Το κλίμα των επερχόμενων ευρωεκλογών και τα θέματα που θα μονοπωλήσουν την ατζέντα της αναμέτρησης, αναλύουν καθηγητές – ειδικοί στα ευρωπαϊκά ζητήματα, μιλώντας στο Sputnik.
Ανάμεσα σε δεκάδες χιλιάδες υποψηφίους, οι Ευρωπαίοι πολίτες θα κληθούν να επιλέξουν τους 705 αντιπροσώπους τους στο Ευρωκοινοβούλιο, από 23-26 Μαΐου, για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Στην Ελλάδα, οι ευρωεκλογές θα διεξαχθούν στις 26 Μαΐου μέσα σε ένα κλίμα ευρωσκεπτικισμού, καθώς η Ελλάδα αποτελεί τη χώρα με την αρνητικότερη εικόνα για την ΕΕ, σύμφωνα με το τελευταίο Eυρωβαρόμετρο που δημοσίευσε η Κομισιόν στο τέλος του 2018.
Οι Ελληνες διχάζονται για την Ενωση με το 48% να δηλώνει αισιόδοξο και το υπόλοιπο 52%, να δηλώνει απαισιόδοξο για τις ευρωπαϊκές εξελίξεις.
«Η Ευρώπη έχει μεταλλαχθεί αρκετά. Το έγκλημα έχει γίνει: Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαστε μόνο με το ευρώ και τη μετανάστευση. Αλλα θέματα δεν υπάρχουν στην ατζέντα δυστυχώς», τονίζει στο Sputnik ο Αγγελος Κότιος, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιά και Καθηγητής Διεθνών, Ευρωπαϊκών, Οικονομικών και Αναπτυξιακών Σχέσεων.
Την ίδια στιγμή, επισημαίνει των κρισιμότητα των ευρωεκλογών. «Οι ευρωεκλογές αυτές είναι κρίσιμες γιατί υπάρχουν και δυνάμεις που θα ενισχυθούν οι οποίες δεν θέτουν απλώς το δίπολο περισσότερο ή λιγότερο Ευρώπη, αλλά επιθυμούν να φύγουμε από την Ευρώπη. Δεν πιστεύω ότι θα κυριαρχήσουν, αλλά θα υπάρξουν και δυνάμεις οι οποίες ζητούν την επιστροφή στο κράτος έθνος και την απόσχιση από την Ευρώπη κατά το παράδειγμα του Brexit».
Περιγράφει επίσης την εικόνα των δυνάμεων που θα ενισχυθούν στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. «Αυτό που βλέπουμε, είναι ότι θα ενισχυθούν στο ευρωκοινοβούλιο αναμφισβήτητα οι δυνάμεις που θέλουν περισσότερες εθνικές αρμοδιότητες, λιγότερο κοινές πολιτικές, που θέλουν περισσότερο κράτος-έθνος, λιγότερο κοινές υποθέσεις. Εκείνες οι δυνάμεις που θέλουν περισσότερους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα, περιορισμό της μετανάστευσης, δυνάμεις κριτικές προς το ευρώ και την ενοποιητική διαδικασία» επισημαίνει χαρακτηριστικά και συμπληρώνει ότι «μεταξύ των δύο τάσεων, περισσότερο η λιγότερο Ευρώπη θα επικρατήσουν οι δυνάμεις που εκφράζονται κυρίως από δεξιά κόμματα, αυτές που θέλουν περισσότερη κυριαρχία στο εθνικό επίπεδο».
Η ατζέντα των ευρωεκλογών
Το βασικότερο πρόβλημα της ΕΕ, σύμφωνα με το Eυρωβαρόμετρο, δεν είναι το οικονομικό αλλά αναφέρεται στο ζήτημα της μετανάστευσης, την οποία επικαλέστηκε ποσοστό της τάξεως του 40% των συμμετεχόντων.
Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών των κρατών μελών ακολουθεί με 19%, ενώ η οικονομική κατάσταση βρίσκεται αμέσως μετά με 18%.
