Η ιστορία της Θεσσαλονίκης, τα τελευταία 100 χρόνια, μέσα από το αρχείο της ΧΑΝΘ

Την ιστορία της Θεσσαλονίκης βιωμένη μέσα από το αρχείο της και με αφετηρία τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, «ψηλαφίζει» η Χριστιανική Αδελφότητα Νέων, που συμπληρώνει το 2021, εκατό χρόνια ζωής και δράσης. Ενόψει, μάλιστα, αυτής της επετείου, η ΧΑΝΘ θέτει ως στόχο την ανάδειξη του πολύπλευρου κοινωνικού, αθλητικού και πολιτιστικού έργου της, μέσα από την ίδρυση ενός Αρχειακού και Ερευνητικού Κέντρου, το οποίο θα είναι ανοιχτό για μελέτη και έρευνα σε ιστορικούς και ερευνητές από όλο τον κόσμο.
Στην κατεύθυνση αυτή, από την 1η Φεβρουάριου 2020, ξεκίνησε εκστρατεία συγκέντρωσης πόρων για τη χρηματοδότηση της δημιουργίας του νέου Αρχειακού και Ερευνητικού Κέντρου, στο οποίο θα στεγάσει το ιστορικό της αρχείο. Γι’ αυτό, με ανακοίνωσή της, καλεί «φίλους, ελληνικούς και διεθνείς φορείς και μεγάλες επιχειρήσεις, να στηρίξουν με χρηματικές δωρεές ή με δράσεις τους, τη μεγάλη αυτή προσπάθεια που στόχο έχει να συγκεντρώσει 215.000 ευρώ μέχρι τις 30 Ιουνίου 2020».
«Εκτός από τη δημιουργία του Αρχείου, προγραμματίζεται ένα σύνολο εκδηλώσεων, εντός του 2021, για να τιμηθούν τα 100 χρόνια της Αδελφότητας. Στο πλαίσιο αυτό, θα κυκλοφορήσει ο εορταστικός τόμος «ΧΑΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1921-2021: ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ» σε πολυτελή, δίγλωσση έκδοση (ελληνικά – αγγλικά) σε 1.000 αντίτυπα, τα οποία θα διατίθενται προς πώληση στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ θα πραγματοποιηθεί και επιστημονική ημερίδα για το έργο της ΧΑΝΘ και θα εκδοθούν τα πρακτικά», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κωνσταντίνος Πλαστήρας, υπεύθυνος της πενταμελούς επιστημονικής επιτροπής που έχει αναλάβει την ευθύνη και διαχείριση του αρχείου της ΧΑΝΘ.
Σημειώνεται ότι οι συλλογές του Αρχείου της ΧΑΝΘ καταλαμβάνουν, προς το παρόν, 550 μέτρα ραφιών και συγκροτήθηκαν σταδιακά, είτε από εκκαθαρίσεις του διοικητικού αρχείου των τμημάτων της ΧΑΝΘ, είτε από δωρεές των μελών και φίλων της από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
«Το Αρχείο είναι επισκέψιμο μέχρι ενός σημείου και γι’ αυτό έχουμε ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια τεκμηρίωσης και εύρεσης χορηγού ώστε να εγκατασταθεί στον πρώτο όροφο του κτιρίου της ΧΑΝΘ, με μόνιμη δομή και κανονικές συνθήκες αρχείου», εξηγεί ο κ. Πλαστήρας.
Τα τεκμήρια του αρχείου περιλαμβάνουν:
– Χαρτώο υλικό: Πρωτότυπα ιστορικά έγγραφα (χειρόγραφα, δακτυλόγραφα ή φωτοαντίγραφα εγγράφων), χειρόγραφα βιβλία τήρησης Πρακτικών Γενικών Συνελεύσεων, Διοικητικών Συμβουλίων, μητρώα μελών, Βιβλία Πρωτοκόλλου Αλληλογραφίας, οικονομικών καταστάσεων, ατομικά δελτία αθλητών, κατασκηνωτών, τοπογραφικοί χάρτες – αρχιτεκτονικά σχέδια, κ.ά.
– Εντυπα: Φυλλάδια, αφίσες, προσκλήσεις, εφημερίδες και περιοδικά της ΧΑΝΘ.
– Οπτικοακουστικό υλικό: Φωτογραφίες, μπομπίνες ταινιών, μικροφίλμς, κασέτες ήχου και βιντεοταινίες κάμερας, ψηφιακούς πολυμορφικούς δίσκους (DVD).
– Ηλεκτρονικό υλικό: Αρχεία ηλεκτρονικών εγγράφων κειμένου, ήχου, εικόνας, βίντεο, καθώς και αρχεία από τεκμήρια που έχουν ψηφιοποιηθεί.
Η διαδρομή της ΧΑΝΘ ξεκινά σχεδόν έναν αιώνα πριν, όταν το 1918 εθελοντές αμερικανικών ΧΑΝ έφτασαν στην πόλη για να οργανώσουν τα «Σπίτια του Στρατιώτη», σπίτια που κάλυπταν ανάγκες σίτισης και ψυχαγωγίας των ελληνικών και συμμαχικών στρατιωτικών δυνάμεων που πολεμούσαν στο Μακεδονικό Μέτωπο.
Λίγο αργότερα, μέλη της αμερικανικής ΧΑΝ έφεραν στην Ελλάδα, το άθλημα του μπάσκετ και του βόλεϊ που εφευρέθηκαν σε Κολέγια της ΧΑΝ στην Μασαχουσέτη το 1891 και το 1895, αντίστοιχα.
Νατάσα Καραθάνου