«Μεγάλος καβγάς» αναμένεται στη Σύνοδο Κορυφής

Δύσκολες διαπραγματεύσεις περιμένουν σήμερα και αύριο (Πέμπτη και Παρασκευή) τους ευρωπαίους ηγέτες που συνέρχονται στις Βρυξέλλες, με θέμα τον στόχο της ουδετερότητας άνθρακα μέχρι το 2050, που βρίσκεται στο κέντρο της Πράσινης Συμφωνίας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά συναντά τις αντιρρήσεις των τριών χωρών της ανατολικής Ευρώπης που είναι προσανατολισμένες προς την εκμετάλλευση ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων, της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχίας.
Νωρίς το πρωί, η Greenpeace φρόντισε να αυξήσει την πίεση: 28 ακτιβιστές της οργάνωσης σκαρφάλωσαν στην πρόσοψη του κτιρίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπου θα συνεδριάσουν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και άπλωσαν ένα πανό με το σύνθημα «Κλιματική Εκτακτη Ανάγκη» στα γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά και πολωνικά.
Οι πράσινοι στόχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνδέονται επίσης με το άλλο θέμα που προκαλεί πολεμική και βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής: τον προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027. Οι συζητήσεις και για το θέμα αυτό αναμένονται λυσσώδεις.
«Θα γίνει μεγάλος καυγάς», «είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα», σχολιάζουν ευρωπαίοι διπλωμάτες. Ο Σαρλ Μισέλ θα πρέπει να καταφέρει να γεφυρώσει τις διαφορές ανάμεσα στις χώρες που ερίζουν για το σχέδιο του προϋπολογισμού που έχει καταθέσει η φινλανδική προεδρία και το οποίο προβλέπει εθνικές συνεισφορές 1.087 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,07% του ευρωπαϊκού Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ). Εναντι του 1,114% που προτείνει η Κομισιόν και το 1,3% που προτείνει το Κοινοβούλιο.
Οι περικοπές που προβλέπει το φινλανδικό σχέδιο αφορούν κυρίως την άμυνα, την φύλαξη των συνόρων, την ψηφιακή οικονομία και τις προσπάθειες για την πράσινη οικονομία.
Και την ίδια στιγμή, άνοιξαν οι κάλπες στο Ηνωμένο Βασίλειο: το Brexit δεν συνιστά αυτήν την φορά κεντρικό θέμα των συνομιλιών, αλλά οι Ευρωπαίοι θα έχουν ωστόσο τα βλέμματα στραμμένα προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Διότι το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών θα είναι αποφασιστικής σημασίας για το μέλλον της συμφωνίας που έγινε αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το Λονδίνο, η οποία προβλέπει το διαζύγιο να τεθεί σε εφαρμογή στις 31 Ιανουαρίου.
Απουσία του βρετανού πρωθυπουργού, Μπόρις Τζόνσον, τα βρετανικά συμφέροντα θα εκπροσωπηθούν από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, που κάνει το ντεμπούτο του σε μία ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, όπου οι συζητήσεις προβλέπονται μακρές και θερμές και θα αφορούν την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό 2021-2027.
Η νέα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα υπερασπισθεί τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας που παρουσίασε μόλις χθες (σ.σ. Τετάρτη) και έτυχε μικτής υποδοχής.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα κληθούν να εγκρίνουν έναν στόχο που βρίσκεται στο κέντρο αυτής της συμφωνίας: την επίτευξη «κλιματικής ουδετερότητας» μέχρι το 2050, με την μείωση στο μάξιμουμ των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την αντιστάθμιση του υπολοίπου με μέτρα απορρόφησης.
«Αστρονομικό κόστος»
Ο Σαρλ Μισέλ ελπίζει να κάμψει την αντίσταση των τριών χωρών που εξαρτώνται από την ρυπογόνα ενέργεια των ορυκτών καυσίμων και κυρίως του άνθρακα: Πολωνία, Τσεχική Δημοκρατία και Ουγγαρία.
Το νούμερο των 100 δισ. ευρώ σε επενδύσεις που προβλέπει η Κομισιόν, στο πλαίσιο ενός «μηχανισμού δίκαιης μετάβασης», αφορά τις περιοχές και τους τομείς που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι. Ομως είναι αρκετό για να πεισθούν;
Τίποτε δεν είναι λιγότερο πιθανόν. Η πράσινη μετάβαση σημαίνει «σημαντικά κόστη και προβλήματα για τις οικονομίες μας», τόνισε πολωνική πηγή. «Μία τέτοια μετάβαση πρέπει να είναι δίκαιη, ισορροπημένη από κοινωνικής απόψεως και να λαμβάνει υπ’ όψιν την ιδιαίτερη κατάσταση των χωρών».
Ο Τσέχος πρωθυπουργός, Αντρέι Μπάμπις, αναφέρθηκε επίσης στο «αστρονομικό κόστος» της μετάβασης στην ουδετερότητα άνθρακα, εκτιμώντας το για την χώρα του σε 26,5 δισ. ευρώ. «Θέλουμε η ΕΕ να το λάβει υπ’ όψιν», έγραψε στο Twitter.
Κάλεσε δε τις Βρυξέλλες να εξετάσουν την πυρηνική ενέργεια ως πηγή ενέργειας που μπορεί να στηριχθεί από πράσινη χρηματοδότηση. Την άποψη αυτήν στηρίζουν όλες οι χώρες που χρησιμοποιούν τη πυρηνική ενέργεια, όπως η Γαλλία. Αντίθετες είναι χώρες όπως η Γερμανία, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία.
Το ζήτημα της πυρηνικής ενέργειας εμπόδισε άλλωστε την επίτευξη συμφωνίας ως προς τον προσδιορισμό των πράσινων επενδύσεων.
