Σε ορεινό τμήμα της Αλβανίας οι μεγαλύτεροι γεωκίνδυνοι
Κατολισθήσεις, καθιζήσεις, ενεργά ρήγματα, σεισμοί, εδαφικές υποχωρήσεις, καρστική διάβρωση είναι κάποια μόνο από τα «εμπόδια», που συναντά και καλείται να προσπεράσει στη διαδρομή του ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου, TAP. Οι γεωκίνδυνοι, ήτοι οι γεωλογικές διεργασίες που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη, συνιστούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για τα συστήματα αγωγών φυσικού αερίου, καθώς οι συνέπειες μίας ενδεχόμενης ρήξης του αγωγού είναι εξαιρετικά σοβαρές στους τομείς της υγείας, της ασφάλειας, του περιβάλλοντος, της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας.
«Σε διάφορα στάδια του έργου έχουμε συναντήσει ζητήματα λόγω γεωλογικής επικινδυνότητας, τα οποία αντιμετωπίζουμε μέσα από προοδευτικά λεπτομερέστερες έρευνες, οι οποίες οδηγούν σε συνεχή μείωση των κινδύνων», ανέφερε το μέλος της επιστημονικής ομάδας αναγνώρισης και διαχείρισης γεωκινδύνων του TAP, M. Λι, ο οποίος παρουσίασε σε ημερίδα της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι «προκλήσεις» της φύσης, ώστε να προχωρήσει ο αγωγός.
Ο κ. Λι εξήγησε ότι οι γεωλογικοί κίνδυνοι δεν μπορούν να εξαλειφθούν πλήρως, σημειώνοντας ότι όταν κρίνεται απαραίτητο τροποποιείται η όδευση του αγωγού, ενώ προβλέπεται η εκτίμηση και διαχείριση του υπολειπόμενου κινδύνου κατά τη λειτουργία του.
Φωτογραφίες εκτάσεων γης στην Τουρκία, που κόπηκαν στα δύο, διάβρωσης ποταμού στο Αζερμπαϊτζάν, κατολισθήσεων στη Γεωργία, αλλά και φωτογραφίες σωλήνων άλλων αγωγών που βρέθηκαν κυριολεκτικά… στον αέρα, ενώ είχαν τοποθετηθεί κάτω από ποταμούς συνόδευσαν την παρουσίαση του κ. Λι για τους γεωκινδύνους, που συναντά το σύστημα αγωγών φυσικού αερίου από την Κασπία έως την Αδριατική.
Ειδικά για την Ελλάδα, ο κ. Λι ανέφερε πως θέματα με κατολισθήσεις μελετήθηκαν στις περιοχές Λαχανά, Ανω Γραμματικού και Κλεισούρας, ενώ χαρακτήρισε «ευνοϊκότερες» τις γεωλογικές συνθήκες στα μεγάλα ποτάμια της χώρας.
Ως τη μεγαλύτερη «πρόκληση» για τον TAP στο πεδίο αντιμετώπισης των γεωκινδύνων ο κ. Λι χαρακτήρισε το ορεινό τμήμα 80 χιλιομέτρων στην Αλβανία. «Πρόκειται πιθανότατα για το πιο δύσκολο τμήμα του δικτύου αγωγών SCPX-TANAP-TAP, εξαιτίας του συνδυασμού στενών κορυφογραμμών των ορεινών όγκων, υψηλής σεισμικότητας, εκτεταμένων ενεργών κατολισθήσεων, ασταθών πλαγιών και πολύ περιορισμένης πρόσβασης» ανέφερε χαρακτηριστικά, διευκρινίζοντας ότι ακόμη και αν αντιμετωπισθούν κάποια θέματα, εξακολουθούν να υπάρχουν «υπολειπόμενοι κίνδυνοι». Στο πλαίσιο αυτό εξήγησε πως οι γεωκίνδυνοι λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα στάδια του κύκλου του έργου, με τη διαρκή έρευνα και μελέτη των φαινομένων να αποτελεί βασικό κομμάτι στον σχεδιασμό μέτρων μετριασμού των κινδύνων.
Ο αγωγός TAP θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Shah Deniz II του Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη. Ο μήκους 878 χλμ. αγωγός (550 χλμ. στην Ελλάδα, 215 χλμ. στην Αλβανία, 105 χλμ. στην Αδριατική θάλασσα και 8 χλμ. στην Ιταλία) θα συνδεθεί με τον αγωγό Trans Anatolian Pipeline (TANAP) στους Κήπους, στα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα διασχίζει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική θάλασσα, προτού εξέλθει στην ξηρά στη Νότιο Ιταλία.
Βάσει των πιο επικαιροποιημένων στοιχείων (Απρίλιος 2017) για την πρόοδο του έργου στην Ελλάδα, στα οποία αναφέρθηκε ο κ. Λι, από το σύνολο των 550 χλμ. αγωγού, που θα κατασκευαστούν σε ελληνικό έδαφος, οι ανάδοχοι εργολήπτες του ΤΑΡ έχουν παραλάβει άνω του 66% των 32.000 σωληναγωγών που θα χρησιμοποιήσουν, ενώ έχουν καθαρίσει και διαμορφώσει 270 χλμ. της συνολικής όδευσης του αγωγού. Επίσης, έχουν γίνει εργασίες ένωσης 234 χλμ. και συγκόλλησης σε 203 χλμ. αγωγού, έχουν διανοιχθεί 165 χλμ. της τάφρου και έχουν τοποθετηθεί εντός της 134 χλμ. του αγωγού. Σε 115 χλμ. ο αγωγός έχει καλυφθεί με χώμα και σε 21 χλμ. γης και έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες της αποκατάστασης γης.
Την ημερίδα με τίτλο «Η Τεχνική Γεωλογία ως παράγοντας καινοτομίας. Ερευνα – Υποδομές – Εργα ανάπτυξης» διοργάνωσαν στο ΚΕΔΕΑ του ΑΠΘ η Ελληνική Επιτροπή Τεχνικής Γεωλογίας της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, το Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ και το Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας του ΑΠΘ. Πριν την έναρξη των εργασιών της και τις παρουσιάσεις από εταιρείες, μελετητικά γραφεία και δημόσιους φορείς που δραστηριοποιούνται σε θέματα τεχνικογεωλογικών ερευνών, τιμήθηκε ο Καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, Βασίλης Χρηστάρας για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της Τεχνικής Γεωλογίας.
Σμαρώ Αβραμίδου