«Νομίζω ότι η μετανάστευση είναι κυρίαρχο θέμα. Επίσης η κριτική στο συγκεντρωτικό κράτος ή στη λεγόμενη γραφειοκρατία των Βρυξελλών όπως την αποκαλούν οι λεγόμενες αντιευρωπαϊκές δυνάμεις θα ενισχυθεί», τονίζει ο Αγγελος Κότιος. «Αδιαμφισβήτητα και η οικονομία είναι βασικό θέμα».
«Η μετανάστευση είναι ένα από τα θέματα που προστίθενται. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παλιά επιλύθηκαν», λέει από την πλευρά της στο Sputnik η Μαρία Μενδρινού, Καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν, δύο εκατομμύρια πολίτες τρίτων χωρών μετανάστευσαν στην ΕΕ το 2016, ενώ την ίδια χρονιά τα κράτη – μέλη της ΕΕ χορήγησαν ιθαγένεια σε σχεδόν ένα εκατομμύριο άτομα.
«Η οικονομική κρίση έπαιξε σημαντικό ρόλο. Οι δείκτες που βλέπουμε πλέον στα Eυρωβαρόμετρα δείχνουν μια ανάκαμψη, μια βελτίωση των δεικτών που υπήρχαν το 2013-2014 οπότε και η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση βρισκόταν στην κορύφωση της» προσθέτει η Μαρία Μενδρινού.
«Κάποιοι θα χρησιμοποιήσουν λαϊκίστικα το επιχείρημα ότι οι Βόρειες χώρες πληρώνουν τους τεμπέληδες του Νότου, όπως σωβινιστικά λέγεται», τονίζει ο Αγγελος Κότιος.
Ρόλο-κλειδί στο τελικό αποτέλεσμα θα έχει και η ψήφος ειδικών κοινών, όπως αναφέρει η Μαρία Μενδρινού. «Τα κόμματα με τα πιο αποσαφηνισμένα κοινά, όπως για παράδειγμα οι οικολόγοι», προσθέτει.
Την ίδια στιγμή αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, η μερίδα των Ευρωπαίων πολιτών που θεωρεί την κλιματική αλλαγή ως ένα από τα δύο σημαντικότερα ευρωπαϊκά ζητήματα κατέγραψε ποσοστό ρεκόρ με 16%, 5 μονάδες περισσότερες από το προηγούμενο εξάμηνο.
Η πτώση των μεγάλων κομμάτων
«Το λαϊκό και το σοσιαλιστικό κόμμα θα υποχωρήσουν. Περισσότερο όμως, τα σοσιαλιστικά κόμματα που αποτελούν τους Ευρωσοσιαλιστές», εκτιμά ο Αγγελος Κότιος. «Αυτό θα συμβεί καθώς όταν υπάρχει μια κρίση, οι σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές είναι πάρα πολύ ωραίες και πετυχαίνουν όταν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη και κάνεις αναδιανομές εισοδημάτων. Οπως αποδείχθηκε, δεν είχαν διατυπώσει πολιτικές βιώσιμες για να αντιμετωπίσουν την καπιταλιστική κρίση», επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, εκτιμά ότι οι συντηρητικοί και οι μεταρρυθμιστές θα αυξηθούν αλλά δεν θα έχουν ακόμα την πλειοψηφία στο ευρωκοινοβούλιο. «Θεωρώ ότι το σοσιαλιστικό και λαϊκό κόμμα θα μπορέσουν να ελέγξουν το προεδρείο και τις υποθέσεις του ευρωκοινοβουλίου, με μειωμένη δύναμη όμως. Αυτό φαίνεται με βάση τις μετρήσεις που γίνονται σε όλες τις χώρες», σημειώνει.