Εν μέσω των εργασιών της COP25 και την επομένη της παρουσίασης της Πράσινης Συμφωνίας από την Κομισιόν, η απουσία συναίνεσης ως προς την ουδετερότητα άνθρακα στις Βρυξέλλες θα στείλει ένα πολύ αρνητικό μήνυμα.
Η μετά το Brexit περίοδος θα συζητηθεί επίσης αύριο (σ.σ. Παρασκευή), δεύτερη ημέρα της συνόδου, την επομένη των βρετανικών εκλογών και το θέμα θα είναι η διαπραγμάτευση της μελλοντικής εμπορικής σχέσης ανάμεσα στο Λονδίνο και τους 27.
Στ. Πέτσας για τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ: «Θέλουμε μια ευρύτερη πολιτική «ομπρέλα» στο ανώτατο δυνατό επίπεδο»
Ολη τη στρατηγική της ελληνικής πλευράς απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, πριν αλλά και μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ανέπτυξε, με σειρά συνεντεύξεών του το πρωί σε τηλεοπτικούς σταθμούς ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας.
Το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου ικανοποιεί τρία βασικά ζητήματα που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση, υπογράμμισε ενδεικτικώς στην τηλεφωνική του παρέμβαση στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1, αναδεικνύοντας συγχρόνως τη σημασία που θα έχει το κείμενο αυτό για την περίοδο από εδώ και πέρα.
Αρχικώς, ο κ. Πέτσας υπογράμμισε τη σημασία των επαφών, τόσο του πρωθυπουργού προσωπικά, όσο και της ελληνικής διπλωματίας, με άλλες χώρες εντός ή εκτός της Ευρώπης, με στόχο τη διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας εξαιτίας των παράνομων -κατά το Διεθνές Δίκαιο- ενεργειών της, με αποκορύφωμα -όπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος- τη σύναψη της άκυρης συμφωνίας της με τη Λιβύη.
Για το κείμενο συμπερασμάτων ειδικότερα, με βάση τη μέχρι τώρα διατύπωσή του, ο κ. Πέτσας σημείωσε ότι ικανοποιεί τρία βασικά ζητήματα που έχει θέσει η ελληνική πλευρά:
1. Να καταδικάζει την τουρκική προκλητικότητα
2. Να εκφράζει ρητά ότι δεν παράγει κανένα νόμιμο αποτέλεσμα η συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης
3. Να διατυπώνεται η ανεπιφύλακτη στήριξη της ΕΕ προς Ελλάδα και Κύπρο.
Μάλιστα, όπως εξήγησε στη συνέχεια της συνέντευξής του, τα τρία αυτά σημεία δίνουν την πολιτική «ομπρέλα» ώστε οι υπηρεσίες σε χαμηλό επίπεδο και οι υπουργοί (της ΕΕ) να εξειδικεύσουν το πλαίσιο, που όμως έχει ήδη διαμορφωθεί στις δύο προηγούμενες Συνόδους Κορυφής (Ιουνίου – Οκτωβρίου).
Προκειμένου, συνέχισε, να αντιμετωπισθεί η τουρκική προκλητικότητα και με κυρώσεις αν χρειαστεί, ανέφερε με έμφαση ο κ. Πέτσας.
Ερωτηθείς για το αίτημα του Αλ. Τσίπρα και της Φ. Γεννηματά για την άσκηση πιέσεων στην κατεύθυνση επιβολής κυρώσεων, ο υφυπουργός διερωτήθηκε: Μα, δεν υπάρχει πλαίσιο κυρώσεων; Και παρέπεμψε στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της 17ης – 18ης Οκτωβρίου, εκεί, όπου κατόπιν ελληνικού αιτήματος, μπήκε χωριστή παράγραφος για τη ρητή καταδίκη των εξορυκτικών ενεργειών από την Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο. Θύμισε, επιπλέον, τη συμφωνία σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών (στις 14 Οκτωβρίου) για επιβολή κυρώσεων σε φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Αλλά, «εμείς δεν αρκούμαστε σε αυτό», είπε ο κ. Πέτσας και πρόσθεσε: «Θέλουμε μια ευρύτερη πολιτική «ομπρέλα» στο ανώτατο δυνατό επίπεδο». Συγκεκριμένα, οι ηγέτες της ΕΕ να καταδικάζουν την Τουρκική προκλητικότητα, να δηλώνουν απερίφραστα ότι είναι παράνομη η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης και να στηρίζουν Ελλάδα και Κύπρο, είπε επαναλαμβάνοντας τα τρία σημεία του κειμένου συμπερασμάτων. Αυτό θα επιτρέψει να δρομολογήσουμε τις επόμενες, διπλωματικές και μη, κινήσεις μας, συμπέρανε.
Ερωτηθείς για το αν το πλαίσιο κυρώσεων εφαρμόζεται, απάντησε ότι ναι μεν δεν έχει αρχίσει να εφαρμόζεται, αλλά εξειδικεύεται συνεχώς και θα έχει το αποτέλεσμα που χρειάζεται, αν η Τουρκία συνεχίσει την παραβατικότητά της. Στο σημείο αυτό ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε πως ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, έθεσε θέμα κυρώσεων στην ίδια την Τουρκία, ακόμη πιο αυστηρών από το υφιστάμενο πλαίσιο.
Ο κ. Πέτσας έκανε λόγο δε, για «ψύχραιμη αυτοπεποίθηση» της ελληνικής πλευράς, που έχει πίσω της το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο αποτελεί «πυξίδα» της εξωτερικής πολιτικής, που έχει δίπλα της όλες τις μεγάλες χώρες της ΕΕ και ακόμη την αμερικανική και ρωσική διπλωματία κ.α. χώρες.