των αποφοίτων της Β’ λυκείου να συμπληρώσουν ένα πρώτο μηχανογραφικό με περιορισμένο αριθμό προτιμήσεων αποτελεί μία εξαιρετική ευκαιρία ωρίμασης των προβληματισμών και της στοχοθεσίας τους», σχολίασε ο υπουργός.
Η συμπλήρωση της δήλωσης προτίμησης θα αποτελεί την κατάληξη προγράμματος Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού, το οποίο θα πραγματοποιείται μέχρι τη λήξη των προαγωγικών εξετάσεων της Β’ λυκείου. Με τον τρόπο αυτόν θα προηγείται η ενημέρωση και η συμβουλευτική και θα ακολουθεί η συμπλήρωση του μηχανογραφικού.
Σ’ αυτή τη διαδικασία συμπλήρωσης του μηχανογραφικού, το υπουργείο βασίζεται στον αυξημένο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι, γνωρίζοντας τις επιδόσεις και κλίσεις των μαθητών, θα μπορούν να τους προσανατολίσουν καταλλήλως.
2. Με βάση τις προτιμήσεις των μαθητών και τον αριθμό εισακτέων που θα έχει αποφασιστεί ανά Τμήμα, θα προκύψει ένας αριθμός Τμημάτων για τα οποία ο αριθμός των προτιμήσεων θα είναι ίσος ή μικρότερος από τον αριθμό εισακτέων. Αυτά τα Τμήματα, στα οποία ο αριθμός των αιτήσεων υπολείπεται των διαθέσιμων θέσεων, ονομάζονται «Τμήματα ελεύθερης πρόσβασης» (ΤΕΠ).
3. Τα υπόλοιπα Τμήματα, δηλαδή εκείνα στα οποία ο αριθμός των αιτήσεων υπερβαίνει τις διαθέσιμες θέσεις, ονομάζονται «Τμήματα πρόσβασης μόνο με πανελλαδικές εξετάσεις» (ΤΠΠΕ).
Λίγες μέρες αργότερα, ο μαθητής ενημερώνεται για το ποιες από τις προτιμήσεις του αντιστοιχούν σε ΤΠΠΕ και ποιες σε ΤΕΠ. Από το σύνολο των δηλώσεων θα προκύψουν:
(1) Αυτές στις οποίες θα συμπεριλαμβάνεται ένα τουλάχιστον ΤΕΠ και,
(2) Αυτές στις οποίες όλα τα Τμήματα είναι ΤΠΠΕ.
5. Οι μαθητές της κατηγορίας (2), θα διαγωνιστούν στις πανελλαδικές για την εισαγωγή τους στην Ανώτατη Εκπαίδευση μιας και από τις προτιμήσεις τους στη δήλωση του Ιουλίου δεν έχει προκύψει κανένα ΤΕΠ.
6. Τον Φεβρουάριο, οι μαθητές της κατηγορίας (1) δηλώνουν αν θα συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις ή αν προτιμούν να εισαχθούν σε ένα από τα ΤΕΠ που είχαν συμπεριλάβει στην αρχική τους δήλωση.
Η δήλωση του Φεβρουαρίου θα είναι οριστική και δεσμευτική. Συγκεκριμένα, ένας μαθητής που είχε τουλάχιστον ένα ΤΕΠ στη δήλωση του Ιουλίου μπορεί:
(α) να επιλέξει εισαγωγή σε ΑΕΙ μέσω πανελλαδικών εξετάσεων, χάνοντας το δικαίωμα πρόσβασης σε κάποιο από τα ΤΕΠ που είχε δηλώσει ή,
(β) να επιλέξει ένα από τα ΤΕΠ που είχε συμπεριλάβει στη δήλωση του Ιουλίου, οπότε εισάγεται στο Τμήμα αυτό, με μόνη προϋπόθεση την απόκτηση του απολυτηρίου της Γ’ λυκείου.
7. Για τους μαθητές που θα διαγωνιστούν στις πανελλαδικές, ο βαθμός των πανελλαδικών εξετάσεων θα διαμορφωθεί κατά 90% από τον μέσο όρο των βαθμών τους στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα και κατά 10% από τον βαθμό του απολυτηρίου. Η ποσόστωση αυτή προτείνεται να ισχύσει το πρώτο έτος εφαρμογής του νέου συστήματος, δηλ. στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2020. Σταδιακά, όσο το σύστημα θα καθιερώνεται, το ποσοστό του βαθμού του απολυτηρίου θα αυξάνεται σταδιακά.