Από την πλευρά της, η Μαρία Μενδρινού εκτιμά ότι το ευρωπαϊκό λαϊκό κόμμα θα παραμείνει ισχυρό. «Ηταν παραδοσιακά αυτό στο οποίο εντάσσονται τα κράτη – μέλη με τους περισσότερους σχηματισμούς. Συνεπώς είναι το κόμμα με τη μεγαλύτερη διείσδυση σε όλες τις πολιτικές τάξεις. Αντίθετα, το σοσιαλιστικό η σοσιαλδημοκρατικό κόμμα θα λέγαμε ότι ήταν κυρίαρχο, κυρίως στην παλαιά Ευρώπη προ του 2004 ενώ στη νέα Ευρώπη βλέπουμε να ανεβαίνουν περισσότερο τα φιλελεύθερα κόμματα. Το λαϊκό κόμμα λογίζεται κυρίαρχο και τα υπόλοιπα είναι απλώς ισχυρά αλλά δεν σημαίνει ότι μπορεί να εμφανιστούν σε όλα τα κράτη – μέλη», εξηγεί.
Την ίδια στιγμή η καθηγήτρια αναλύει την τάση των ευρωεκλογών.
«Κατά τη δική μου γνώμη πάντα οι ευρωεκλογές είναι κρίσιμες, από την πρώτη κιόλας εφαρμογή τους δεν είναι δεύτερης τάξης εκλογές. Η τάση γενικά στις ευρωεκλογές ή τα χαρακτηριστικά που έχουν καταγραφεί δείχνουν πάντα έναν υψηλό βαθμό χαλαρότητας της ψήφου. Που σημαίνει ότι οι πολίτες θα πάνε να ψηφίσουν αυτό το οποίο θα μπορούσαν να προτιμήσουν χωρίς αυτό να το θέλουν απόλυτα σε επίπεδο κυβερνητικής διαδικασίας στη χώρα τους», επισημαίνει η Μαρία Μενδρινού.
Κατά την άποψη της, δεν είναι η ιδεολογία, αλλά η καθημερινότητα που θα κρίνει το αποτέλεσμα των εκλογών. «Οι ιδεολογικοπολιτικές τοποθετήσεις σταδιακά μέσα από κρίσεις αρχίζουν να μειώνονται, άρα παίζει μεγάλο ρόλο η αντίληψη που έχει πλέον ο άνθρωπος που ψηφίζει. Και αυτή σχηματίζεται από την καθημερινότητα και την οικονομία. Η Ευρώπη έχει αλλάξει και αυτό καταγράφεται σε κάθε γενιά ψηφοφόρων, που αλλάζει και τη στάση της», υπογραμμίζει.
Παράλληλα επισημαίνει ότι «θα δούμε τη λεγόμενη ψήφο διαμαρτυρίας. Δεν είναι πάντα οι ευρωεκλογές ένας δείκτης για την εσωτερική διακυβέρνηση των κρατών αλλά τουλάχιστον είναι ένας δείκτης για τις πολιτικές προτιμήσεις, με την έννοια των δημόσιων πολιτικών», προσθέτει.
«Είναι μια στρατηγική ψήφος και μια ψήφος αναδρομική. Πως έχει ζήσει ο άλλος, πως βλέπει τις εξελίξεις στην ευρύτερη οικονομία αλλά και αν και αντίστοιχα με αυτά τα χαρακτηριστικά θα πάει να ψηφίσει. Η ιδιαιτερότητα των ευρωεκλογών συνδέεται με ένα ιδιότυπο παιχνίδι εθνικού – υπερεθνικού επιπέδου. Οι πολίτες, μέσα το πλαίσιο της ευρωπαϊκής ένωσης έχουν αντιληφθεί ότι οι πολιτικές αυτές της ευρωπαϊκής ένωσης μπορούν να επηρεάζουν το εθνικό επίπεδο», εξηγεί η καθηγήτρια.
Αναφορικά με τη συμμετοχή στις ευρωεκλογές τονίζει ότι σε μεγάλο κομμάτι των ευρωπαϊκών κρατών η συμμετοχή είναι ιδιαίτερα χαμηλή. «Αυτό συμβαίνει όχι επειδή οι πολίτες δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική, αλλά επειδή πιστεύουν ότι δεν θα φέρει καμία αλλαγή».
Ευρωεκλογές 2019: Οικονομία και μετανάστευση μονοπωλούν την ατζέντα
