Πολύ δύσκολο να εκπληρωθούν οι γενναιόδωρες προεκλογικές υποσχέσεις
Η προεκλογική εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές στην Ιταλία δίνει χώρο σε υποσχέσεις προς όλες τις πλευρές εκ μέρους των υποψηφίων, τις οποίες οι οικονομολόγοι κρίνουν απραγματοποίητες από οικονομική άποψη, καθώς η χώρα έχει βυθιστεί σε ένα τεράστιο δημόσιο χρέος.
Ποιο είναι το υπολογιζόμενο κόστος των προεκλογικών υποσχέσεων;
Το Δημοκρατικό Κόμμα (PD, κεντροαριστερά) του Ματέο Ρέντσι παρουσιάζει τον πιο χαμηλό λογαριασμό: 35 δισεκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με το κόμμα, 38,6 δισεκ. σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Δημοσίων Λογαριασμών της Ιταλίας (Osservatorio CPI) του Καθολικού Πανεπιστημίου και 56,4 δισεκ. σύμφωνα με τον οικονομολόγο Ρομπέρτο Περότι, του πανεπιστημίου Μποκόνι του Μιλάνου.
Οι υποσχέσεις του Κινήματος Πέντε Αστέρια (M5S, λαϊκιστικό) κοστίζουν 78,5 δισεκ. ευρώ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του κόμματος, 103,4 δισεκ. σύμφωνα με το Osservatorio CPI και 108 δισεκ. σύμφωνα με τον Περότι.
Για τον συνασπισμό της δεξιάς/ακροδεξιάς οι υπολογισμοί απογειώνονται: 136,2 δισεκ. ευρώ σύμφωνα με το Osservatorio και για τον Περότι από 171 δισεκ. στο καλύτερο σενάριο μέχρι …310 δισεκ. ευρώ.
Γιατί τέτοια κλιμάκωση;
Σύμφωνα με τον Περότι, «οι προεκλογικές υποσχέσεις είναι σε μια διαφορετική κλίμακα σε σχέση με το παρελθόν». Εχοντας έλθει στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, «τα λαϊκιστικά κινήματα, η Λέγκα και το M5S, δεν έχουν τίποτα να χάσουν και δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να δίνουν υποσχέσεις, ελπίζοντας να κερδίσουν ψήφους», σημειώνει. «Τα υπόλοιπα κόμματα αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν.»
«Προφανώς, δεν θα εφαρμόσουν αυτές τις υποσχέσεις στο σύνολό τους», διευκρινίζει ο οικονομολόγος.
Ο Νικόλα Νόμπιλε, ειδικός στην Oxford Economics, κάνει από την πλευρά του λόγο για «απραγματοποίητες ή ανώφελες» υποσχέσεις και εκτιμά πως η χώρα θα πρέπει, αντίθετα, να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευθεί προκειμένου να ενισχύσει την ανάπτυξη, όπως να βελτιώσει την επαγγελματική κατάρτιση, αντί να επιστρέφει σε άλλες που έχουν ήδη γίνει (συνταξιοδοτικό κ.λπ.)
Τι σκέπτονται για τον «ενιαίο φόρο»;
Μεταξύ των εμβληματικών υποσχέσεων της δεξιάς είναι και ο «ενιαίος φόρος», ένας και μοναδικός φορολογικός συντελεστής, ο οποίος θα αντικαταστήσει το σημερινό σύστημα προοδευτικής φορολόγησης.
Η Φόρτσα Ιτάλια (FI, κεντροδεξιά) προτείνει ενιαίο φορολογικό συντελεστή 23%, η Λέγκα (άκρα δεξιά) 15%. Για να ελαφρύνουν τις επιπτώσεις για τους πιο αδύναμους, τα δύο κόμματα προβλέπουν ενδεχόμενο αφορολόγητου ορίου έως και 12.000 ευρώ κατ΄άτομο.
Η ιδέα, σύμφωνα με τον Ρενάτο Μπρουνέτα (FI), είναι να προκληθεί ένα «δημοσιονομικό σοκ που θα επιτρέψει στη χώρα να βγει από την παγίδα στην οποία βρίσκεται» αυξάνοντας την ανάπτυξη από 1,5% σε ποσοστό «άνω του 3%».
Οι οπαδοί του διαβεβαιώνουν πως η απώλεια των εσόδων θα εξισορροπηθεί από τη μείωση της φοροδιαφυγής και από την αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών.
Ο Περότι εκτιμά το κόστος αυτού του μέτρου σε περίπου 65 δισεκ. ευρώ. Η Λέγκα το υπολογίζει στα 30 δισεκ., εξαιρώντας τους δημόσιους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους από το μέτρο, και η FI στα 50 δισεκ.
Ο Τζακ Αλεν, οικονομολόγος στην Capital Economics, αμφιβάλλει αν θα δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη. Εκτιμά πως εκείνοι που θα επωφεληθούν θα είναι οι πιο πλούσιοι, μια κατηγορία που παραδοσιακά ξοδεύει ένα μικρότερο ποσοστό και έτσι «κάνει οικονομία».
Ποια η επίδραση στο χρέος;
«Αν εφαρμοστεί έστω το ένα τρίτο των υποσχέσεων, η Ιταλία θα ξεπεράσει το όριο του 3% του ΑΕΠ στο δημοσιονομικό έλλειμμα. Τώρα βρισκόμαστε στο 2,5% και θα αρκούσαν επιπλέον δαπάνες 8 δισεκ. για να φθάσουμε στο 3%», σημειώνει ο Περότι.
Ετσι, «αν ο «ενιαίος φόρος» έχει ένα κόστος γύρω στα 65 δισεκ. ευρώ, για να ανακτήσουμε αυτά τα χρήματα μέσω της αύξησης του ΑΕΠ, πρέπει η ανάπτυξη να φθάσει τα 160 δισεκ., δηλ. 9% του σημερινού ΑΕΠ, πράγμα αδιανόητο», λέει.
Τα κόμματα, με εξαίρεση τη Λέγκα, έχουν ωστόσο δεσμευθεί να τηρήσουν το όριο του 3% που έχει επιβληθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Για να γίνει αυτό, πρέπει να περικοπούν δαπάνες, εκτιμά ο Τζακ Αλεν.
Το θέμα του χρέους είναι ευαίσθητο στην Ιταλία, καθώς ανέρχεται στα 2.256 δισεκ. ευρώ ή στο 131,6% του ΑΕΠ και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη μετά την Ελλάδα.
Τα κυριότερα κόμματα διαβεβαίωσαν πως θα μειώσουν το ποσοστό αυτό, όμως, σύμφωνα με το Osservatorio CPI, χωρίς να προβλέπεται νέα κάλυψη των δαπανών τις οποίες υπόσχονται, αναμένεται να φθάσει μέσα σε τέσσερα χρόνια το 134,8% του ΑΕΠ με το πρόγραμμα του PD, το 135,8% με εκείνο του FI και το 138,4% με εκείνο του M5S.
BX