Διευκρινίζεται, ότι οι μαθητές που επέλεξαν τις πανελλαδικές, μετά τις εξετάσεις και τη δημοσιοποίηση των βαθμών τους της τελικής επίδοσης, υποχρεούνται τον Ιούλιο του 2020, μετά τις πανελλαδικές, να συμπληρώσουν εκ νέου το μηχανογραφικό και να θέσουν όσες επιλογές Τμημάτων επιθυμούν, ασχέτως του περιεχομένου του πρώτου μηχανογραφικού και θα εισαχθούν σε αυτά με βάση τις επιδόσεις τους, όπως ακριβώς ισχύει στο υπάρχον σύστημα εισαγωγής, συνυπολογίζοντας και τον βαθμό του απολυτηρίου. Για τους παλαιότερους αποφοίτους δεν προτείνεται να λογίζεται το απολυτήριο, δεδομένου ότι όταν αποφοίτησαν δεν υπήρχε αντίστοιχη πρόβλεψη. Συνεπώς, οι υποψήφιοι αυτοί θα συμμετέχουν κανονικά στις πανελλαδικές εξετάσεις όπως και σήμερα.
Ακόμη, διευκρινίζεται ότι τα Τμήματα που απαιτούν την εξέταση κάποιου ειδικού μαθήματος (ξένες φιλολογίες, Τμήματα με σχέδιο, ΤΕΦΑΑ κτλ) η εξέταση του ειδικού μαθήματος θα γίνεται μόνο σε πανελλαδικές εξετάσεις, ανεξαρτήτως αν ο υποψήφιος έχει επιλέξει την εισαγωγή του μέσω ΤΕΠ ή πανελλαδικών εξετάσεων. Συνεπώς, αν κάποια από τα εν λόγω Τμήματα προκύψει ότι ανήκουν στα ΤΕΠ μετά την Α’ δήλωση, οι υποψήφιοι οι οποίοι τα έχουν δηλώσει και θέλουν να εισαχθούν σε αυτά χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις, θα έχουν την υποχρέωση να εξετάζονται πανελλαδικά μόνο στα αντίστοιχα ειδικά μαθήματα και να επιτυγχάνουν την ελάχιστη απαιτούμενη επίδοση, ώστε να ένα εξασφαλίσουν την είσοδό τους στα εν λόγω Τμήματα με το απολυτήριό τους.
Εξάλλου, όπως είπε ο υπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο αριθμός εισακτέων θα ανακοινώνεται τον Μάρτιο, πριν κάνουν οι μαθητές της Β’ λυκείου την κατάθεση του πρώτου μηχανογραφικού.
Εφαρμογή των αλλαγών
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Παιδείας, οι αλλαγές θα ισχύσουν από το σχολικό έτος 2019-2020, δηλαδή από τη «φουρνιά» των παιδιών που φέτος θα ξεκινήσουν να φοιτούν στη Β’ λυκείου.
Οι υποψήφιοι όλων των κατηγοριών θα εισαχθούν σε Τμήματα που θα έχουν τον ελάχιστο αριθμό των 8 μελών ΔΕΠ, που εξασφαλίζουν την αυτοδυναμία τους, θα έχουν ανανεωμένο πρόγραμμα σπουδών και θα έχουν την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.
Ολες οι παραπάνω προτάσεις αναμένεται να συζητηθούν στο επόμενο διάστημα, με ορίζοντα, όπως ανέφερε ο κ. Γαβρόγλου, να κατατεθεί το νομοσχέδιο στην ολομέλεια της Βουλής και να ψηφιστεί τον Δεκέμβριο του 2018.
Τέλος, πρέπει να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι οι αλλαγές αφορούν μόνο τα Γενικά Λύκεια. Οπως ανέφερε ο κ. Γαβρόγλου, έχουν παρθεί «σοβαρές πρωτοβουλίες» για τα ΕΠΑΛ, οι οποίες θα πρέπει να σταθεροποιηθούν, μεταθέτοντας έτσι για το μέλλον το ενδεχόμενο να γίνουν αλλαγές στα επαγγελματικά λύκεια.
Απάντηση στον Κυρ. Μητσοτάκη
Ερωτώμενος ο υπουργός Παιδείας για τη δέσμευση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι θα καταργήσει όποιες αλλαγές έχει φέρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Παιδεία, απάντησε ότι αυτή «δεν είναι μία σοβαρή πολιτική θέση».
«Δεν συνιστά σοβαρή πολιτική θέση το «καταργώ τα πάντα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γαβρόγλου.
